چرا افزایش قیمت نان متوقف شد؟
یک هفته بعد از خبرسازی ها برای افزایش قیمت نان و با وجود مصوبه ستاد تنظیم بازار مبنی بر افزایش 15درصدی قیمت نان، کم‌فروشی برخی نانوانایان سبب شد تا اجرای این طرح تا اطلاع ثانوی متوقف شود.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، «قیمت نان بالا می‌رود»؛ این خبری است که در روزهای پایانی آبان‌مان امسال و در هفته منتهی به یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت آرد و نان به شدت فضای رسانه‌ای تحت‌تاثیر خود قرار داد، اما در کمتر از یک‌هفته، به دلیل چالش‌هایی که عرضه نان ایجاد شد، اجرای این طرح متوقف و به تعویق افتاد.
ماجرا از آن‌جا شروع شد که اعتراض صنف نانوایان بالا گرفت و ستاد تنظیم بازار تصمیم به افزایش قیمت نان کرد.صنف نانوایان معتقد بودند به دلیل ثبات قیمت نان از سال 1393 تاکنون ثابت و افزایش هزینه های جانبی این صنف زیان بسیاری متحمل شده است .
به این ترتیب ستاد تنظیم بازار تصمیم گرفت تا از ابتدای آذرماه امسال قیمت نان‌های سنتی ۱۵ درصد بیشتر از نرخ کنونی عرضه شود. این در شرایطی بود که طبق این مصوبه در وزن چانه نان تغییری نباید صورت بگیرد و شرایط و وضعیت تولید نان مانند سابق خواهد بود.
با تصمیم این ستاد،قیمت های جدید هم رونمایی شد؛ قیمت نان بربری ۷۵۰ تومان، نان تافتون سنتی ۴۶۰ تومان، نان سنگک ۹۲۰ تومان و نان لواش و تافتون گردان ۲۴۰ تومان اعلام شد.
به دنبال اعلام این قیمت ها،علی فاضلی، رییس اتاق اصناف ایران، از تهیه دستورالعمل قیمت نان در روز پایانی آبان‌ماه امسال خبر داد و اعلام کرد که «این افزایش قیت پس از تعیین وزن چانه نان اجرایی می‌شود.»
به گفته وی، «افزایش قیمت نان تا سقف 15 درصد خواهد بود و افزایش قیمت نان در مراکز استان‌ها، با نظارت استاندار انجام می‌شود و در تهران نیز اتاق اصناف ایران عهده‌دار اجرای آن است.»
آرد گران نمی‌شود
روز قبل از این تصمیم، رییس اتحادیه نانوایان سنتی اعلام کرده بود «براساس مصوبه کارگروه تنظیم بازار، قیمت انواع نان به طور قطع افزایش پیدا می‌کند، اما در ادامه تصمیم‌گیری‌هایی که در راستای یکسان‌سازی گندم، آرد و نان اجرایی خواهد شد، نانوایان نگران گرانی آرد نباشند.»
قاسم زراعتکار متذکر شده بود: «با توجه به اینکه قیمت نان طی سه سال گذشته افزایش پیدا نکرده است، مصوبه کارگروه تنظیم بازار در زمینه افزایش ۱۵ درصدی قیمت قطعا اجرایی خواهد شد که البته مسکن موقت برای نانوایی‌ها خواهد بود تا کارگران حرفه‌های خود را از دست ندهند و بتوانند چراغ نانوایی‌هایشان را روشن نگه دارند.»
به گفته وی، « قیمت آرد برای انواع نان بسته به درصد مشخص شده، متفاوت است. هر کیلوگرم آرد برای نان بربری ۸۱۵ تومان، برای نان تافتون ۸۱۰ تومان و برای نان سنگک حدود ۷۹۴ تومان است که هیچگونه تغییر قیمتی در این زمینه اعمال نخواهد شد و قیمت گندم نیز برای خبازی‌ها همان کیلویی ۶۶۵ تومان خواهد بود.»
