خط‌آهن غیراقتصادی تهران-آمل در بودجه ۹۷

بر اساس برآوردی که در این مصوبه از سوی شرکت ساخت اعلام شده، هزینه هر کیلومتر خط آهن تهران - آمل ۵۳ میلیارد تومان محاسبه شده است. این در حالی است که آنگونه که مسئولان شرکت ساخت و توسعه اعلام کرده اند، هزینه احداث خط آهن در دشت و کوهستان بین ۳ تا ۹ میلیارد تومان- برای هر کیلومتر ریل گذاری- در تغییر است. با این حساب هزینه هر یک کیلومتر خط آهن رودهن- آمل-لاریجان ۱۴ تا ۱۷ برابر هزینه احداث یک کیلومتر راه آهن چابهار ـ زاهدان است. با این تفاوت که راه آهن مسافری تهران- آمل می تواند حداکثر روزانه ۵ هزار نفر را در بهترین حالت (درصورت تأمین مالی خرید ریل باس و استفاده حداکثری از ظرفیت این خط و استقبال مسافران) جابه جا کند و حال آنکه راه آهن چابهار ـ زاهدان توانایی جابه جایی سالانه ۷.۵ میلیون تن بار را دارد که قطعا بخش اعظمی از این بار، ترانزیتی بوده و درآمد هنگفتی را نصیب کشور خواهد کرد.

اگر هزینه بلیت قطار تهران ـ آمل (در صورت احداث) نفری ۵ هزار تومان باشد و سالانه فرضا ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر- سفر از این محور ریلی انجام شود، ده ها سال طول می کشد تا صرفا هزینه احداث این خط آهن مستهلک شود. ضمن اینکه هزینه اعلام شده، تنها برای احداث خط آهن است و خرید ریل باس و تعمیر و نگهداری واگن ها (ترنست ها)، سود سرمایه گذار، سود شرکت ریلی بهره بردار و بسیاری موارد دیگر نیز به آن اضافه می شود.

نکته جالب اینکه این پروژه ریلی در معاونت برنامه ریزی وزارت راه و شهرسازی مورد مطالعه قرار گرفت و نهایتا غیر اقتصادی بودن آن تأیید شد. با این حال معلوم نیست چرا پروژه ریلی رودهن- لاریجان-آمل در قانون بودجه گنجانده و تخصیص منابع برای اجرای آن مصوب شد.

۶۵ درصد ریل رودهن-آمل تونل است!!  

سید میثم لاجوردی، کارشناس ارشد ساخت و احداث راه آهن درباره غیر فنی و غیر اقتصادی بودن پروژه ریلی تهران- آمل- گفت: مطالعات این پروژه از سال ۱۳۹۱ آغاز شد و جالب اینکه در ۸۳ کیلومتر از مسیر ۱۲۰ کیلومتری، پل، تونل و دیگر ابنیه فنی قرار دارد که هزینه احداث آن را چندین برابر سایر پروژه های ریلی واقع در دشت بالا می برد. همچنین حدود ۷۸ کیلومتر معادل ۶۵ درصد پروژه را تونل تشکیل می دهد که بسیار هزینه بر است.  

وی با بیان اینکه بسیاری از کارشناسان این پروژه را غیر اقتصادی می دانند گفت: گرانترین پروژه های ریلی موجود برای احداث هر کیلومتر ۹ میلیارد تومان هزینه دربردارند حال آنکه پروژه رودهن ـ لاریجان ـ آمل بر اساس اعلام شرکت ساخت و توسعه، ۷ برابر هزینه بر است.

۳۵ پروژه ریلی مهم معطل بودجه/۲۰ درصد بودجه ریلی امسال برای ریل رودهن-لاریجان- آمل

مدیرگروه حمل و نقل مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت افزود: در حال حاضر ۴ هزار و ۷۰۰ کیلومتر در قانون بودجه امسال پروژه ریلی تصویب شده که هزینه احداث خط آهن تهران ـ آمل به تنهایی ۲۰ درصد هزینه کل این پروژه ها را به خود اختصاص داده است. د رهمین حال در حال حاضر ۳۵ پروژه ریلی مهم در کشور وجود دارد که تکمیل آنها می تواند در رونق ترانزیت کشور موثر باشد اما تکمیل آنها معطل بودجه است.

وی یکی دیگر از دلایل غیر اقتصادی بودن اجرای خط ریلی رودهن- لاریجان- آمل را مخاطبان آن عنوان کرد و ادامه داد: بیشتر مسافران مناطق شمالی، ساکنان پایتخت هستند که در روزهای پایانی هفته یا تعطیلات دیگر تنها با هدف تفریح و گردشگری به شهرهای شمالی می روند؛ از سوی دیگر گشت و گذار در مناطق سواحلی نیازمند خودروی شخصی است بنابراین احتمال منتقل کردن مسافران آخر هفته مناطق شمالی از جاده به ریل، بسیار پایین است.

این کارشناس صنعت ریلی با ادعای تلاش و نفوذ برخی نمایندگان ذی نفوذ مازندران در تصویب این پروژه یادآور شد: حتی اگر در بدترین حالت، ۲۰ سال زمان ببرد تا هزینه اولیه احداث این خط برگردد، باز هم نرخ بازده آن ۱۳ درصد برآورد می شود که کاملا غیر اقتصادی و بدون کمترین توجیه مالی ـ فنی خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد با توجه به نزدیکی آمل به ساری و همچنین با توجه به اینکه بیشتر اهالی این شهر، برای انجام امور جاری خود به مرکز استان تردد می کنند و از سوی دیگر خط موجود تهران ـ مازندران از ساری عبور می کند، می توان با احداث آنتنی ساری ـ آمل(ایجاد انشعاب در خط ریلی تهران-مازندران به سمت آمل)، بخشی از مسافران این محور را از جاده به ریل منتقل کرد، ضمن اینکه هزینه احداث این خط آهن بسیار کمتر از رودهن ـ آمل خواهد بود.