کد ملی ابزاری مناسب برای شناسایی پردرآمد‌ها
شناسایی افرادی که در دهک‌های بالای درآمدی قرار گرفته‌اند، برای قطع یارانه نقدی آنها موضوعی است که در یکی‌دوسال اخیر با واکنش‌های مختلفی همراه بوده است.
در جریان قطع یارانه نقدی تعدادی از شهروندان در سال‌های اخیر اشتباهاتی پیش آمد. کسانی از جمع یارانه‌بگیران حذف شدند که نمی‌توان آنها را در دهک‌های بالای درآمدی جامعه قرار داد. بر این اساس ایجاد سازوکاری درست برای شناسایی پردرآمد‌ها از دغدغه‌های این روز‌های مسئولان دولتی است. تاکنون پیشنهادات زیادی در این زمینه مطرح شده است. برخی می‌گویند از طریق سرکشی به حساب‌ها و رصد تراکنش‌ها باید پردرآمد‌ها را شناسایی کرد، برخی دیگر بر این باورند که از طریق رصد اموال و دارایی‌هایی نظیر خانه و خودرو باید پی برد چه کسانی پردرآمد هستند، برخی دیگر فیش حقوقی را مبنای درستی می‌دانند و به‌تازگی هم یک مقام مسئول در وزارت رفاه عنوان کرده است از طریق کارت ملی می‌توان پردرآمد‌ها را شناخت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، علی قنبری اقتصاد‌دان و استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: « اظهار نظر معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی کاملا درست است و کد ملی یکی از امکانات و ظرفیت‌هایی است که می‌توان از آن برای شناسایی درآمد خانوار استفاده کرد.»
دولت در لایحه بودجه سال ۹۷ با کاهش قابل توجه بودجه یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها به ۲۳هزار‌میلیارد تومان، عملا پیشنهاد حذف یارانه بیش از ۳۰میلیون نفر را داده است. نظر شما درباره این تصمیم دولت چیست؟
وظیفه دولت است که در ارائه بودجه و به‌ویژه خدمات رفاهی به مردم کشور، دقت لازم را داشته باشد. همچنین ضروری است که دولت شفافیت و کفایت لازم را در راستای تحقیق و بررسی درست به کار بگیرد تا عدالت در حق مردم رعایت شود. یکی از مواردی که حساسیت زیادی درمورد آن وجود دارد، پرداخت یارانه‌های نقدی به مردم است که باید به افراد نیازمند و مستحق پرداخت شود. خیلی از افراد هستند که هیچ‌گونه نیازی به دریافت این یارانه‌ها ندارند و مبلغ پرداختی به‌عنوان یارانه، درمقابل درآمدهای بالایی که این افراد دارند، هیچ است. دولت باید بررسی کامل و جامعی در این رابطه انجام دهد، هم از نظر وضعیت زندگی افراد و هم از نظر میزان درآمد و دارایی آنها. همچنین لازم است دولت جایگاه اقتصادی افراد را بررسی کند تا افرادی که نیاز چندانی به دریافت یارانه ندارند، از لیست دریافت‌کنندگان حذف شوند و یارانه‌های نقدی به خانواری تعلق بگیرد که به‌معنای واقعی نیازمند هستند و این می‌تواند کمکی به ارتقای رفاه اجتماعی و اقتصادی آنها باشد. بنابراین معتقدم که دولت باید به هر شکل و به هر قیمت ممکن، برای اینکه عدالت رعایت و ضریب جینی اصلاح شود و وضعیت زندگی مردم نیازمند بهبود یابد، یارانه آنهایی را که بی‌‌‌نیاز به این مبلغ هستند، حذف و به آنهایی که نیازمندند پرداخت کند. این وظیفه مهم دولت است؛ باید بررسی‌های عمومی و اجتماعی صورت می‌گرفت تا افراد شناسایی شوند. شناسایی افراد در مناطق کوچک راحت است؛ در مناطق بزرگ هم باید تحقیق و تفحص‌هایی در رابطه با میزان درآمد و دارایی افراد و وضعیت اقتصادی و اجتماعی آنها صورت بگیرد تا بتوان افراد نیازمند را از بی‌‌‌نیاز شناسایی کرد.
یکی از بحث‌هایی که درمورد قطع یارانه دهک‌های پردرآمد مطرح شده، چگونگی شناسایی افراد است. در همین راستا، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است خوشبختانه ایران کشوری است که کد ملی را در تمام سازمان‌ها به رسمیت می‌شناسد و با توجه به این ظرفیت آمادگی داریم که درآمد خانوارها را شناسایی کنیم. نظر شما درمورد چگونگی شناسایی افراد پردرآمد چیست؟
به‌نظر من، الان دولت اطلاعات و آمار مربوط به درآمدهای دهک‌های جامعه را باید کامل کرده باشد، چه به‌لحاظ حساب‌های بانکی، دارایی‌ها، وضعیت ظاهری و جایگاه اقتصادی آنها و چه به‌لحاظ هزینه‌های مصرفی و... اینها ازجمله اطلاعاتی است که دولت می‌تواند از آنها استفاده کند تا آنهایی را که از درآمد مکفی برخوردارند از فهرست یارانه‌بگیران حذف کند و به دهک‌های نیازمند و پایین جامعه منتقل کند. این اظهارنظر معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی کاملا درست است و کد ملی یکی از امکانات و ظرفیت‌هایی است که می‌توان از آن برای شناسایی درآمد خانوار استفاده کرد.
علاوه بر یارانه‌های نقدی، دولت پیش‌بینی کرده که سهم مالیاتی در سند مالی سال آینده افزایش پیدا کند. برخی معتقدند این امر تنها فشار را بر حقوق‌بگیران مضاعف می‌کند. نظر شما در این رابطه چیست؟
باید تلاش کرد نرخ مالیات افزایش پیدا نکند و من هم بر این باورم که این نرخ بالا نمی‌رود. چون شنیده‌ها حاکی از این است که میزان درآمد مالیاتی اضافه می‌شود؛ یعنی پایه مالیاتی گسترش پیدا می‌کند و مالیات دقیقا از افرادی که باید مالیات بپردازند، گرفته می‌شود. تصور من این است که اگر مجلس تصویب کند نهادهایی که معاف از مالیات هستند، مالیات خودشان را پرداخت کنند (البته حتما باید پرداخت کنند) و افرادی که درآمدهای بالا دارند، شناسایی شوند و از آنها مالیات ستانده شود و بار کمتری بر دوش حقوق‌بگیران ثابت باشد، به عدالت نزدیک‌تر باشد. امیدوارم که دولت در سال آینده بر این اساس مالیات بگیرد که نرخ مالیات افزایش پیدا نکند، بلکه پایه مالیاتی گسترش پیدا کند و صاحبان درآمدهای بالا، مالیات واقعی خود را بپردازند.
