تأثیر پس‌لرزه‌های غرب تهران بر بازار مسکن

زلزله اخیر استان تهران و البرز، بسیاری از مسائل را تحت الشعاع خود قرار داد و این موضوع آن‌چنان غافلگیر کننده بود که روزهاست کمتر سخنی از افزایش احتمالی قیمت بنزین شنیده می شود. این نشان از غافلگیری جدی بخش چشمگیری از عموم مردم دارد که پیش از این در قالب گزارش های متعدد از سوی رسانه ها مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفت.

یکی دیگر از پیامدهای اقتصادی زلزله اخیر استان تهران به بازار مسکن معطوف می شود، حوزه ای که به واقع پاشنه آشیل یکی از آسیب پذیرترین بخش ها در مقابل زلزله به شمار می رود.

سخن از بافت های فرسوده، واحدهای قدیمی ساز و کوچک است که در غرب استان تهران انبوهی از آنها وجود دارد و اگر تا مدتی پیش یکی از امتیازات خاص و ویژه غرب استان تهران و شهرستان هایی همچون ملارد، قدس، شهریار و بهارستان و...حداقل برای اقشار و دهک های ضعیف و پایین جامعه به حساب می آمد، اما امروز نه تنها یک فرصت و امتیاز محسوب نمی شود ؛بلکه پاشنه آشیلی جدی برای استان تهران نیز به شمار می رود ،تا جاییکه استاندار تهران را در روز جمعه روانه شهرستان ملارد و بازدید از کوچه های تنگ، باریک و بافت های فرسوده شهرستان مذکور کرد.

بافت هایی که البته در گذشته شگل گرفته است. گذشتگانی که از قریب به 25 سال پیش تاکنون با نظارت ضعیف، در مقابل سیل و هجم فزاینده مهاجرت به این شهرت در ارتباط با ساخت و سازها غفلت های بسیاری داشته اند و حالا هیچ سخن و نام و نشانی نیز از آنها به میان نمی آید.

به هر حال، فارغ از مباحث مدیریتی این عارضه، برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که زلزله اخیر استان تهران و بخصوص حوزه مشق (ملارد،شهریار و قدس) تردیدهایی جدی را در دل متقاضیان خرید مسکن ایجاد می‌کند.

حسین سروش،کارشناس بازار مسکن، با اشاره به برخی از ویژگی‌ها و آسیب های برخی واحدهای آپارتمانی غرب استان تهران اظهار کرد: پیش از این نیز مباحث بسیاری در خصوص برخی از واحدهای مسکونی حوزه غرب استان تهران و میزان استحکام بنای آن مطرح می شد، اما با توجه به اینکه در طول دهه‌های اخیر شاهد زمین لرزه محسوس و ملموسی در این حوزه نبوده ایم، از این مباحث و موضوعات به سادگی عبور می شد.

وی افزود: زلزله اخیر حداقل در کوتاه مدت و میان مدت، بازار مسکن را در این محدوده و بسیاری دیگر از شهرهای استان تهران که با مشکل و معضل بافت های فرسوده روبر هستند، تحت الشعاع قرار خواهد داد.

سروش تصریح کرد: این موضوع در ارتباط با دیگر نقاط استان تهران که بر روی گسل های زلزله قرار گرفته اند نیز مصداق پیدا می‌کند و هر چه قدر شاهد استمرار زمین لرزه ها و پس لرزه های بیشتری در این حوزه باشیم، اثرات این عارضه طبیعی بر بازار مسکن، عمیق و شدیدتر خواهد شد.

این کارشناس بازار مسکن گفت: در اوقات ابتدایی پس لرزه‌ها، بسیاری از خانوارهای ساکن در غرب استان تهران و حتی پایتخت، خانه خود را رها کردند و در پارک ها، بوستان ها، نیمکت ها و حاشیه خیابان ها شب را سپری کردند. به طور یقین  این افراد و گروه ها در ارتباط با سرمایه گذای، خرید مسکن و یا حتی استمرار سکونت در بافت هایی با استحکام بنای ضعیف، تجدید نظر خواهند کرد.

کارشناس بازار مسکن گفت: این موضوع برای بازاری که سالهاست با آفت رکود دست و پنجه نرم می‌کند و در این مبارزه با تنی رنجور و ضعیف از خود مواجه شده، خوشایند به نظر نمی رسد که البته در این ارتباط بنده قصد قضاوت خوب یا بد بودن این پدیده را ندارم زیرا مهمتر از بحث اقتصادی و فراتر از شرایط حاکم بر بازار مسکن، حفظ جان انسانهاست که با عنایت به در اولویت بودن آن، بروز تردیدهای این‌چنینی نسبت به واحدهای قدیمی ساز اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

بساط سودجویی برخی از مشاورین املاک و دلال ها پهن خواهد شد؟

در این میان، سوء استفاده از شرایط خاص از موضوعاتی است که متاسفانه در میان برخی از قشرها و گروه های اجتماعی سابقه ای دیرین دارد.

بنابر اظهارات برخی از کارشناسان و صاحب نظران، در آینده مانور عده ای از فعالان عرصه مشاورین املاک و دلالان بر روی ضد زلزله بودن و استحکام بنای کم نظیر واحدهای آپارتمانی دور از ذهن نخواهد بود و این موضوعی است که هوشیاری ویژه متقاضیان خرید مسکن را می طلبد.

بهزاد احمدی،کارشناس حوزه مسکن در این خصوص می افزاید: احتمال اینکه برخی از بافت های فرسوده با استحکام بنای غیراستاندارد به عنوان واحدها، آپارتمان ها و ابنیه ضد زلزله، قالب و به فروش برسد؛ غیر منتظره و دور از ذهن نخواهد بود.

امید آن می رود با اعطای وام‌ها و تسهیلات احیای بافت‌های فرسوده، نظارت هر چه بیشتر دستگاه های ذی‌ربط و امدادرسان در شهرهای اقماری و حاشیه نشین همچون شهرستان ملارد و همچنین ارائه آموزش های لازم برای مواقع بحرانی و مدیریت پیش از بحران صحیح و اصولی به عنوان رکنی اساسی در مدیریتِ موفقِ بحران در مقاطع حساس و اضطراری، خاطرات تلخ زلزله سر پل ذهاب، رودبار، منجیل و بم ، هیچگاه تکرار نشود.