دلار دوباره رکورد زد

قیمت دلار در حالی روند صعودی به خود گرفته که حسن روحانی رئیس‌جمهور در گزارش صد روزه خود تاکید کرده بود دولت به‌دنبال گران شدن دلار نیست اما گویا بازار ارز راه خود را می‌رود.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام‌جم، ابتدای هفته جاری نیز ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی درباره افزایش نرخ ارز گفته بود که دولت به‌دنبال گرانی ارز نیست و ما به‌دنبال ارزان و منطقی شدن قیمت ارز است. این در حالی است که قیمت یورو و دلار چند روزی است روند صعودی دارد و نسبت به هفته گذشته به ترتیب 100 و 90 تومان افزایش یافت.

برخی صرافی‌ها دراین باره  گفتند با توجه به این‌که دولت و بانک مرکزی تنها و اصلی‌ترین مرجع توزیع ارز در بازار است و اگر هر کالایی در بازار کم شود، قیمت آن زیاد می‌شود؛ دلار نیز از همین قانون تبعیت می‌کند و در برخی فواصل سال دولت ارز کمتری در بازار عرضه می‌کند تا بتواند درآمد بیشتری کسب کند و با این ترفند، پشت پرده بازار پنهان می‌شود.

این در حالی است که برخی مقامات دولتی معتقدند دولت اعتماد مردم را برای مسائل پیش پا افتاده‌ای مثل کسری بودجه یا کسب درآمد هزینه نمی‌کند و قطعا گرانی ایجاد شده در بازار ارز، ناشی از تقاضای بازار است. از سوی دیگر برخی کارشناسان حامی دولت معتقدند در زمان پایان سال میلادی تقاضا برای سفر به کشورهای دیگر بسیار بالا می‌رود و همین امر روی بازار تأثیر می‌گذارد اما برخی کارشناسان در این باره می‌گویند دولت از افرادی که قصد سفر به کشورهای خارجی را دارند، می‌تواند درآمد کسب کند و قیمت ارز را برای این افراد یا بالاتر در نظر بگیرد یا مالیات زیادی دریافت کند که ارز ارزان از کشور خارج نشود.

اکنون بیشتر منابع تأمین کننده ارز کشور حاصل از فروش نفت است و برخی افراد ثروتمند از این محل اقدام به سفرهای خارجی کرده و ارزی را که بسختی به دست آمده، براحتی هزینه می‌کنند.

یک صرافی درباره دلیل گران شدن قیمت ارزهای یورو و دلار گفت: این نرخ‌ها همیشه دارای نوسان زیادی نسبت به ارزهای دیگر است اما از اوایل تابستان به بعد این نوسان بی‌وقفه ادامه داشته و هر روز شاهد گران شدن قیمت این ارزها هستیم.

وی افزود: دولت هر سال در آذرماه زمانی که می‌خواهد بودجه را به مجلس ببرد به گران کردن دلار در بازار اقدام می‌کند تا شاید این روند به قیمت تعیین شده دلار در بودجه کمک کند و همه فعالان بازار از این ترفند با خبر هستند.

این فعال صرافی ادامه داد: به نظر می‌رسد دولت نرخ دلار را در بودجه بالای 3300 تومان در نظر گرفته و می‌خواهد با این روش فاصله بین ارز بانک مرکزی و بازار آزاد را کاهش دهد. اکنون فعالان بازار نمی‌دانند در بازار ارز عرضه کنند یا خیر به این دلیل که ممکن است طی چند ساعت میزان زیادی ضرر کنند یا در همین مدت کوتاه سود زیادی نصیبشان شود.

یکی از فعالان دیگر صرافی که در میدان فردوسی مشغول به کار است، درباره دلایل افزایش قیمت دلار گفت: تهدیدات و تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا و همچنین تنش در منطقه و جنگ عربستان و یمن باعث رشد قیمت دلار در ایران شده است. البته نوسان قیمت ارز در همه کشورها وجود دارد، اما به‌دلیل این‌که این اتفاقات در نواحی مرزی ایران رخ می‌دهد، تأثیر بیشتری می‌گذارد.

وی تصریح کرد: این عوامل خودشان به تنهایی می‌توانند بازار ارز کشورهای حوزه خلیج فارس را بر هم بریزد، اما از سوی دیگر تحریم آمریکا علیه ایران مزید بر علت شده تا مردم احساس محدودتری نسبت به قبل داشته باشند.

