سهم تحقیق و توسعه از GDP ایران کمتر از یک درصد!/ تببین مختصات اقتصاد شهری دانش بنیان

اقتصاد آنلاین - فائزه مومنی ؛ دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی مدرس دانشگاه تهران و کارشناس مسائل شهری با اشاره به اظهارات اخیر شهردار تهران در خصوص بهره مندی از ظرفیت استارت آپ ها در توسعه اقتصادی شهر گفت: دانش همواره منبعی ارزشمند برای ایجاد و تقویت اقتصاد جوامع بوده اما امروزه در قرن دانش و در عصر اقتصاد دانش بنیان این جایگاه پر اهمیت تر و برجسته تر شده است.

وی با اشاره به اینکه در سال 1999 بانک جهانی پروژه ای را بنام "دانش برای توسعه" راه اندازی کرد که هدف آن آگاهی بخشی به سیاستگذران در مورد نقش قدرتمند دانش در پیشرفت و توسعه و تشویق و ترغیب آنها به استفاده از دانش بود، افزود: می توان این رویداد را نقطه عطفی بزرگ در این زمینه بحساب آورد و دانش از ابتدای هزاره جدید به پیشران توسعه اقتصادی کشورها و شهرها تبدیل شد.

مدرس دانشگاه تهران با بیان اینکه این داستان در شهرها که مکان اصلی شکوفایی، خلاقیت و نوآوری هستند بدون تردید نمایان تر است، افزود: شهرها امروزه در رقابتی تنگاتنگ برای احراز جایگاهی جهانی و منطقه ای هستند و رقابت آنها بخصوص از زمانی تشدید شده است که فناوری های ارتباطات و اطلاعات خود را به عنوان واقعیتهای شهری جدید ارائه کرده اند.

وی با تأکید بر اینکه گذار موفقیت آمیز به اقتصاد دانش بنیان شهری مستلزم سرمایه گذاری بلند مدت در آموزش، توسعه ظرفیت نوآوری، نوسازی زیرساختهای اطلاعاتی و ایجاد فضای مساعد اقتصادی است، یادآور شد: برای رقابت در سطح ملی و بین المللی شهرها به زیرساختهای دانش، افراد آموزش دیده و ماهر، تکنولوژی، زیرساختهای الکترونیکی و پیوند با اقتصاد دانش بنیان نیاز دارند.

طباطبایی مزدآبادی تأکید کرد: انقلاب دیجیتال قاعده بازی در اقتصاد شهری را نیز به مانند سایر حوزه ها بر هم زده است و طرح نوینی از اقتصاد شهری را پیش پای مدیران شهری می گذارد.

کارشناس اقتصاد شهری با بیان اینکه در اقتصاد نوین شهری شهرها می بایست با تخریب خلاق(Creative Destruction) مواجه شده و از تمرکز بر روی فعالیتهای منسوخ دست بردارند، خاطرنشان نمود: در رویکرد جدید به اقتصاد شهری، دانش، داده و اطلاعات جایگاه محوری پیدا می کنند و محصولات و خدمات، دانش محور هستند اقتصاد شهری نوین تقاضاهای جدیدی را برای مهارتها، خلاقیت ها و تخصص ها ایجاد می کند و به تمامی ارکان شهر اجازه می دهد که به دنبال راه حلهای نوآورانه باشند.  

وی در این خصوص با بیان اینکه در واقع امواج پی در پی و مداوم نوآوری ضامن رشد و توسعه شهرها در پارادایم جدید است توضیح داد:  در این پارادایم جدید آینده اقتصادی شهرها به ظرفیت آنها  برای جذب ، تولید ، حفظ و پرورش استعداد، خلاقیت، دانش و نوآوری بستگی دارد.

مدرس دانشگاه تهران با بیان اینکه در کشور و به تبع آن در شهرهای ما سهم تحقیق و توسعه هنوز ناچیز است و این می تواند پاشنه آشیل اقتصاد ما باشد، افزود: در استاد فرادست از جمله سند چشم انداز و برنامه ششم و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بر بحث تحقیق و توسعه و گسترش نوآوری تاکید موکد شده است و سهم 4 درصدی تحقیق و توسعه از تولید ناخالص کشور برای افق 1404 تدوین شده است اما مشاهد می کنیم که بر اساس گزارشهای سال 2016 ایران تنها 84/0 درصد  ازGDP  خود را به تحقیق و توسعه اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه این چالش در اقتصاد شهری ما نیز دیده می شود، تاکید کرد: اقتصاد شهری دانش بنیان هنوز در کلانشهرها ما نهادینه نشده است و بخاطر عدم نوآوری به روزمرگی دچارند.

طباطبایی در پایان تاکید کرد: لازمه تحول در این زمینه اینست که شهرها، مراکز پژوهشی، دانشگاهها، نهادهای تخصصی تحقیقاتی و دیگر مراکز علمی را به یاری بطلبند چراکه اگر شهر به سکویی برای بارش ایده ها و زایش نوآوریها و بروز خلاقیتها تبدیل شود آنگاه می توان اقتصاد شهری شکوفا را مشاهده کرد.