چگونه مصرف بهینه انرژی را به کودکان بیاموزیم؟
رشد روزافزون جمعیت، وابستگی به انرژی و منابع طبیعی و نبود الگوی مصرف منطقی، حتی کم شدن ذخایر انرژی موجب از بین رفتن سرمایه های کشور می شود.
دانه های برف که از آسمان می افتادند، تنها نقطه های سفیدی بودند که در تاریکی شب دیده می شدند. سرما، موذیانه از درز در و پنجره ها به داخل می خزید و هر یک از بچه ها را مجبور می کرد پتویی بزرگ دور خود بپیچند. مادر، پتویی را که دور خود پیچیده بود جمع و جور کرد و بلند شد. شمع را برداشت و برای آوردن شام به آشپزخانه رفت. خانواده دور سفره جمع شدند اما شمع نیمه جان وسط سفره، توان نداشت تا اطرافش را به خوبی روشن کند. بچه ها از این که نمی توانستند غذا را راحت بخورند، نق می زدند. پدر غذایش را که تمام کرد، دست اش را به سوی پارچ آب برد. کمی مکث کرد و رو به همسرش پرسید: «همین قدر مونده؟» و مادر آهسته گفت: «امروز، همین برامون مونده» .... پدر لیوان را زمین گذاشت و از نوشیدن آب منصرف شد: «بذار بچه ها بخورن» ...
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خراسان، شاید تصور کنید این قصه درباره خانواده ای در گذشته های دور است که نه برق داشتند، نه آب و نه گاز...اما باید بگویم آن چه که خواندید بخشی از آینده احتمالی روزگار ماست. بله درست خواندید، «آینده» ! اگر قدر منابعی را که امروز داریم ندانیم و بی محابا به اتلاف منابع انرژی ادامه دهیم، چنین آینده ای در انتظار ماست.
آمارهای موجود حاکی از استفاده نادرست و هدردادن انرژی در مصرف انرژی خانگی است که نیازمند اصلاح الگوی مصرف در میان خانواده هاست. زیرا صرف نظر از نقش دولت و کارشناسان، نقش خانواده در این زمینه غیرقابل انکار است. برخی خانواده ها با واژه صرفه جویی کاملا غریبه اند و آن را به معنای «کم مصرف کردن» می دانند. در حالی که صرفه جویی یعنی پیداکردن روش های خلاقانه برای استفاده بهتر از منابع محدود و تجدید ناپذیر. هرخانواده ایرانی می تواند با چند تغییر کوچک و رعایت اصولی ساده، به کاهش و صرفه جویی در انرژی کمک کند و میزان انرژی مصرفی خود را حتی تا یک سوم کاهش دهد که با کاهش هزینه ها به وضعیت مالی خانواده نیز کمک خواهد کرد.
معلم نامحسوس کودکان خود باشید
منابع طبیعی برای زندگی انسان و بقای وی روی کره زمین حیاتی اند. امروزه تمام ارکان زندگی و کاری انسان، همچون صنعت و تولید به وجود منابع انرژی وابسته است. همین موضوع ضرورت صرفه جویی و مصرف درست و بهینه منابع انرژی را بیش از پیش روشن می کند. جدای از این مسئله، به سبب محدودیت در منابع طبیعی، مسئولیت حفظ و نگهداری آن برای نسل های آینده بردوش ماست. بنابراین لازم است درباره فرهنگ سازی مصرف بهینه انرژی و آموزش آن به کودکان و نوجوانان بیشتر بیاموزیم و بدانیم، چراکه حیات آینده زمین در دست آنان است.
صرفه جویی در انرژی با آموزش آغاز می شود. کودکان با آموزش مناسب، می توانند رفتارهای صحیح در مصرف را بپذیرند و الگوهای مصرفی خود را تغییر دهند. کودک حتی در سنین کم همه چیز را کنجکاوانه زیرنظر دارد. در نتیجه تمام الگوهای رفتاری والدین روی آن ها تاثیر مستقیمی دارد. پس از این ویژگی می توان بهره برد و فرهنگ مصرف بهینه انرژی را از همان دوران کودکی در فرزندان نهادینه کرد. فراموش نکنید که در گام اول این شما هستید که باید الگوی خوبی در مصرف بهینه انرژی باشید و توصیه های تان را به طور کامل به کار ببندید و آن ها را محدود به حرف نکنید تا فرزندانتان در حفظ منابع انرژی مسئولیت پذیر شوند و بعدها آن ها را با بچه ها تمرین کنید. آموزش، زمانی اثر بخش تر است که برای بچه ها جالب و جذاب باشد، پس آموزش خود را از حالت خشک و جدی بیرون آورید و آن را سرگرم کننده سازید. حتی می توانید این کار را به یک بازی تبدیل کنید؛ جدول امتیازی تهیه کنید و برای هر کاری که کودک در زمینه صرفه جویی انرژی انجام می دهد، یک امتیاز درنظربگیرید. در انتها متناسب با امتیازها، برایش جایزه تهیه کنید.
