شیل و اوپک سازگار می‌شوند؟
تمدید دوباره توافق کاهش تولید تا پایان سال ۲۰۱۸، در حالی از سوی بسیاری از تحلیلگران نقطه تقابل جدیدی میان اوپک و تولیدکنندگان شیل آمریکا ارزیابی می‌شد که یک روز پس از برگزاری نشست وین، چرخشی آشکار در موضع این دو رقیب دیرینه مشاهده شد.
می‌توان گفت نقطه چرخش اوپک و تولیدکنندگان شیل و نرمش آنها نسبت به یکدیگر که نشانه‌ای از آتش‌بس میان این دو رقیب شناخته می‌شود، به «نفت ۶۰ دلاری» بازمی‌گردد. به این ترتیب اگرچه تا پیش از این، اوپک (به خصوص عربستان) با افزایش چشمگیر تولید به دنبال حذف شیل از بازار نفت بود و تولیدکنندگان شیل نیز با تمام توان در پی افزایش تولید برای سهم بیشتر در بازار بودند، اما حالا دیدگاه‌ها کمی تغییر یافته و این دو به نوعی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. تمام این تغییرات باعث شده است تحلیلگران به همکاری اوپک و شیل در درازمدت امیدوار شوند.
پس از آغاز طرح کاهش تولید از سوی اوپک، قیمت نفت از محدوده کمتر از ۵۰ دلار در نوامبر ۲۰۱۶ به بیش از ۶۰ دلار در حال حاضر رسیده است. به گزارش دنیای اقتصاد، در چنین شرایطی اگرچه ائتلاف اوپک، به خصوص روسیه بسیار نگران بودند که تمدید توافق کاهش تولید در محدوده فعلی قیمت‌ها رشد چشمگیر تولیدات شیل را به همراه داشته باشد اما به نظر می‌رسد فشار هزینههای مالی و کاهش سودآوری تولیدکنندگان نفت شیل آنها را به این نتیجه رسانده است که به جای گسترش حفاری‌ها، به دنبال افزایش سودآوری باشند. در واقع تولیدکنندگان شیل اگرچه در دوران ریزش قیمت نفت خام به خوبی خود را با شرایط تطبیق دادند و تولیداتشان را حفظ کردند، اما برای تامین هزینههای مالی خود زیر بار وام‌های سنگینی رفتند که حالا و با رشد قیمت نفت، فرصت خوبی برای تسویه این وام‌ها به دست آمده است.
توافق سازنده
در حالی‌که اظهارنظرهای بزرگان نفتی در نشست ۱۷۳ اوپک در وین از افزایش اعتماد به نفس اوپک در مقابل تولیدکنندگان شیل حکایت داشت، اظهارنظرهای بعدی تولیدکنندگان شیل نیز نشان‌دهنده افزایش نرمش آنها نسبت به تمدید توافق کاهش تولید بود. بر این اساس، به نظر می‌رسد تولیدکنندگان شیل فرصت را دریافته‌اند زیرا در واکنش به نتیجه نشست ۳۰ نوامبر کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در وین، تصمیم آنها برای تمدید کاهش ۸/ ۱ میلیون بشکه‌ای تولیداتشان تا پایان سال ۲۰۱۸ را ستایش کردند. در نشست اخیر، عربستان رهبری کشورهای عضو اوپک را بر عهده داشت و روسیه نیز سردمدار کشورهای غیرعضو اوپک بود.رایان سیتون، یکی از سه کمیسیونر در کمیسیون راه‌آهن تگزاس که مسوول نظارت بر صنعت نفت این ایالت است، در رابطه با تمدید توافق کاهش تولید، گفت: به نظر می‌رسد قیمت نفت بعد از توافق اوپک در محدوده ۶۰ دلار بر بشکه تثبیت خواهد شد، من فکر می‌کنم این محدوده قیمتی برای فعالان صنعت نفت تگزاس بسیار مطلوب باشد.تگزاس در حال حاضر روزانه ۳ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند، چیزی بیش از تولید برخی از اعضای اوپک. این میزان تولید در حالی از سوی تگزاس روانه بازار می‌شود که سیتون پیش‌بینی می‌کند در یک دهه آینده، تولید نفت این ایالت دو میلیون بشکه در روز افزایش داشته باشد.
