سرنوشت بنزین به کجا می‌رسد؟/ ایران جزو ۵کشوری که بنزین ارزان عرضه می‌کند

دیروز به نقل از اعضای کمیسیون تلفیق اعلام شد که تبصره ۱۸ لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ که افزایش قیمت حامل های انرژی از جمله بنزین را با هدف تامین منابع مالی برای اشتغالزایی هدف گذاری کرده،از لایحه بودجه حذف شده است.به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، در تبصره ۱۸ لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ آمده است با هدف اجرای برنامه اشتغال گسترده و مولد، با تاکید بر اشتغال جوانان، دانش‌آموختگان دانشگاهی، زنان و اشتغال حمایتی به دولت اجازه داده می‌شود صددرصد منابع حاصله از مابه‌التفاوت قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده نسبت به قیمت این حامل‌ها در ابتدای سال ۹۶ را به حساب خاصی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز و منابع حاصله را تا سقف ۱۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به شکل وجوه اداره شده و یارانه سود و ترکیب با منابع صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانکی در جهت حمایت از طرح‌های تولید، اشتغال و آموزش و کمک به کارورزی جوانان دانش‌آموخته دانشگاهی پرداخت کنند.»

مکمل این تصمیم، تبصره ۱۴ لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ است که در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و با هدف تحقق عدالت، کاهش فقر مطلق و توسعه بهداشت و سلامت مردم، و همچنین معطوف کردن پرداخت یارانه نقدی به خانوارهای نیازمند به دولت اجازه داده در سال ۱۳۹۷ از محل منابع سازمان هدفمند سازی یارانه‌ها تا مبلغ ۳۷ هزار میلیارد تومان هزینه کند.

حالا با حذف تبصره ۱۸ عملا پیش بینی ۱۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان  منابع از سرجمع درآمدهای پیش بینی شده دولت در بودجه سال آینده از دست رفته است.اگرچه با حذف این تبصره امکان طرح آن هنگام بررسی لایحه بودجه در مجلس در قالب پیشنهاد وجود دارد،اما اگر آنطور که برخی نمایندگان مجلس این موضوع را خط قرمز مجلس اعلام کرده اند،کلیت مجلس با افزایش قیمت بنزین مخالفت کنند،افزایش قیمت برای سال آینده منتفی است.

اگر قیمت بنزین تغییر کند!

به فرض که دولت بخواهد بر مبنای قانون هدفمندی یارانه ها افزایش قیمت بنزین در دستور کار قرار دهد؛دامنه این تغییر چقدر است؟ این سوالی است که بحث داغ این روزهای اقتصاد ایران است. اگرچه برخی خبرها حکایت از افزایش قیمت بنزین به لیتری 1500 تومان دارد، اما هنوز هیچ‌کدام از مسوولان به صورت رسمی از قیمت‌های تازه رونمایی نکرده‌اند.

کارشناسان سازمان برنامه و بودجه، شوک تورمی ناشی از افزایش قیمت بنزین 1500 تومانی را 1.2 درصد برآورد می‌کنند، اما برخی تحلیلگران اقتصادی در عین حال می‌گویند تورم انتظاری ناشی از این افزایش قیمت، بیش از 2 درصد خواهد بود.

هنوز هم رسما مشخص نیست که قیمت بنزین چقدر تعیین شده؛ دایره این افزایش از 1200 تا 1500 تومان در نوسان است. البته بیشترین نرخی که به گوش می‌رسد، 1500 تومان به ازای هر لیتر است.

از سوی دیگر برخی دیگر مانند بیژن حاج‌محمدرضا، رییس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت معتقدند: «با توجه به رفتار و تقاضای مردم در سوخت‌گیری، باید گفت بنزین ۱۵۰۰ تومانی در توان مردم نیست.»

وی در مورد قیمت پیشنهادی برای بنزین عنوان کرد: «به نظر من سقف ۲۰ درصدی برای افزایش قیمت بنزین مناسب است و چنانچه دولت تصمیم دارد بنزین را گران کند، باید نهایتا قیمت بنزین را ۱۲۰۰ تومان تعیین کند.

یحیی آل‌اسحاق، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز با اشاره به مشکلات داخلی و خارجی پیش روی دولت در لایحه بودجه سال ۹۷ اظهار کرد: «افزایش قیمت بنزین باعث کاهش مصرف شده و استفاده از وسایل‌نقلیه عمومی را بیشتر می‌کند.»

