هشدار برجامی روسیه به ترامپ
چند روز پس از تمدید تعلیق تحریم های ایران از سوی ترامپ و طرح شروط برجامی، وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرده است که مسکو از توافق هستهای ایران حمایت میکند.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه دوشنبه ۱۵ ژانویه در کنفرانس مطبوعاتی با خبرنگاران داخلی و خارجی گفت که آمریکا به دنبال دیکته کردن اولتیماتومهای خود است و جهان چندقطبی را نمیپذیرد.
بنا بر گزارش شبکه «راشاتودی»، لاوروف در این کنفرانس خبری تاکید کرد که روسیه از توافق هستهای ایران (برجام) حمایت میکند. او تاکید کرد: «مسکو در راستای حفظ برجام تلاش خواهد کرد، چون حفظ برجام اولویت روسیه در سال ۲۰۱۸ میلادی است. به گزارش دنیای اقتصاد، اظهارات اخیر واشنگتن درباره توافق هستهای ایران بر خوشبینیها نمیافزاید. هدف اظهارات ترامپ، از بین بردن برجام است.» دونالد ترامپ روز جمعه ۲۲ دی برای چهارمین بار تعلیق تحریمهای ایران را تمدید کرد و در برجام باقی ماند؛ تصمیمی که با وجود مخالفتهای داخلی و خارجی و همچنین هزینههای آن بر واشنگتن، دور از انتظار نبود. اما این بار شروطی را تعیین و اعلام کرده که در صورت برآورده نشدن این شروط این بار آخری است که آمریکا در توافق هستهای باقی میماند. ازجمله شروط مهمی که ترامپ تعیین کرده اعمال تحریم درباره ساخت و آزمایش موشک توسط ایران و همچنین دائمی شدن مفاد برجام برای تهران است. ترامپ در بیانیه روز جمعه تاکید کرد که آمریکا هنوز از توافق هستهای با ایران خارج نشده، اما از نظر او دو راه پیش رو وجود دارد، یا «اصلاح کاستیهای فجیع توافق» یا خروج آمریکا از آن. دونالد ترامپ در بیانیه خود گفته است تمدید رفع تحریمها «شانس آخر» است و تنها به این منظور انجام شده که متحدان اروپایی آمریکا برای رفع اشکالات برجام اقدام کنند.
در واکنش به این اظهارات، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد: «برجام قابلمذاکره مجدد نیست.» وزیر خارجه روسیه نیز در واکنش به اظهارات ترامپ گفت: «از بین بردن توافق هستهای ایران آثار منفی بر گفتوگوها با رهبر کرهشمالی درباره مساله هستهای این کشور دارد.» او افزود: «مسکو امیدوار است که اروپا نیز بدون استثنا و بهرغم موضع واشنگتن به حفظ برجام ادامه دهد. درصورتی که آمریکا از این توافق خارج شود، ایران نیز دیگر به تعهدات خود پایبند نخواهد ماند. اگر آمریکا از برجام خارج شود، تهران دیگر الزامی برای پایبندی به تعهدات خود ذیل این توافق نخواهد داشت.» این دیپلمات ارشد روس تاکید کرد: «ما به تلاشهای خود برای وادار کردن آمریکا به پذیرش حقیقت ادامه میدهیم. حقیقت این است که ایران به تمامی تعهداتش در قبال برجام، که بهطور مداوم تحت راستیآزمایی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد، پایبند است.» آژانس در گزارش جدید خود از پایبندی ایران به مفاد توافق هستهای خبر داده است.
