اقیانوسها؛ گورستان پلاستیک
سالانه، میلیونها تن زباله به اقیانوسها وارد میشود. این زبالهها، گسترده وسیعی دارد از فیلتر سیگار و بطریهای پلاستیکی گرفته تا تورهای ماهیگیری و نفتهای سرریز شده از بشکههای حمل. طبق تحقیقات صورت گرفته، حیوانات دریایی نیز این زبالهها را با غذا اشتباه گرفته و میخورند که در بیشتر موارد، به مرگ آنها ختم میشود.
حتی پرندگان ساحلی و گونههای خاکزی نیز بهطور غیرمستقیم به زیستبوم دریایی وابسته هستند و در نتیجه آلودگی اقیانوسها، حیات آنها نیز به خطر میافتد. به گفته کارشناسان محیطزیست، بیش از 50 سال است که تولید جهانی پلاستیک با رشد چشمگیری روبهرو شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، براساس بررسیهای صورت گرفته، بخش عمدهیی از زبالههای شناور در آبها را مواد پلاستیکی تشکیل میدهند که بهدلیل افزایش تولید این مواد و دفع نامناسب آنها، انبوهی از این مواد به اقیانوسها سرازیر میشوند. همانطور که گفته شد، ماهیها و پرندگان نیز این مواد و ذرات پلاستیکی را میبلعند. بر این اساس، این ذرات میتواند برای مصرفکنندگان ماهی، ازجمله انسانها خطرناک باشند. طبق گزارشهای منتشر شده، در حال حاضر پلاستیکها عامل حدود 80 تا 90درصد آلودگی اقیانوسها معرفی شدهاند. بهتازگی یک تیم از محققان امریکایی و استرالیایی گزارشی از سطح زبالههای پلاستیکی در اقیانوسهای جهان منتشر کرده است. طبق این گزارش، چین و اندونزی بیشترین میزان آلودگی اقیانوسها را به خود اختصاص دادهاند. براساس تازهترین آمار منتشر شده، حدود 8.8 میلیون تن زباله پلاستیکی شناور در اقیانوسها، به چین اختصاص دارد. طبق مطالعات محیطزیست سازمان ملل متحد، بخش عمدهیی از زبالههای پلاستیکی از کشورهای اروپایی، امریکا و دیگر کشورها، برای بازیافت به سوی چین سرازیر میشود. در واقع، چین علاوه بر تولید پلاستیک، 56درصد از زبالههای پلاستیکی جهان را وارد و بازیافت میکند. پژوهشگران چینی، با بررسیهای خود به این نتیجه رسیدهاند که این کشور، به تنهایی بیش از 30درصد از زبالههای پلاستیکی اقیانوسها را تولید میکنند. بر این اساس، چین متهم اصلی آلودگی اقیانوسها در جهان شناخته میشود. طبق تازهترین آمارهای منتشر شده، اندونزی بهعنوان دومین کشوری معرفی شده که بیشترین سهم را در آلودگی اقیانوسها با زبالههای پلاستیکی دارد. طبق اعلام وزارت محیطزیست اندونزی، مردم این کشور در هر دقیقه یکمیلیون کیسه پلاستیکی استفاده میکنند. به این ترتیب در این کشور سالانه حدود 3.2 میلیون تن زباله پلاستیکی در دریا رها میشود. معضل تولید زبالههای پلاستیکی در اندونزی باعث شده که دولت اندونزی متعهد شده تا هر سال یکمیلیارد دلار به کاهش زباله پلاستیکی و دیگر زبالههای دریایی اختصاص دهد. همانطور که گفته شد بیشترین حجم آلودگی اقیانوسهای جهان با زبالههای پلاستیکی به چین و اندونزی اختصاص دارد.
بعد از این دو کشور، فیلیپین، ویتنام و سریلانکا نیز بهترتیب بیشترین سهم رها کردن زبالههای پلاستیکی در اقیانوسها را به خود اختصاص دادهاند. در این کشورها، سالانه بین یک تا 2 میلیون تن زباله پلاستیکی در دریا رها شده و به اقیانوسها میرسند. متهمان بعدی آلودگی اقیانوسها با زبالههای پلاستیکی، مصر و تایلند هستند. براساس گزارشهای منتشر شده، صنعت پلاستیک مصر در حال رشد و تبدیل شدن به بازیگر اصلی تولیدات صنعتی و صادرات است. طبق آمار، سهم این دو کشور در آلودگی اقیانوسها با زبالههای پلاستیکی، یکمیلیون تن اعلام شده است. مالزی و نیجریه نیز تولیدکننده حدود 900 هزار تن و بنگلادش تولیدکننده
800 هزار تن از زبالههای پلاستیکی هستند که به اقیانوسها سرازیر میشوند. این رقم در برزیل و امریکا بهترتیب به 500 هزار تن و 300 هزار تن میرسد. این در حالی است که در بسیاری از شهرهای امریکا استفاده از کیسههای پلاستیکی ممنوع بوده و در بسیاری از ایالتهای امریکا نیز با تعیین مالیات برای کیسههای پلاستیکی، قیمت آنها افزایش یافته تا جذابیت کمتری برای مشتریان داشته باشند.
باتوجه به افزایش آلودگی اقیانوسها، برنامههای بسیاری برای پاکسازی و نجات محیطزیست دریایی ارائه شده و تلاشها برای این موضوع رو به افزایش است. بهتازگی اعلام شده که بسیاری از موسسات قصد دارند از فناوریهای نوظهور برای پاکسازی اقیانوسها استفاده کنند. یکی از این برنامهها استفاده از تور تلهیی بزرگ برای جمعآوری زبالههای موجود در دریا و انتقال به خشکی و معدومسازی است؛
هر چند که بسیاری از اقیانوسشناسان درمورد کارایی چنین سیستمی تردید دارند و اعلام کردهاند که این روش میتواند به حیات موجودات دریایی لطمه بزند. بر این اساس، به نظر میرسد بهترین راه برای کنترل آلودگی اقیانوسها با زبالههای پلاستیکی، کنترل تولید و استفاده از پلاستیکها و ارائه شیوه صحیح برای معدوم کردن آنهاست.