صراف دیگری که در خیابان ولیعصر مشغول به کار بود در این باره به خبرنگار ما گفت: اکنون اسکناس دلار و یورو نسبت به سایر ارزها کمتر است. در این میان باید توجه داشت چند سالی است معاملات ارزی توسط حواله صورت می‌گیرد و مانند چک بانکی عمل می‌شود. به طوری که فرد برای پرداخت پول به شخص دیگری چک ضمانت اعطا می‌کند و فرد دریافت کننده به بانک مراجعه کرده و میزان همان مبلغ را به حساب خود وارد می‌کند. در این میان پولی دیده نمی‌شود، اما ممکن است چند میلیارد جابه‌جا شود. در مورد ارز هم چنین سیستمی وجود دارد، اما بانک‌ها مردم را نسبت به انجام این کار بی اعتماد کردند.

وی افزود: زمانی که سپرده‌گذاران ارزی برای دریافت وجه ارزی خود به بانک‌ها مراجعه می‌کنند، بانک‌ها پرداخت به صورت معادل ریالی را در برنامه قرار می‌دهند و همین مساله موجب شده همه به‌دنبال خرید اسکناس دلار بروند و کمتر کسی از حواله‌های ارزی بهره ببرد. البته هنوز بسیاری از کسب و کارها با حواله ارزی معاملات خود را انجام می‌دهند، اما این کار از سر اجبار است.

کاتسا و تاثیرات اولیه

عباس آرگون، نایب رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران درباره گرانی اخیر دلار و یورو  گفت: به‌دنبال سیاست‌های ضد ایرانی آمریکا، قانونی در این کشور به نام کاتسا تصویب شده که نظام بانکی ما را به چالش می‌کشد و در اولین تأثیر باعث شده تا ارز براحتی وارد کشور نشود.

وی تصریح کرد: روند قیمت دلار، طبیعی است و اگر نرخ ارز متناسب با نرخ تورم افزایش داشته باشد جای نگرانی نیست، اما به نظر می‌رسد گرانی‌های اخیر به‌دلیل تصویب قانون کاتسا باشد.

آرگون با اشاره به زیان‌های ارز ارزانقیمت ادامه داد: نباید قیمت ارز را سرکوب کنیم بلکه رشد متناسب با نرخ تورم بسیار معقول و منطقی است. زمانی که ارز ارزان باشد، واردات به صرفه‌تر از تولید خواهد بود و بازار داخلی را هم بر هم می‌زند، اما قیمت منطقی آن تأثیر زیادی روی صادرات خواهد داشت. ضمن این‌که بانک مرکزی اگر به وعده چند ساله خود عمل کند و ارز تک نرخی شود، رانت از بخش ارز از بین می‌رود.

رشد نرخ ارز آگاهانه است

دکتر حیدر مستخدمین‌حسینی، کارشناس بانکی در این باره گفت: برخی مقامات و کارشناسان دولتی عنوان می‌کنند رشد نرخ ارز ناشی از سفرها یا تسویه حساب‌های شرکت‌هاست، اما سفرهای خارجی و کل ارزی که از این محل خارج می‌شود 7 درصد کل مصرف ارز است، در نتیجه 7 درصد نمی‌تواند روی 93 درصد دیگر تأثیر بگذارد.

وی با اشاره به این‌که برخی کارشناسان معتقدند با رشد نرخ ارز، وضعیت صادرات بهتر می‌شود، افزود: صادرات یک بهانه برای گران کردن نرخ ارز است. در گذشته شاهد افزایش این نرخ در بازار بودیم اما وضعیت صادرات تغییری نکرد و فقط تهیه مواد اولیه تولید از دنیا با قیمت بالاتری انجام شد. مستخدمین‌حسینی با تاکید بر این‌که دولت و بانک مرکزی از این محل درآمد زیادی کسب می‌کنند گفت: وقتی براحتی و به‌صورت مستقیم دولت می‌تواند بدون واسطه و دغدغه درآمد زیادی از محل فروش ارز کسب کند و کاستی‌های خود را پوشش دهد از این بخش چشم پوشی نخواهد کرد و آگاهانه در زمان مناسب اقدام به این کار می‌کند.