رأی منفی چین، روسیه و سوریه به محکومیت میانمار
سوم دی، قطع‌نامه‌ای با ١٢٢ رأی موافق، ١٠ رأی مخالف و ٢٤ رأی ممتنع در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد.
به گزارش اقتصادآنلاین لیلا ابراهیمیان در شرق نوشت: این قطع‌نامه از دولت میانمار می‌خواهد به خشونت علیه مسلمانان روهینگیا پایان دهد و دبیرکل سازمان ملل را به تعیین فرستاده‌ای ویژه برای میانمار موظف می‌کند؛ اما ایران زمان رأی‌گیری برای تصویب قطع‌نامه علیه میانمار غایب بود. علت این غیبت را نماینده ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای توضیح داده است. به گزارش «ایسنا» نماینده ایران در سازمان ملل با تأکید بر اینکه از میانمارمی‌خواهیم تا به مشکلات حل‌نشده طولانی و وضعیت جامعه مسلمانانش از‌جمله از طریق بازگرداندن حق شهروندی آنها رسیدگی کند، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران با توجه به بهره‌برداری سیاسی از اهداف کمیته سوم در رأی به قطع‌نامه L,٤٨/٧٢ این کمیته شرکت نخواهد کرد. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه گفت بیانیه ایران در حمایت از مسلمانان روهینگیا به معنای ثبت رأی مثبت ایران است.
چه کسانی رأی منفی دادند؟
به غیر از ایران که در زمان رأی‌گیری در مجمع عمومی سازمان ملل حاضر نبود، روسیه، چین و سوریه کشورهایی بودند که به این قطع‌نامه رأی منفی دادند؛ اما دلیل این رأی منفی چه بود؟ یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل می‌گوید: «در مجمع عمومی سازمان ملل، نمایندگان دولت‌ها حضور دارند و موضع‌گیری آنها بیشتر سیاسی است تا حقوقی؛ حتی در موضوع حقوقی هم اراده حاکمیت‌ها تأثیرگذارتر است؛ بنابراین از این منظر حضور‌نیافتن ایران و رأی منفی روسیه، سوریه و چین قابل تبیین است». او ادامه می‌دهد: «پیام حضور‌نیافتن ایران این است که به رویه‌های کمیته سوم حقوق بشر سازمان ملل که بارها علیه ایران قطع‌نامه صادر کرده، رسمیت نمی‌دهد؛ اما حضور‌نیافتن خیلی بهتر از رأی منفی است؛ رأی منفی همه نگاه‌های حمایتی ایران از روهینگیا را مورد تشکیک قرار می‌داد. ایران در حضور‌نیافتن در موقع رأی‌گیری، حساب‌شده عمل کرده است». او معتقد است: «روسیه اگرچه بلوک رأی مخالف علیه قطع‌نامه نیست؛ اما دو خط را دنبال می‌کند: خطی جدای از غرب که می‌خواهد به خود هویت مستقلی دهد؛ از سوی دیگر خود روسیه بارها به دلیل مسائل حقوق‌بشری در چچن، اوکراین و بقیه موارد درگیر بوده است و رأی علیه میانمار به‌نوعی تأیید رأی علیه خود است. سوریه هم شنونده پیام روسیه است؛ اما چین در جنوب شرقی آسیا سیاست فعالانه‌ای را دنبال می‌کند. چین با میانمار مناسبات بسیار جدی‌ای دارد و نمی‌خواهد به دلیل مسئله روهینگیا، این مناسبات به هم بخورد. از سوی دیگر چین در مسئله حقوق بشر وضعیت مناسبی ندارد. مسائلی مانند وضعیت مسلمانان در این کشور. برای همین این رأی‌دادن‌ها را باید سیاسی تحلیل کرد، نه حقوقی».
از توییتر تا تلگرام
غیبت پرحاشیه؛ روز گذشته حضور‌نیافتن ایران در زمان رأی‌گیری در مجمع عمومی سازمان ملل علیه دولت میانمار موضوع پرجدال شبکه‌های اجتماعی تلگرام و توییتر بود. عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در کانال تلگرام خود با طرح این سؤال که چرا «به نفع {علیه} میانمار رأی ندادیم؟» نوشته است: «دفتر نمایندگی ایران در نیویورک درباره رأی به محکومیت دولت میانمار در سازمان ملل توضیح داد: «... کشورمان در سه دهه اخیر یکی از قربانیان مستمر سیاست‌زدگی کمیته سوم در قبال وضعیت‌های کشوری بوده است؛ زیرا ایران همواره یکی از مشتریان قطع‌نامه‌های حقوق‌بشری آن بوده است... سیاست اصولی ایران در قبال طرح وضعیت‌های کشوری در کمیته سوم مخالفت با آن بوده است. ایران در همه سخنرانی‌های خود کمیته سوم را سیاست‌زده و برای طرح وضعیت‌های کشوری نامناسب برشمرده است... . کشورمان نیز هنگام تصویب قطع‌نامه در کمیته سوم بیانیه‌ای در محکومیت اقدامات دولت میانمار و تقدیر از دولت بنگلادش قرائت کرد». او در ادامه می‌پرسد: «آیا ادعای وزارت خارجه صحیح است؟ برخلاف اظهارنظر وزارت خارجه ایران سال ٢٠١٧ در موارد متعددی در کمیته سوم سازمان ملل رأی داده است: ١٤ نوامبر ۲۰۱۷، رأی منفی ایران درباره وضعیت حقوق بشر در ایران؛ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۷، رأی منفی درباره وضعیت حقوق بشر در شبه‌جزیره کریمه؛ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۷، رأی منفی ایران به وضعیت حقوق بشر در سوریه و ۲۰ نوامبر ۲۰۱۷، رأی مثبت ایران به خودمختاری فلسطینی‌ها».
