سایه بلند تورم بر یلدای ۹۶
اگر فرض کنیم یک خانواده چهار نفره در شب یلدا با یک شام کمی مفصل‌تر و مقداری آجیل و میوه از خودشان پذیرایی کنند به عدد قابل‌توجهی می‌رسیم.
به گزارش اقتصادآنلاین، فرهیختگان نوشت: فرض کنیم شام باقالی‌پلو با گوشت است. برای تهیه این غذای مخصوص شب یلدا یک کیلو گوشت گوسفندی به همراه یک کیلو برنج ایرانی نیاز است. گوشت گوسفندی به همراه برنج ایرانی حدود 50 هزار تومان می‌شود.
قیمت هندوانه کیلویی دو هزار و 500 تومان است و برای یک هندوانه متوسط باید 20 هزار پیاده شد. انار هم یک کیلویش بیشتر از چهار عدد نیست و به‌طور متوسط برای هر خانواده 10 هزار تومان آب می‌خورد. اگر بخواهیم موز و پرتقال را هم به سبد مصرفی شب یلدا اضافه کنیم، می‌شود چیزی در حدود 10 هزار تومان.
اما شب یلدا بدون آجیل و خشکبار هیچ‌صفایی ندارد. برای تهیه آجیل اگر به چهارراه مولوی برویم قیمت‌ها هر کیلو از این قرار است: پسته 56 هزار تومان، بادام هندی 70 هزار تومان، مغز گردو 75 هزار تومان، مغز فندق 55 هزار تومان، تخمه کدو 18 هزار تومان و تخمه آفتابگردان 10 هزار تومان. با فرض خرید نیم کیلو از هر تنقلاتی 140 هزار تومان حاصل می‌شود.
در فرهنگ ایران باستان تاریکی نماینده اهریمن بود و طولانی‌ترین شب سال باید به بهترین نحو گذرانده می‌شد. روشنای آتش بر دل تاریکی می‌نشست و اثر آن را از بین می‌برد. آتش افروختن یعنی نابودی شیطان و این‌گونه هزاران سال مردم ایران‌زمین گرد آتش و در کنار کرسی‌هایی که حرارتش دل‌شان را گرم می‌کرد در آخرین شب پاییز- شبی که با صبح اولین روز زمستان پیوند می‌خورد- می‌نشستند تا با خوردن، نوشیدن، پایکوبی و گفت‌وگو دیو پلید سیاهی را از خود دور کنند. میوه‌های خشک‌شده از فصول بهار و تابستان، آجیل و انار میهمان سفره‌های ایرانیان بود.
ایرانیان گاه شب یلدا را تا دمیدن پرتو پگاه در دامنه‌های کوه‌های سر به فلک کشیده به انتظار زاییدن طلوع خورشید بیدار می‌نشستند تا با چشمان خود در سپیدی روز نظر افکنند. شب هنگام قبل از طلوع ذره‌های طلای آفتاب دست به دعا برمی‌داشتند و شکست اهریمن را از خدا طلب می‌کردند. روز پس از شب یلدا «خورروز» یا (روز خورشید) و (دی‌گان) نام داشت. اولین روز زمستان همه در کنار هم یک روز تعطیل از کار را با هم جشن می‌گرفتند و آن را «خرم روز» می‌نامیدند. «خورروز» در فرهنگ ایران باستان روز برابری انسان‌ها بود تا یکسان بودن آفرینش انسان به منصه ظهور برسد وهیچ‌کس بر دیگری برتری نداشته باشد. پوشیدن لباس ساده رسم آن روزها بود. پادشاه هم باید چون قاطبه مردم ساده می‌پوشید. جنگ و درگیری در آن روز ممنوع بود.
ایرانیان چند هزار سال پا به پای ثانیه‌ها یلدا را جشن گرفته‌اند و چونان اجدادشان برای زنده ماندن و احیای آن تلاش کرده‌اند. اما آنچه این روزها از یلدا در ذهن بسیاری از خانواده‌هایی که توانی برای شکست دادن اهریمن گرانی ندارند باقی می‌ماند قیمت‌های سر به فلک کشیده‌ای است که تن پهلوانان نامدار ایران زمین را هم به لرزه درمی‌آورد.
