سوال از رییس جمهور؛ آزمون مجلس و دولت

اقتصاد آنلاین – المیرا اکرمی؛ در شرایطی رییس جمهوری در صحن علنی مجلس حضور پیدا می کند که سوالات نمایندگان محورهای ارزی و اقتصادی دارد. سوالاتی که شاید علت رخداد بخشی از آنها ارتباطی با عملکرد دولت نداشته باشد و عوامل خارجی مانند تحریم ها و روابط بین المللی و دشمنی برخی کشورها با ایران هم در آنها تاثیر گذار است.  

اما این دومین مرتبه‌ای است که در تاریخ ایران سوال از رئیس‌جمهور در مجلس مطرح می‌شود. پیش از این در ۲۴ اسفند ۱۳۹۰ نمایندگان مجلس هشتم از محمود احمدی‌نژاد سؤال ‌کردند. در آن زمان 79 نماینده سوالاتی را از رییس جمهور وقت مطرح کردند که سوالات توسط علی مطهری قرائت شد. جلسه ای که به دلیل نوع ادبیات به کار رفته از سوی احمدی نژاد، منجر به حاشیه های فراوانی در صحن شد.  

اما چند ماه پیش ۹۲ نفر از نمایندگان مجلس تقاضای سوال از رییس جمهور را به هیئت رییسه مجلس ارائه کردند که هیئت رییسه هم این موضوع را طبق آیین نامه داخلی مجلس به کمیسیون اقتصادی ارجاع داد. چندی بعد از سوی حسن روحانی، لعیا جنیدی معاون حقوقی و حسینعلی امیری معاون پارلمانی رییس جمهور برای پاسخگویی به کمیسیون اقتصادی مجلس معرفی شدند و نشست های مشترکی بین نمایندگان رییس جمهور و سوال کنندگان برگزار شد. در نهایت هم کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش خود در این رابطه را به هیئت رییسه مجلس ارائه داد.  

دهم مرداد ماه هیئت رییسه مجلس سوال از رییس‌جمهور را با 80 امضا و با پنج محور اعلام وصول کرد. به این ترتیب بیش از یک چهارم نمایندگان مجلس در زمره سوال کنندگان از روحانی قرار گرفتند. پنج محور سوال هم شامل عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریم‌های بانکی، عدم اقدام شایسته دولت درباره کاهش نرخ بیکاری، رکود اقتصادی شدید چند ساله و افزایش شتابان نرخ ارز خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی است.

حالا در شرایطی فردا جلسه سوال از رییس جمهور در صحن علنی مجلس برگزار می شود که برخی این موضوع را فرصتی برای حسن روحانی جهت بیان واقعیت ها و شفاف سازی می دانند. در این میان افرادی مانند مسعود پزشکیان معتقدند که نباید سوال از رئیس‌جمهور را سیاسی کرد و اصولا اینکه رئیس‌جمهور هر 6 ماه و یا یک سال یک بار در مجلس حضور یافته و نمایندگان از او سؤال کنند و او پاسخگو باشد اصلا ایرادی ندارد و موجب ایجاد جو تفاهم و دوستی هم می شود.

آنطور که نایب رییس مجلس می گوید سؤال کردن به خودی خود، وظیفه نماینده مجلس و البته پاسخگویی هم وظیفه دولت است، اما این روند را به تقابل کشاندن و حالت جناحی دادن، کار خوبی نیست.

در همین رابطه حسین نقوی حسینی از نمایندگان اصولگرا هم معتقد است که نباید روز سوال از رئیس جمهور، روز سیاه برای نظام باشد و همه باید از این شرایط برای اتحاد و انسجام بیشتر بهره برداری کنند.

وی سوال از رئیس جمهور را یک فرصت تلقی می کند و معتقد است که  رئیس جمهور باید از این فرصت استفاده کرده و با نمایندگان ملت و مردم صحبت کند و شرایط را برای مردم تبیین کند. به گفته این نماینده اصولگرا، نمایندگان به دنبال انتقام جویی نیستند و هدف از طرح سوال این است که وحدت بیشتر، تنش ها کمتر و ابهامات روشن شود.

در همین ارتباط، محمدرضا تابش رییس فراکسیون امید مجلس هم تاکید می کند که رئیس‌جمهور تمام مسائل پشت پرده را در جریان پاسخ به سوال نمایندگان افشا کند، زیرا این اقدام زمامداران و مسئولان را مسئولیت‌پذیرتر می‌کند. وی معتقد است که رئیس‌جمهور به صورت شفاف باید در صحن علنی پاسخ سوال نمایندگان را دهد زیرا انتظار مردم هم همین است.

در همین حال محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید مجلس هم معتقد است که سوال از رییس جمهور در شرایط فعلی و این مقطع زمانی هیچ توجیهی ندارد، حتی اگر سوالی باشد که رییس جمهور باید به آن جواب دهد، زیرا در این باره راهکاری وجود دارد.

به گفته عارف راهکار هم این است که رییس جمهور در جلسه خصوصی و غیررسمی دعوت شده و به سوال پاسخ دهد و حتما توجه به شرایط منطقه و ضرورت انسجام، وحدت و هماهنگی در داخل ایجاب می‌کند که سوال با تامل بیشتری مطرح شود.

حالا باید منتظر ماند و دید که فردا در صحن علنی مجلس و در جریان سوال از رییس جمهور چه اتفاقی رخ می دهد و حسن روحانی تا چه اندازه از این فرصت برای شفاف سازی، بیان واقعیت ها و مشکلات و چالش هایی که دولتش با آنها مواجه است، استفاده می کند.