طیبه سیاووشی، نماینده تهران در مجلس دهم، هم در صفحه توییتر خود نوشته است: «موضوع را از وزارت خارجه پیگیر شدم. گویا رأی‌گیری در کمیته سوم حقوق بشر بوده که همیشه آرایی علیه ایران داشته. در خبر هم آمده که ایران غایب بود و مطلعان وزارت خارجه گفتند اگر رأی بدهیم، به آرای صادر‌شده علیه خودمان مشروعیت می‌بخشیم. با‌این‌حال آنها امروز علیه دولت میانمار بیانیه دادند».
علاوه بر فعالان سیاسی، کاربران عادی توییتر هم به رفتار ایران واکنش نشان داده‌اند. یکی از کاربران توییتر نوشته است: «به‌عنوان نماینده مردم باید از وزیر امور خارجه سؤال کرد چرا ایران در سازمان ملل به جنایت علیه روهینگیایی‌ها رأی نداد؟ آن‌همه مانور رسانه‌ای کجا و این حرکت کجا؟». سردبیر سایت مشرق هم در صفحه توییتر خود به دلیل ایران برای غیبت در رأی‌گیری یعنی «سیاست‌زده»بودن کمیته سوم اشاره کرده؛ اما با انتشار تصاویری از نتیجه رأی‌گیری‌های قبلی گفته است: «ایران در موارد قبلی در رأی‌گیری‌ها شرکت کرده است؛ از‌جمله در دفاع از فلسطین، سوریه و کریمه!».
«پوریا» یکی از کاربران توییتر، در واکنشی به رأی‌ندادن ایران به قطع‌نامه علیه میانمار نوشت: «مسئله غیبت ایران در رأی‌گیری میانمار داستانی در حال توسعه است. ایران گفت به‌واسطه سابقه سیاست‌زده کمیته سوم رأی نداده اما مشخص شد در موارد دیگری رأی داده است. «حمیدرضا»، کاربر دیگر توییتر، هم نوشته است: «مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب قطع‌نامه‌ای، خواهان توقف عملیات نظامی میانمار علیه مسلمانان روهینگیا در استان راخین و تعیین فرستاده ویژه برای این منظور شد. ایران رأی نداد، روسیه، چین، سوریه، بلاروس، کامبوج، لائوس، فیلیپین، ویتنام، زیمبابوه، و میانمار، رأی مخالف دادند».
گفته می‌شود قطع‌نامه علیه میانمار به پیشنهاد عربستان‌سعودی در کمیته سوم سازمان ملل ارائه شد. کمیته سوم سازمان ملل یکی از کمیته‌های شش‌گانه این سازمان است که به مسائل فرهنگی، اجتماعی و حقوق‌بشری می‌پردازد. از ٢٥ آگوست (چهارم شهریورماه) تا ٢٤ دسامبر٢٠١٧ (سوم دی‌ماه ١٣٩٦) چهارماه می‌گذرد؛ همان زمان که مسلمان‌های روهینگیای ساکن ایالت «راخین» به گفته سازمان ملل متحد و سازمان‌های حقوق‌بشری «تحت‌ستم‌ترین مردم جهان» توصیف شدند، ظلم دوباره آغاز شد. گزارش‌های مستند بین‌المللی نشان از آن دارد که در ماه‌های گذشته شدیدترین نوع کشتار و آزار علیه اقلیت مسلمان روهینگیا به نحوی سازمان‌‌یافته انجام شد، چنان‌که سازمان‌های بین‌المللی اقدامات ارتش میانمار را یک نسل‌کشی و پاکسازی قومی تمام‌عیار توصیف کرده‌اند. حالا چهار ماه بعد از حوادثی که بر مسلمانان روهینگیا گذشت، عربستان‌سعودی و کمیته سوم سازمان ملل قطع‌نامه‌ای را علیه میانمار تصویب می‌کنند و عده‌ای به دلایل سیاسی عدم‌همراهی را تنها راه ممکن می‌دانند.