لاوروف در ادامه گفت: «بازبینی دیگری ظرف چندین ماه در راه است و من نمیتوانم حتی به پیامدهای بسته شدن درها توسط آمریکا بیندیشم. قطعا ایران در شرایط اینچنینی، خود را به تعهداتی که طبق برجام تجویز شده است، محدود نخواهد کرد.» لاوروف تاکید کرد: «امیدواریم، شرکای اروپایی ما که به شدت توسط آمریکا اغوا شدهاند، بدون خارج کردن آنچه در برجام آمده است، پایبند (به برجام) باشند.» قابل ذکر است که اتحادیه اروپا پس از اعلام مواضع ترامپ، بر تعهد خود به ادامه اجرای کامل و موثر برجام تاکید و اعلام کرد که با اعضای اتحادیه برای ارزیابی مشترک بیانیه آمریکا و پیامدهای آن هماهنگی خواهد کرد. روز پنجشنبه، ٢١ دی (١١ ژانویه) یک روز قبل از تصمیم نهایی ترامپ دولتهای آلمان، بریتانیا و فرانسه با صدور بیانیه مشترکی از دولت ایالات متحده خواستند که توافق هستهای با ایران را حفظ کند و افزودهاند که ایران حق دارد از منافع ناشی از لغو تحریمهای هستهای برخوردار شود. روز پنجشنبه گذشته نیز ظریف با وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل دیدار کرد و خواستار گامهای عملی اروپا در حمایت از برجام شده بود. لاوروف در ادامه نشست خبری خود گفت که روسیه از اصلاحات پیشنهادی آمریکا برای برجام حمایت نمیکند و ادامه داد: «آنچه آمریکا تلاش میکند انجام دهد، اصلاح متن توافق از طریق وارد کردن موضوعاتی است که برای ایران کاملا غیرقابل پذیرش است. ما از آن حمایت نمیکنیم.»
سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه و رئیس ستاد پیگیری برجام نیز یک روز پس از تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا مبنی بر تمدید مشروط تعلیق تحریمهای ایران، در گفتوگویی تفصیلی تاکید کرد که در جریان نبرد دیپلماتیک در یک سال گذشته بهطور بیسابقه ایران توانست متحدان اروپایی را از آمریکا جدا کند و این کشور را درخصوص برجام در انزوای کامل قرار دهد. عراقچی با اشاره به توقع ایران از اتحادیه اروپا ابراز کرد: «ما از اروپاییها حتما انتظار داریم که نواقص برجام وکوتاهی آمریکا را جبران کنند؛ فضای منفی و نگرانیهایی که آمریکاییها در مورد کار با ایران ایجاد کردند، از بین ببرند و از طریق تسهیلاتی که برای شرکتهای خودشان فراهم میکنند و حمایتی که از شرکتهای خودشان میکنند با ایران وارد تعامل شوند.» او توضیح داد: «منظور از نواقص فضایی است که آمریکاییها ایجاد کردند و عدم حضور سازنده آمریکا در برجام و بدعهدیها و تعللهایی که هر بار هم تذکر دادیم و در کمیسیون مشترک به آنها پرداختیم، اروپاییها باید این را جبران کنند.» عراقچی با بیان اینکه بانکهای اروپایی بهخاطر حجم وسیعی از فعالیتهایی که با آمریکا دارند معمولا در تردید هستند، اظهار کرد: «اروپاییها باید به شرکتهای خود اطمینان کافی دهند اگر با ایران کار کنند و با تحریمهای آمریکا مواجه شوند، دولتهای اروپایی از آنها حمایت خواهند کرد.»
وزیر خارجه روسیه در ادامه نشست خبری خود همچنین گفت: «فعالیتهای مربوط به توسعه موشکی ایران نمیتواند موضوعی برای گفتوگو باشد.» ترامپ پیشتر با طرح شروط برجامی گفت که این طرح باید به صراحت -برای اولین بار- در قوانین آمریکا ذکر کند که موشکهای دوربرد و برنامههای تسلیحات اتمی، جداییناپذیر هستند و ساخت و آزمایش موشک ازسوی ایران باید مشمول تحریمهای شدید شود. در همین ارتباط عراقچی مذاکرهکننده هستهای ایران در گفت وگوی ویژه خبری شنبه شب به بحث بازدید از مراکز نظامی اشاره کرد و گفت: «آمریکاییها این تصور را داشتند که بازرسی از مراکز نظامی یک نقطه ضعف ما و چیزی است که ایران به هیچوجه به آن رضایت نمیدهد؛ بنابراین سعی کردند آژانس را به سمتی بکشند که وارد درخواست دسترسیهای نظامی شود و ایران مخالفت کند و بعد روی نقض برجام از سوی ایران تبلیغ کنند. برای ماهها این تلاش را کردند که ایران را به نقض برجام بکشند که در این زمینه ناموفق بودند.»