همچنین می توانید در داستان ها و قصه هایی که برای کودک خود تعریف می کنید، توضیح دهید که زندگی بدون انرژی های حامل می تواند به چه اندازه سخت باشد. حالا همراه خانواده قصه مان سوار ماشین زمان می شویم و به عقب یعنی امروز برمی گردیم. خانواده ای که اکنون شیوه دیگری برای زندگی درپیش گرفته است و از راهکارهای ساده ای برای مصرف بهینه انرژی استفاده می کند.
* مادر، در طول روز پرده ها را کنار می زند تا از نور خورشید استفاده کند و شب ها پرده ها را می کشد تا گرمای خانه از طریق پنجره ها هدر نرود.
* به تازگی سماورگازی را جایگزین سماوربرقی کرده است.
* در ساعات اولیه شب، کمترین استفاده را از وسایل برقی دارد.
*طی روز که بچه ها در خانه نیستند، در اتاق های شان را می بندد و وسیله گرمایشی یا سرمایشی آن را نیز خاموش می کند.
*هنگام استفاده از اجاق گاز، شعله را بیش از اندازه زیاد نمی کند. شعله را متناسب با اندازه ظرف انتخاب و روشن می کند.
*هنگام کارکردن وسایل سرمایشی یا گرمایشی پنجره ها را باز نمی کند.
*مادر خانواده در خرید لوازم برقی قبل از هر چیز به برچسب مصرف انرژی روی دستگاه دقت می کند.
پدر خانواده هم کاملا حواسش جمع است و هر مسئله ای را که به صرفه جویی در انرژی منجر می شود، در نظر می گیرد:
* هرچند وقت یک بار، به شوفاژخانه سر می زند تا از نبود ترکیدگی یا شکاف در لوله ها مطمئن شود.
* درجه رادیاتور مرکزی را همیشه بنابر سرما یا گرمای هوا تنظیم می کند.
* وقتی روزهای سرد سال در پیش است، تمام لوله های آب گرم و رادیاتور مرکزی را عایق بندی می کند.
* اتومبیل خود را با یک یا دو سطل آب به خوبی تمیز می کند و نیازی به شیلنگ و مصرف مداوم آب ندارد.
* پدر همیشه دست به آچار و حواسش به همه جای خانه است. از برطرف کردن نشت شیرآلات بگیرید تا تعویض پنجره های قدیمی با نوع دوجداره اش.
* ماهی یک بار، درزبندی یخچال را چک می کند تا مطمئن شود هوای سرد داخل آن خارج نمی شود.
*از دیگر کارهای جالبی که به فکر پدرجان رسیده، این است که برای تامین آب گرم مورد نیاز ماشین لباسشویی، لوله آب گرم و سرد را همزمان و مستقیم به ماشین-لباسشویی وصل کرده است تا انرژی الکتریکی زیادی برای گرم کردن آب مصرف نشود.
*دمای آبگرمکن را هم، روی 60 درجه سانتی گراد تنظیم کرده است. زیرا دمای بیشتر از 75 درجه به این معناست که شما سوخت زیادی را هدر می دهید.
وقتی والدین خود را ملزم به رعایت اصولی می کنند، فرزندان هم خواه ناخواه از رفتارهای آنان الگو می گیرند. فرزندان خانواده قصه ما نیز هر کدام به نوبه خود نکات کوچکی را در زمینه مصرف صحیح انرژی رعایت می کنند:
* شارژرهای تلفن همراه بعد از اتمام کارشان، از پریز کشیده می شوند چرا که وسایل الکترونیکی حتی زمانی که خاموش هستند نیز مقداری برق مصرف می کنند.
* نمایشگر رایانه را به گونه ای تنظیم کرده اند که پس از سه دقیقه بی استفاده بودن خاموش شود و برای همیشه در حالت ذخیره انرژی قرار داده اند.
* با آن که لامپ های کم مصرف خیلی وقت است که جایگزین لامپ های حبابی شده اند اما دست های همه اهل خانه، به خاموش کردن چراغ های اضافه عادت داده شده اند.
* روزهای سرد زمستانی به جای افزایش درجه حرارت وسایل گرمایشی، لباس گرم تری می پوشند.
هنگام حمام کردن، شیر آب حمام را باز نمی گذارند و از وسایل گرمازا در حمام استفاده نمی کنند ...
و این گونه خانواده قصه ما با رعایت همین راهکارهای ساده، بدون آن که به سختی بیفتند یا خود را از استفاده درست انرژی های حامل محروم کنند، توانستند مصرف صحیح انرژی را یاد بگیرند و الگوی خود قراردهند. همچنین آنان علاوه بر کمک به حفظ منابع انرژی، هزینه های آب و برق و گاز خود را تا حد زیادی پایین آوردند.
