توافق ایران و هند درمورد فرزاد، گرفتار در بن‌بست کلیات

 زیرا دو کشور همواره در کلیات به توافق رسیده‌اند، اما این توافق در جزییات تاکنون هیچ نتیجه‌ای درپی نداشته است.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، قرار بود طرح جامع توسعه میدان گازی فرزاد B تا پایان سال ۱۳۸۷ امضا شود، اما این اتفاق محقق نشد تا اینکه در مرداد ماه سال ۱۳۸۸، منابع خبری از تصمیم ایران برای مذاکره با هند درباره میدان گازی فرزاد B خبر دادند .اما از سال ۱۳۸۸ که خبر حضور هندی ها در فرزادB قطعی شد، تا سال ۱۳۹۰ همچنان توسعه این میدان گازی، منتظر نهایی شدن مذاکرات شرکت ملی نفت ایران با یک کنسرسیوم هندی بود .

مذاکرات بین ایران و هند درمورد فرزاد B از سالی به سال دیگر موکول می شد بدون اینکه نتیجه ای در پی داشته باشد. حتی کار ایران و هند در برهه ای از زمان در راستای اختلاف نظرهایی که درمورد مدل مالی میدان گازی فرزاد داشتند به گرو کشی رسید. قائله این گروکشی از جایی آغاز شد که وزیر نفت، اواخر سال گذشته اعلام کرد پیشنهاد هندی‌ها مورد قبول نبوده و نامه‌ای نوشته شده که آنها باید بیایند و آن را تصحیح کنند.

به گفته بیژن زنگنه، پیشنهاد هند مورد بحث قرار می‌گیرد اما با آن‌ها به توافق نرسیدیم و بعید است به این سادگی به توافق برسیم. زیرا فاصله پیشنهاد ما و هندی‌ها از نظر قیمت خرید گاز زیاد است. بنابراین ممکن است توسعه این میدان به شرکت دیگری داده شود. خبری که گویا به مذاق هندی ها خوش نیامد و رسانه های هندی اعلام کردند با توجه رد اعطای امتیاز توسعه میدان گازی" فرزاد ب" ایران به شرکت های هندی، پالایشگاه های دولتی هند قصد دارند میزان خرید نفت خود از ایران را در سال ۱۸-۲۰۱۷ یک پنجم کاهش دهند و اگر در تصمیم تهران تغییری حاصل نشود، میزان کاهش خرید را بیشتر خواهند کرد.

با اینکه هندی ها تصمیم خود مبنی بر کاهش خرید نفت از ایران را اجرا کردند اما چندی بعد، دارمندرا پرادهان، وزیر نفت هند اعلام کرد با توجه به اینکه هند در دوران سختی در کنار ایران ایستاد، دهلی نو انتظار دارد تهران با واگذاری حقوق توسعه میدان گازی فرزاد ب به کسانی که در ابتدا آن را کشف کردند، تلافی کند.زمانی که همه کشورهای غربی ایران را تحریم کرده بودند، ما در کنار آنها ایستادیم و مقادیر چشمگیری نفت خام از آنها خریدیم. اکنون ایران باید جبران کند.

هندی ها درحالی میدان گازی فرزاد Bرا حق مسلم خود می دانستند که ایران دو راه دیگر برای توسعه این میدان گازی در نظر گرفت. یکی از راه ها آماده سازی اسناد برای توسعه میدان گازی فرزاد B به صورت EPCF بود که بر اساس آن برای توسعه این میدان پکیج‌های مستقلی به صورت EPCF (مهندسی، تامین کالا و ساخت، اجرا و تامین مالی) در بازار عرضه می‌شود. راه دیگر نیز مذاکره با شرکت های دیگر از جمله گازپروم برای توسعه این میدان است.

درحالی که ایران راه های دیگر را برای توسعه این میدان در نظر گرفته بود، در سفر اخیر وزیر نفت به همراه ریاست جمهوری به هند و انجام مذاکرات نفتی بین دو کشور، پای فرزاد B نیز به میان آمد و به گفته زنگنه، دو طرف درمورد چارچوب کلی توسعه میدان گازی «فرزاد بی» توافق داشتند. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که درباره جزییات نیز بتوانیم به نتیجه برسیم و تلاش می شود به قراردادبرسیم.

چرا توسعه فرزاد سخت و پر مناقشه است؟

اما آنچه باعث می شود توسعه میدان گازی فرزاد B  که به دلیل مشترک بودن با عربستان برای ایران اهمیت زیادی دارد به تاخیر بیافتد نوع گاز این میدان است. گاز فرزاد B غنی نیست و در مقایسه این میدان با میدان گازی پارس جنوبی باید گفت پارس جنوبی کاندینست دارد و کاندینست آن نیز برای بازپرداخت هزینه‌های سرمایه‌گذاری کافی است، اما یکی از مشکلات برای توسعه فرزاد B این است که گاز آن غنی نیست و طرف هندی باید گاز تولیدی آن را ال ان جی کند یا به صورت خط لوله بفروشد.

پیشنهاد هندی‌ها این است که ایران گاز فرزاد B را بخرد اما ایران از یک سو منابع مورد نیاز خرید گاز فرزاد را ندارد و از سوی دیگر نیازی به گاز فرزاد B  حداقل تا پنج سال آینده نخواهد داشت.

بر اساس این گزارش، حجم گاز درجای میدان گازی فرزاد B ، بیش از ۲۱ تریلیون فوت‌ مکعب برآورد شده که ۱۲.۵ تریلیون آن قابل استحصال است و طبق برنامه قرار است با توسعه میدان در فاز نخست از این میدان روزانه ۱.۱ میلیارد فوت مکعب گاز تولید شود.