وی با بیان اینکه مصرف بنزین سیر صعودی داشته است، یادآور شد: «مصرف بنزین به ۱۰۰ میلیون لیتر در روز رسیده و مشکلات زیست‌محیطی، ترافیک و بیماری‌های تنفسی ناشی از آن رو به افزایش است. از طرفی هم امکانات ارائه سوبسید برای بنزین توسط دولت وجود ندارد و افزایش قیمت بنزین می‌تواند مصرف آن را کاهش داده و استفاده از وسایل نقلیه عمومی را بیشتر کند.

موضع مجلس در برابر قیمت بنزین

محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: «باید اصلاحات ساختاری در اقتصاد و صنعت انجام دهیم. برای مثال اگر مصرف سوخت خودروها به ۶ لیتر در صد کیلومتر کاهش یابد، اگر قیمت بنزین ۲ برابر هم شود فشاری وارد نمی‌شود.»

سید ناصر موسوی لارگانی، نماینه مجلس در خصوص احتمال افزایش قیمت بنزین اظهار کرد: «معمولا در کشورهایی که با رکود اقتصادی مواجه هستند و مردم با مشکل معیشتی روبرو هستند، سعی می‌شود قیمت‌ها ثابت بماند و یک‌سری یارانه‌های سبد کالا و سلامت به مردم داده می‌شود تا این مشکلات سبب سرخوردگی و نارضایتی آن‌ها نشود.»

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی معتقد است «افزایش قیمت بنزین عقلانی نیست و مجلس شورای اسلامی این آمادگی را برای افزایش قیمت بنزین ندارد و بعید است که چنین طرحی در خانه ملت تصویب شود.»

جایگاه سوخت ایران در جهان

بررسی قیمت‌های ثبت شده برای عرضه بنزین در جایگاه‌های سوخت کشورهای مختلف نشان می‌‌دهد ایران جزو 5 کشوری است که بنزین ارزان در جایگاه‌های سوخت عرضه می‌کند. در حال حاضر با وجود اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و افزایش 10 برابری قیمت بنزین از زمان اجرای این قانون، همچنان ایران در میان کشورهایی قرار دارد که ارزان‌ترین بنزین را جایگاه‌های سوخت عرضه می‌کند.

بر خلاف برخی ادعاها قیمت بنزین در حال حاضر در داخل کشور بسیار ارزان‌تر از نرخ این سوخت در فوب خلیج ‌فارس است.

براساس داده‌های منتشر‌شده در نشریه آرگوس، قیمت فوب خلیج فارس بنزین معمولی در ۲۱ نوامبر مصادف با ۳۰آبان برای هر لیتر بیش از ۴۳ سنت است که بر اساس ارز آزاد (۴۲۰۰ تومان) حدود ۱۸۰۰ تومان می‌شود. همچنین بر اساس ارز مبادله‌ای (۳۵۰۰ تومان) بیش از ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر ارزش دارد. این در حالی است که بنزین معمولی در داخل کشور لیتری هزار تومان و بنزین سوپر (اکتان ۹۵) ۱۲۰۰ تومان به فروش می‌رسد.

روزی که امسال نرسید

پس از انتشار متن بودجه، دولت اظهار نظر رسمی در این راستا نکرد تا هفته گذشته که پایگاه اطلاع‌رسانی دولت گزارشی منتشر کرد و نوشت: بر اساس بودجه ۹۷ قیمت بنزین لیتری ۱۵۰۰ و گازوئیل ۴۰۰ تومان می‌شود و البته دولت در اجرای آن مختار است و هنوز زمان آن مشخص نیست. این لایحه در صورت موافقت مجلس ۱۷ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت دارد و برنامه ریزی شده تا این منابع صرف اشتغال شود.

اما از آنسو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس هم به سرعت تصمیم گرفت که به سرعت این افزایش را از متن لایحه بودجه حذف کند.

به گفته سخنگوی کمیسیون انرژی در جریان رسیدگی به بخش‌های مربوط به حوزه انرژی از لایحه بودجه ۹۷، اعضای کمیسیون انرژی مجلس با تبصره مربوط به افزایش قیمت حامل‌های انرژی مخالفت کرده و رای به حذف آن دادند.

اسدالله قره‌خانی دیروز گفت که در جلسه روز گذشته کمیسیون انرژی بندهایی از لایحه بودجه ۹۷ که مربوط به بخش انرژی می‌شد مورد بررسی قرار گرفت و نمایندگانی از وزارتخانه‌های نفت، نیرو، دیوان محاسبات، مرکز پژوهش‌ها و سازمان برنامه و بودجه نیز در این جلسه حضور داشتند.

با حذف این تبصره از لایحه بودجه تکلیف بخشی از درآمدهای دولت برای اشتغالزایی در ابهام است.