تخلیه موقتی حباب سکه

اخیرا شاهد افزایش نرخ سکه و ایجاد حباب قیمتی بیش از 200‌هزار تومان برای هر سکه بوده‌ایم. در همین راستا بانک مرکزی به‌منظور خالی‌کردن این حباب اقدام به عرضه سکه در بازار با قیمت پایین کرده است، درحالی که مشخص است این فروش موقتی است و باز هم شاهد افزایش قیمت سکه خواهیم بود. به‌نظر شما این اقدام بانک مرکزی چه پیامدهایی در پی خواهد داشت؟

بانک مرکزی با این تفکر که افزایش نرخ سکه حباب ایجاد کرده و این افزایش قیمت مصنوعی است، تصمیم به این اقدام گرفته است. تحلیل‌هایی که در این رابطه وجود دارند، این اقدام بانک مرکزی را نفی می‌کنند. در واقع قیمت سکه از حاصل ضرب قیمت جهانی طلا و قیمت دلار است، به علاوه حاشیه‌ای که در بازار ایجاد می‌شود. اکنون برداشت‌ها حاکی از این است که این حاشیه افزایش پیدا کرده و به همین دلیل بانک مرکزی این تصمیم را گرفته است. برخی از فعالان در زمینه ارز و سکه هم این موضوع را تایید می‌کنند که یک وضعیت حبابی برای سکه پیش آمده است و در این وضعیت پیش‌آمده این تصمیم برای عرضه سکه به بازار می‌تواند یک تصمیم موقتی درستی باشد، اما در بلندمدت این کار نتیجه‌بخش نخواهد بود و پیامدهای منفی در پی خواهد داشت، چراکه در بلندمدت نرخ ارز باید متناسب با نیاز بازار تغییر کند و میزان ورودی ارز به بازار افزایش یابد. همین سفرها و مصارف ارزی که وجود دارد و درواقع افزایش میزان ورودی ارز به بازار باعث می‌شود با جهش در قیمت ارز مواجه شویم. جهش در قیمت ارز برای اقتصاد بسیار مضر است. اصولا تغییرات در اقتصاد نباید شوک ایجاد کند و باید به‌صورت آرام و یکنواخت پیش رود که در این صورت همه افراد خود را آماده می‌کنند و تغییرات را می‌پذیرند.

ما قبلا هم شاهد این طرح‌های ضربتی از طرف دولت بوده‌ایم. به‌نظر شما دولت و بانک مرکزی چطور باید اقدام کنند که بازار به تعادل برسد؟

اکنون دولت همچنان سرکوب نرخ ارز را در برنامه خود دارد و سعی می‌کند نرخ ارز را پایین نگه دارد، در صورتی اگر اجازه دهد نرخ ارز به‌آرامی به سمت بالا افزایش یابد نه به‌صورت شوک و ناگهانی، ما با حباب‌های این‌چنینی مواجه نمی‌شویم. همه یک پیش‌بینی منطقی از تغییرات نرخ ارز دارند که باعث می‌شود این شوک و فشار به بازار وارد نشود. مهار قیمت‌‌ها اتفاق کوتاه‌مدتی است، اما دوباره پس از توقف عرضه سکه، به‌دلیل وجود تقاضا بار دیگر افزایش قیمت‌ها اتفاق می‌افتد. بنابراین بانک مرکزی باید منشأ شکل‌گیری این افزایش قیمت را مشخص کند.

حراج سکه به‌معنای حراج‌ دارایی ارزی کشور و نوعی یارانه‌دادن به ثروتمندان تلقی می‌شود. نظر شما در این رابطه چیست؟

قیمت سکه‌هایی که بانک کارگشایی اعلام می‌کند، تقریبا در بالاترین نرخ سکه تعیین می‌شود و این باعث می‌شود که آن حباب جای کمبود طلای در گردش در بازار، بتواند کار خود را انجام دهد. درصورتی که سکه در بالاترین سطح قیمت‌گذاری شود حراج دارایی ارزی کشور محسوب نمی‌شود. اکنون یک مقدار با وضعیت موجود در بانک‌ها و کاهش سود بانکی سرمایه‌ها به سمت خروج از منابع بانکی حرکت کرده‌اند و ممکن است ما در قیمت طلا، ارز، مسکن یا کالاهای بادوام مانند اتومبیل تغییراتی را شاهد باشیم. بنابراین باید این نقدینگی سرگردان دوباره به‌شکلی جذب بانک‌ها شوند و این یکی از راه‌هایی است که باعث می‌شود نقدینگی به سمت بانک‌ها حرکت کند. من با سیاست عرضه سکه با قیمت بالا مخالفت ندارم و به‌عنوان یک راه‌حل موقت می‌توان آن را مناسب تلقی کرد. این سیاست عرضه سکه توسط بانک کارگشایی می‌تواند تا حدودی تقاضای بازار سکه و ارز و نقدینگی موجود در بازار طلا و ارز را برای کوتاه‌مدت کنترل کند، اما به‌دلیل اینکه اکنون بازار تحت تاثیر نرخ سود بانکی، تحولات خارجی و... قرار دارد، لذا بعد از مدتی دوباره روند صعودی سکه و ارز را شاهد خواهیم بود. این نوع عرضه برای مدتی می‌تواند تعادل ایجاد کند، اما نمی‌توان به آثار بلندمدت آن خوشبین بود.