تغییر نگاه اوپک
همین پتانسیل بالای رشد تولیدات شیل آمریکا است که تهدیدی جدی برای تصمیمات اوپک در جهت ایجاد تعادل در بازار به شمار می‌رود. با این حال به نظر می‌رسد در نشست اخیر اوپک، بر‌خلاف نشست ماه مه، نگاه‌ها به تولیدکنندگان نفت شیل با تغییراتی همراه بوده است. سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی در حاشیه نشست وین به خبرنگاران گفت: شیل یک مولفه بسیار مهم است و تولیدکنندگان نفت شیل تکمیل‌کننده تولیدات نفت خام در دنیا هستند. المزروعی در ادامه با تاکید بر اینکه ما نمی‌توانیم این تولیدکنندگان را نادیده بگیریم، گفت: ما باید وزن مناسبی را برای تولیدکنندگان نفت شیل در نظر بگیریم، بدون اینکه بخواهیم اثر تولیدات آنها بر بازار را بزرگنمایی کنیم.در پی همین اظهار نظرها بود که یک روز پس از توافق تمدید کاهش تولید، تیمی نوسز، مدیر عامل شرکت اواسیس پترولیوم که در ایالت داکوتای شمالی نفت تولید می‌کند، اعلام کرد «به نظر می‌رسد اوپک به تدریج در حال پی بردن به نقش واقعی تولیدکنندگان شیل آمریکا است و این نشان می‌دهد که رویکرد اوپک در برابر صنعت شیل آمریکا در حال بهبود است.»
نگران شیل نباشیم؟
تحلیلگران عقیده دارند ممکن است یکی از دلایل تغییر رویکرد و افزایش اعتماد به نفس اوپک در مقابل تولیدگنندگان شیل این باشد که آنها هرگز نخواهند توانست خود را با افزایش تقاضای روزانه نفت در دنیا که حالا ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز است، تطبیق دهند. در حال حاضر اوپک تقریبا حدود یک سوم از نفت خام دنیا را تامین می‌کند، اما تولیدکنندگان نفت آمریکا بر اساس قوانین این کشور از پیوستن به این سازمان قدرتمند محروم هستند. خالد الفالح، وزیر نفت عربستان سعودی درباره تولیدکنندگان نفت شیل و اثر آنها در بازار، در حاشیه نشست اوپک گفت: پیش از سال ۲۰۱۷ ترس زیادی از حضور تولیدکنندگان شیل وجود داشت، اما در این سال مشخص شد سهم شیل در عرضه جهانی نفت خام قابل کنترل خواهد بود و با تعادل بیشتری هم همراه است؛ اتفاقی که در سال ۲۰۱۸ نیز باید تکرار شود.
اما با این حال اتفاقی که در سال گذشته در آمریکا رخ داد، رشد تولید روزانه یک میلیون بشکه نفت خام در روز بود؛ در حالی‌که برای رشد حدود نیمی از این میزان برنامه‌ریزی شده بود. تازه‌ترین داده‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز نشان می‌دهد تولید نفت آمریکا در ماه سپتامبر رشد ۳ درصدی داشته و به حدود ۵/ ۹ میلیون بشکه در روز رسیده است. رشد تولید نفت خام از سوی تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا در طول سال جاری نشان می‌دهد که آنها به خوبی توان بهره‌برداری از رشد قیمت‌ها در کوتاه‌ترین زمان را دارند. در طول سال‌های اخیر نیز تقریبا تمام رشد تولید نفت خام آمریکا از سوی تولیدکنندگان شیل بوده است؛ تولیدکنندگانی که نزدیک به دو سوم از کل تولیدات نفت این کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
هشدار به تولیدکنندگان شیل
اسکات شفیلد، رئیس شرکت پایونیر انرژی که از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا است، با هشدار درباره تاثیر منفی افزایش دکل‌های حفاری این کشور در ماه‌های آینده، گفت: امیدوارم تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا شمار دکل‌های کنونی خود را ثابت نگه دارند و از درآمد اضافی (ناشی از رشد قیمت نفت) به جای گسترش حفاری‌ها، برای افزایش سود پرداختی به سهامداران خود استفاده کنند. او عقیده دارد «اگر تولیدکنندگان نفت خام در آمریکا زیر سایه رشد قیمت‌ها قصد افزایش تعداد دکل‌های حفاری در ماه‌های آینده را داشته باشند، در انتهای سال ۲۰۱۸ باید در انتظار یک سقوط دیگر برای قیمت نفت باشیم.»به گزارش رویترز، آن‌لوییز هیتل، تحلیلگر مؤسسه وود مکنزی، اعلام کرد شفیلد با این سخنان قصد دارد پیامی روشن به فعالان صنعت نفت شیل برساند. هیتل گفت: شفیلد از افزایش کیفیت به جای کمیت سخن می‌گوید که موضعی امیدوار‌کننده است و نشان می‌دهد او تلاش دارد بر دیگر تولیدکنندگان نفت شیل تاثیر بگذارد.آنطور که تحلیلگران به رویترز اعلام کرده‌اند «اگر صنعت نفت شیل آمریکا به جای افزایش تولید، بر افزایش سودآوری تمرکز کند، فعالان این صنعت می‌توانند به ارتباط سازنده بلند مدت با اوپک امیدوار باشند.»