سید محمدرضا مرتضوی، رییس کانون صنایع غذایی ایران نیز تاکید کرده بود «طبق توافق صورت گرفته با دولت قرار نیست قیمت آراد تغییر کند.» به گفته وی، «زیان انباشته کارخانه‌ها آرد از سال 93 تاکنون افزایش پیدا کرده است. به همین منظور ما پیشنهاد پرداخت 95 هزار تومان بابت هر تن را به دولت داده بودیم که در نهایت برسر پرداخت 70 هزار تومان بابت هر تن توافق شده است. «البته با توجه به مشکلات مالی دولت قرار شده این میزان منابع از طریق ارائه گندم به کارخانه‌ها پرداخت شود.»
جلوی حس گران‌فروشی را می‌گیریم
به دنبال انتشار این اخبار، دبیر ستاد تنظیم بازار نیز خبر از اعمال افزایش قیمت نان طبق برنامه از ابتدای آذر امسال داد. محسن بهرامی‌ارض‌اقدس سه‌شنبه هفته گذشته در حاشیه نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: «با این تصمیمات باید به‌گونه‌ای نرخ نان را واقعی‌سازی کنیم تا نانواهایی که صبح تا شب کم‌فروشی می‌کنند، این احساس را نداشته باشند که گران‌فروش هستند.»
بنا به توضیح وی، «در این شرایط قیمت آرد برای نانوایی‌های سنتی همان 660 تومان سابق و برای نانوایی‌های صنعتی 900 تومان است و افزایش قیمت نان تاثیری در قیمت آرد نخواهد داشت. البته یکسان‌سازی نرخ آرد در مرحله بعد با تصویب طرح جامع آرد و نان اجرا می‌شود که اکنون در دست بررسی است و نیازمند تصویب و تصمیم دولت دارد.»
بهرامی‌ارض‌اقدس متذکر شد: «هر اصلاح اقتصادی که قرار باشد صورت گیرد، هزینه و فایده‌هایی برای کشور دارد، اما باید در نظر بگیریم که این تصمیم فایده‌های بیشتری در مقایسه با هزینه‌ها داشته باشد؛ با توجه به اهمیت موضوع گندم و آرد و نان سالانه دولت رقم بالای یارانه این بخش می‌پردازد، اما بازیافت این یارانه مابه‌ازای خوبی ندارد.»
نظارت بر 80هزار واحد نانوایی صنفی
در این میان، محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت در افتتاحیه مراسم یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت آرد و نان اعلام کرد: «تصمیم‌گیری در حوزه مسایل مربوط به گندم، آرد و نان تا حد ممکن به فرمانداری‌ها و اتحادیه‌های صنفی در هر استان واگذار شده تا اختیارات بیشتری برای تصمیم‌گیری داشته باشند و این حرکت راه‌حلی برای توسعه همه‌جانبه در این صنعت است.»
وی متذکر شد: «در سه سال گذشته در حوزه نان نظارت کافی در سطح کشور اعمال نمی‌شد. ستاد تنظیم بازار بر نظارت بیشتری فرمانداری‌ها و اتحادیه‌های صنفی در کشور تاکید و تعیین نرخ را به اتحادیه‌های صنفی و اتاق‌های اصناف با هماهنگی فرمانداران در سراسر کشور واگذار کرده است.»
به گفته شریعتمداری، «اختیار به اتاق‌های اصناف و اتحادیه‌های صنفی در سراسر کشور واگذار شده است که با هماهنگی فرمانداری‌ها، نسبت به انجام این کار اقدام خواهند کرد. اتاق‌های اصناف و اتحادیه‌های صنفی نیز موظف هستند بر مجموعه 80 هزار واحد نانوایی صنفی موجود در کشور نظارت کافی کنند.»