آنچه از تاریخ به‌جا مانده یادی از شب‌های طولانی یلدا و برابری‌هایی است که اجدادمان به ما یاد داده‌اند اما این روزها از برابری در برگزاری جشن یلدا خبری نیست.
سری به بازار میوه و تره بار می‌زنیم و از در قنادی‌هایی رد می‌شویم که عطر شیرینی و کیکش از چند متری مشام آدمی را نوازش می‌کند. خبرها را که می‌خوانیم همه از عدم گران شدن اقلام مورد نیاز مردم صحبت می‌کنند و چه خبری بهتر از اینکه هیچ چیز گران نشده است، اما آیا کسی به این مقوله فکر می‌کند که جیب‌های خالی و حقوق‌های محدود و آنهایی که به قول دولت شاغل یک ساعته هستند توان مبارزه با اهریمن گرانی و به دوش کشیدن بار سنگین قیمت انار را برای زدن به دامن سفره شب یلدا دارند؟
سری به بازار میوه وتره‌بار می‌زنیم که قیمت‌ها به نسبت میوه‌فروشی‌های سطح شهر ارزان‌تر است. انار بازار تره‌بار چنگی به دل نمی‌زند.
اگر به دنبال خرید انار مرغوب با قلب خونینی که به سیاهی دل شب یلداست هستید باید سراغ میوه‌فروشی‌هایی بروید که انار را کمتر از 10 هزار تومان نمی‌فروشند؛ هر چند 10 هزار تومان، قیمت محله‌های متوسط به پایین است. آناناس و انگور بی‌دانه که قیمتش سر به فلک می‌کشد باید از کنارش رد شوی.
علی حاج‌فتحعلی، دبیر اتحادیه صنف بارفروشان با ارائه لیستی از قیمت‌های میوه وتره بار قیمت آناناس عرضه‌شده در بازار میوه و تره‌بار را 11 هزار تومان و انگور بی‌دانه قرمز را 10 هزار تومان اعلام کرد.
پرتقال جنوب که با قیمت 6 هزار تومانی عرضه می‌شود یک سر وگردن از پرتقال شمال گران‌تر است؛ بنابراین در سبد خرید بسیاری جایی ندارد. خرمالو و نارنگی کیلویی 6 هزار تومانی نیز از میوه‌هایی است که به احتمال قوی باید دور آن را خط قرمز کشید.
حاج‌فتحعلی با اعلام اینکه هیچ‌مشکلی در عرضه میوه و تره‌بار نداریم، گفت: «خوشبختانه کمبودی در عرضه میوه نداریم و میوه به‌وفور در اختیار شهروندان قرار دارد. موز کیلویی پنج هزار تومان و پرتقال شمال سه هزار و 500 تومان نیز اگر در سبد خرید قرار داده شود خوب است، اما دو کیلو از هر کدام حدودا 20 هزار تومان می‌شود که البته رقم زیادی است.»
هندوانه شب یلدا با آنکه چنگی به دل نمی‌زند و طعم و مزه هندوانه‌های تیر و مرداد را ندارد کیلویی دو هزار و 500 تومان عرضه می‌شود. یک هندوانه کوچک را با کمتر از 20 هزار تومان نمی‌توان پای سفره شب یلدا گذاشت، هرچند اگر حقوق‌ها اجازه پهن شدن سفره و گرد هم جمع شدن را به خانواده‌ها بدهد.
استقبال از زمستان هزینه‌بر شده، باید نشست و چرتکه انداخت که برای خریدن انار آستین را بالا بزنیم یا برای خرید هندوانه نقشه بکشیم! هرچند آجیل شب یلدا هم از آن دست اقلامی است که همه انتظار دارند در شب یلدا نوش جان کنند.
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل‌فروشان با تاکید بر اینکه بازار در آرامش و اشباع از آجیل مورد نیاز مردم است افزایش قیمت آجیل را به علت شب یلدا رد و در این باره خاطرنشان کرد: «مشکلی از نظر عرضه آجیل و خشکبار شب یلدا نداریم، مردم می‌توانند اقلام مورد نیاز خود را از فروشندگان معتبر محصولات خشکباری فراهم کنند.
