قزاقستان؛ زادگاه اورانیوم جهان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، در بین سال‌های ۱۹۸۶و ۲۰۰۲ تقاضا برای اورانیوم تقریبا ثابت و قابل پیش‌بینی بود و اورانیوم جدید برای عرضه، بسیار فراوان بود. ناگهان قیمت اورانیوم سقوط کرد، اکتشافات متوقف شد و شرکت‌های نفتی بزرگ(که قبلا علاقه‌مند به مشارکت در اکتشاف اورانیوم بودند) عرصه را خالی کردند، شرکت‌های کوچک‌تر ادغام یا ناپدید شدند. اما مشکل‌ترین مساله نبود کارشناسان مجرب و کافی اکتشاف اورانیوم بود چون زمین‌شناسان کارکشته چاره‌یی نداشتند جز رها کردن اورانیوم و رفتن به دنبال استخراج سایر مواد معدنی.

از سال ۲۰۰۲ به بعد ‌این تصویر یا شرایط کاملا تغییر پیدا کرده است. با بالا رفتن تقاضا برای انرژی و نگرانی‌های ناشی از آلودگی محیط زیست(تولید گازهای گلخانه‌یی) صنعت هسته‌یی جهان جانی به خود گرفته و مهم‌تر از همه‌ اینکه از نظر سیاسی نیز از آن حمایت می‌شود. نه تنها انگیزه‌های جدید برای احداث نیروگاه‌های هسته‌یی جدید به وجود آمده است بلکه یک ‌بار دیگر اکتشاف اورانیوم یک تجارت پر‌سود و مهم محسوب می‌شود.

در سال‌های اخیر نیز تقاضا برای اورانیوم بدون وقفه به سیر صعودی خود ادامه داده است. براساس گزارش موسسه آلمانی علوم زمین و منابع طبیعی طبق آخرین آمار رسمی منتشر شده هم‌اکنون کشورهای قزاقستان، کانادا و استرالیا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اورانیوم در جهان هستند. براساس اطلاعات منتشر شده حدود

64 درصد از تولید جهانی اورانیوم مربوط به معادن این 3کشور است. این درحالی است که همانطور که گفته شد، بعد از یک دهه افت تولید تا سال 1993 تولید جهانی اورانیوم بار دیگر با توجه به افزایش تقاضا برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌یی تولید برق به ‌شدت افزایش یافته است.

طبق این آمار در سال 2016 در قزاقستان حدود 24.6کیلو تن اورانیوم تولید شده که این میزان حدود 39.4درصد از سهم جهانی را شامل می‌شود. درحال حاضر اورانیوم قزاقستان حدود 37درصد از بازارهای جهانی را در اختیار دارد. این درحالی است که به تازگی نگرانی‌هایی برای کاهش عمر ذخایر اورانیوم در این کشور ایجاد شده است. بر این اساس شرکت ملی «گاز اتم پروم» قزاقستان قصد دارد، تولید اورانیوم در این کشور را 20درصد کاهش دهد. پیش‌بینی شده که سطح تولید اورانیوم در قزاقستان در سال 2018 به میزان 4هزار تن کاهش یابد که این رقم بیش از 7درصد از حجم تولید اورانیوم در جهان برای سال آینده است.

همانطور که گفته شد قزاقستان، کانادا و استرالیا

3 تولیدکننده اصلی اورانیوم در جهان به شمار می‌روند. طبق گزارش‌های به دست آمده بیش از 75سال است که کانادا در خط مقدم تولید اورانیوم قرار دارد. ذخایر عظیم و مرغوب آن کشور نشان‌دهنده ‌این موضوع است که در آینده نیز جایگاه نخست تولید ‌این عنصر خاکی را بر عهده خواهد داشت. طبق آمار منتشر شده، حجم تولید اورانیوم از معادن کانادا در سال 2016 حدود 14کیلو تن بوده که این میزان 22.5درصد از تولید جهانی را شامل می‌شود.

استرالیا با تولید 6.3 کیلو تن اورانیوم در جایگاه سوم قرار دارد. اما از نظر ذخیره اورانیوم، استرالیا به تنهایی با در اختیار داشتن 31درصد از ذخایر کشف شده جهان(معادل یک میلیون و 661 هزار تن) در صدر قرار می‌گیرد. نامیبیا نیز با تولید 305کیلو تن اورانیوم در سال 2016 حدود 5.9 درصد از سهم تولید اورانیوم جهانی را به خود اختصاص داد که این میزان تولید در نیجر 3.5کیلو تن و در روسیه 3کیلو تن در سال 2016 اعلام شد. با اینکه روسیه حدود 4.8درصد از سهم جهانی تولید اورانیوم را در اختیار دارد همچنان سالانه حجم قابل توجهی اورانیوم وارد می‌کند.  براساس این گزارش، میزان تولید اورانیوم در سال 2016 در ازبکستان به 2.4کیلو تن رسید که این حجم تولید برای چین نزدیک به 1.6کیلو تن اعلام شده است. پیش‌بینی می‌شود به احتمال زیاد نیاز چین به اورانیوم در آینده افزایش خواهد یافت.

حجم اورانیوم تولید شده در امریکا در سال 2016 حدود 1.1کیلو تن اعلام شده، این درحالی است که امریکا، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده اورانیوم در جهان به شمار می‌آید همچنین گفته شده در جهان بیش از 400نیروگاه هسته‌یی وجود دارد که حدود 100نیروگاه در امریکا فعال است.  طبق آمار به دست آمده، اوکراین نیز با تولید یک کیلو تن اورانیوم در سال 2016 حدود 1.6درصد از سهم تولید جهانی را به خود اختصاص داده است.

امروزه چالش‌های بسیاری در حوزه زیست محیطی برای استخراج اورانیوم وجود دارد اما سازمان جهانی انرژی اتمی اعلام کرده اشتغال‌زایی این صنعت مهم‌تر از آن است که با ملاحظاتی چون مسائل زیست محیطی متوقف شود بلکه باید اثرات زیست محیطی آن را کاهش داد.