کم‌فروشی همراه با افزایش قیمت
هنوز قیمت های جدید بر دخل مغازه هایی نانوایی ننشسته بود که شایعه کاهش وزن نان فراگیر شد. به طوری که خبرها حکایت از آن داشت که با افزایش قیمت نان و اعمال افزایش قیمت‌ها، برخی از نانوایان همزمان اقدام به کم‌فروشی و کاهش وزن چانه نان کرده بودندند.صحت این شایعه به سرعت مورد تایید مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران قرار گرفت .محمد محمدی در واکنش به این اتفاق گفت: «برخی نانوایان با کاهش وزن چانه یا خمیر نان، به جای 15درصد، در عمل قیمت نان را 32 درصد افزایش دادند.»
بنا به گفته این مقام تعزیرات حکومتی «براساس مصوبه تنظیم بازار کشور، قیمت نان باید حداکثر 15 درصد و آن هم به طور اختیاری افزایش پیدا کند. یعنی اگر لازم است در استان‌ها این اتفاق بیفتد، باید حداکثر 15 درصد از قیمت‌های مصوب سال 1393 بیشتر شود، اما آنچه در تهران رخ داده، این است که علاوه بر افزایش 15 درصدی قیمت نان وزن چانه یا خمیر نان را هم نسبت به سال 1393 کاهش داده‌اند و با بررسی دقیق به این نتیجه می‌رسیم که با کاهش وزن چانه و افزایش 15 درصدی قیمت به طور میانگین، قیمت نان حدود 32 درصد افزایش یافته است.»
وی تاکید کرده بود: «مصوبه افزایش قیمت نان بر افزایش اختیاری قیمت آن دلالت دارد، نه اینکه وزن نان هم کمتر شود.»
در انتقاد به این موضوع، یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس عنوان کرده که «افزایش قیمت نان صرفا به دلیل لحاظ بخشی از افزایش نرخ تورم است و قیمت آرد و گندم تغییری نمی‌کند، اما کاهش وزن چانه نان هیچ توجیهی ندارد.»
به اعتقاد علی اکبری، «اگر قرار است افزایش قیمت نان تا سقف 30 درصد برسد، این مساله را روراست باید با مردم در میان بگذاریم، اما اینکه از وزن نان نیز بکاهیم و اعلام کنیم که 15 درصد قیمت نان افزایش می‌یابد، غیر قابل توجیه است.»
کم‌فروشی، افزایش قیمت نان را متوقف کرد
بلافاصله پس از این اتفاق و واکنش‌ها نسبت به کم‌فروشی برخی نانوایان، رییس اتاق اصناف ایران از توقف افزایش قیمت نان در نانوایی‌ها خبر داد. به گفته فاضلی، «اجرای طرح افزایش نان تا زمان بررسی مجدد کارگروه شورای آرد و نان متوقف شده است.»
او با اشاره به اینکه بی‌توجهی به این دستورالعمل به معنای تخلف است، تاکید کرد: «تا اعلام مجدد کارگروه مربوط، از افزایش قیمت نان جلوگیری می‌شود.»
فاضلی در توضیح دلیل توقف مصوبه گرانی نان، عنوان کرد: «دو طرف یعنی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نان از این افزایش قیمت ناراضی بوده‌اند. به همین منظور این مصوبه فعلا متوقف شده تا مورد بررسی مجدد قرار گیرد.»
وی با بیان اینکه وزیر صنعت، معدن و تجارت دستور داده است که افزایش قیمت نان ابلاغ نشود تا در جلسه ستاد تنظیم بازار مجددا به بحث گذاشته شود، تصریح کرد: «همچنین توقف افزایش قیمت نان تنها مربوط به تهران نیست و در کل کشور این افزایش قیمت متوقف شده است.»
فاضلی خاطرنشان کرد: «یکی از بحث‌هایی که عامل توقف افزایش قیمت نان شد، کاهش وزن نان بود و باید مشخص شود که آیا وزن چانه‌ای که در سال 93 تصویب شده است، باید در فرآیند تولید نان اجرا شود یا وزن چانه‌های جدید که به تازگی اعلام شده است، باید ملاک عمل قرار گیرد.»