البته قیمت‌ها گران شده که ربطی به شب یلدا ندارد و مقصر اصلی قیمت ارز است.»
وی با تاکید بر اینکه قیمت یک کیلو آجیل شب یلدا حدود 35 هزار تومان است، گفت با توجه به اینکه گرانی آجیل مانع خرید مردم می‌شود امسال هیچ‌تصمیمی برای گرانی آجیل نداشته‌ایم تا مردم بیش از این از خرید آجیل منصرف نشوند.
احمدی افزود: «به هر حال محصولات خشکبار در طول سال مشتریان خاص خود را دارد اما مناسبت‌هایی چون شب یلدا یا عید نوروز بر تعداد خریداران می‌افزاید. از این رو انتظار می‌رود با نزدیک شدن به شب‌چله شاهد افزایش خرید باشیم. خوشبختانه چند روز گذشته وضعیت بازار خشکبار نسبت به هفته‌های گذشته روند مطلوب‌تری داشته و مشتریان بیشتری را به خود دیده است.
امیدواریم مردم اقلام مورد نیازشان را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنند، چراکه کیفیت آجیل بسیار مهم است.
شب یلدا طولانی‌ترین شب سال است و بسیاری از خانواده‌ها تمایل دارند این شب را با هم باشند. میهمانی دادن جزء لاینفک شب یلداست و میزبان هم مطابق سنت‌هایمان مسئول پختن چاشتی مقوی و خوشمزه برای اهل خانه و میهمانان احتمالی است. گوشت از اقلامی است که در پخت غذاهای سنتی ایرانی حضوری جدی دارد، اما قیمت آن نیز مساله مهمی است که اگر با تورم و گرانی توام باشد باید جایش را در سفره‌ها خالی گذاشت. گرانی گوشت به‌خصوص گوشت گوسفند که خوش‌خوراک‌تر و لذیذ‌تر است و در طب سنتی و اسلامی بر فوائد آن نسبت به گوشت گوساله و گاو تاکید شده موجب عدم توانایی خرید بسیاری از خانواده‌ها شده است.»
علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی نیز در پاسخ با اشاره به اینکه در حال حاضر عرضه گوشت گوسفندی بیشتر از تقاضاست، ابراز داشت: «قیمت گوشت گوسفند شقه‌ای در بازار بین 39 تا 40 هزار تومان است که به‌وفور در دسترس مردم قرار دارد، و گوشت خارجی نیز با نرخ 33 هزار تومان مصوب بازار در دسترس مردم قرار دارد، بنابراین مردم عزیز نباید نگران تامین گوشت گوسفندی مورد نیازشان در بازار باشند.» ملکی در ادامه افزود: «خوشبختانه در سه هفته گذشته شاهد کاهش هزار تومانی قیمت در هر کیلو گوشت گوسفندی بوده‌ایم که امید می‌رود نیاز مردم به بهترین نحو تامین شود. همچنین خبرها حاکی است مرغ هم در آستانه شب یلدا به کیلویی 7800 تومان رسیده و موجب شده است که مردم کمتر سراغ خرید مرغ بروند.» رئیس اتحادیه پرنده و ماهی دلیل گرانی مرغ در آستانه شب یلدا را افزایش تقاضا و کاهش عرضه مرغ دانست.
شب یلدا نزدیک است و قیمت‌ها چون دندان مار به تن رنجور بی‌پولی نیش می‌زنند و مردم از کنار قیمت‌ها می‌گذرند، هر چند تورم از مردم نمی‌گذرد. شب یلدا با طوماری از قیمت‌های سیاه روبه‌روی شب نشسته تا خزان زرد را از در بیرون کند و به زمستان خوشامد بگوید.
قیمت‌های سر به فلک کشیده نه شب یلدا می‌شناسد نه نگاه معصوم کودکی که بر کیک‌های سفارشی پشت ویترین‌ها می‌ماند و نه بغض سرد پدری که نمی‌تواند یک‌سوم حقوقش را خرج یک میهمانی پنج، 6 نفره کند. یلدا هم می‌گذرد کاش تورم و گرانی هم از ما بگذرد و چون اهریمن در اول دی به سردی زمین بنشیند و دیگر به جیب و سفره ما بازنگردد.
