قاتلی که هر ۶ ثانیه یک قربانی میگیرد
سکته مغزی که با بروز یک لخته خونی در مغز یا پارگی رگها بروز میکند، نخستین علت ناتوانی و دومین علت مرگ و میر در کشور است.
اصغر شعبانی مرد 53 سالهای است که به دلیل سکته مغزی در بیمارستان بستری شده است، او 30 سال سیگار میکشیده اما هرگز فکر نمیکرد که روزی همین سیگار بلای جانش شود و سکته مغزی را این مقدار به او نزدیک کند.
وی در مورد علائمی که پیش از سکته مغزی داشت گفت: یک ماه بود که در دستم احساس گز گز می کردم تا اینکه یک روز ناگهان دست راستم لمس شد و بلافاصله به بیمارستان رفتم و در ورودی درب اورژانس ناگهان افتادم و بیهوش شدم، بلافاصله من را به بخش اورژانس منتقل کرده بودند و اقدامات لازم را انجام دادند.
آقای شعبانی خوش شانس بوده زیرا در زمان طلایی پس از سکته مغزی به بیمارستان رسیده و با تزریق آمپول مخصوص از مرگ و فلج شدن نجات پیدا کرده است، او اکنون به راحتی در بیمارستان قدم میزد و فقط کمی مشکل تکلم دارد اما از مرگ و فلج دائمی نجات پیدا کرده است.
سکته مغزی با بروز یک لخته خون در مغز یا پارگی رگ ها بروز میکند و نخستین علت ناتوانی و دومین علت مرگ و میر در کشور به شمار میرود؛ بنابراین باید زنگ خطر سکته مغزی را بشنویم و به علائم و علل بروز آن توجه داشته باشیم.
سکته مغزی قاتلی که هر 6 ثانیه قربانی می گیرد
احسان شریفیپور متخصص بیماریهای مغز و اعصاب و استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه هر6 ثانیه یک مرگ ناشی از سکته مغزی در دنیا اتفاق میافتد گفت: هر 2 ثانیه یک نفر گرفتار سکته مغزی میشود.
وی با بیان اینکه کشورهای پیشرفته به دلیل بروز سکتههای قلبی و مغزی دهه سلامت خود را دهه مغز نام گذاشتند اظهار کرد: این عارضه به سیستم سلامت کشورها آسیب زیادی میرساند و موجب مرگ و میر بالای افراد میشود؛ در کشورهای توسعه یافته با تلاشهای صورت گرفته توانستند سکته مغزی را که سومین علت مرگ در کشوری مانند آمریکا بود به پنجمین عامل مرگ تبدیل کنند.
سکته مغزی در ایران 1.5 برابر بیشتر از بقیه دنیا
وی با بیان اینکه سکته مغزی دومین علت مرگ در کشورهای در حال توسعه مانند ایران محسوب میشود عنوان کرد: سکته مغزی بخش اعظمی از ناتوانیها را به خود اختصاص داده است و در مجموع 50 درصد مرگ و میر ایرانیان به دلیل سکتههای مغزی و قلبی است.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم تصریح کرد: در دنیا از هر 100 هزار نفر، 100 نفر گرفتار سکته مغزی میشوند اما در ایران از هر 100 هزار نفر 150 نفر گرفتار سکتههای مغزی هستند.
سکته مغزی سن و سال نمیشناسد
شریفیپور با بیان اینکه 7 آبان به عنوان روز جهانی سکته مغزی نامگذاری شده است گفت: شعار روز جهانی سکته مغزی امسال «سکته مغزی سن و سال نمیشناسد» انتخاب شده است تا همه سیستمهای بهداشتی و درمانی در دنیا به این عارضه، عوامل بروز سکته مغزی، پیشگیری، درمان و معلولیت ناشی از سکته مغزی توجه ویژهای داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه سن بروز سکته مغزی در ایران پایینتر از متوسط جهانی است گفت:سن شیوع سکته مغزی در جهان 60 سال است، اما در ایران این میزان 10 تا 15 سال کمتر است و به همین دلیل این عارضه نیازمند توجه ویژهای است.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه 25 درصد سکته های مغزی منشا قلبی دارند و بر اثر حرکت لخته از قلب به مغز رخ میدهد اظهار کرد: 90 درصد سکتههای مغزی بر اثر تشکیل لخته در عروق مغزی به وجود میآید و 10 تا 15 درصد آنها هم بر اثر پاره شدن رگ مغزی بروز میکند.
وی افزود: سکته مغزی در اثر گرفتگی عروق مغزی که به آن ایسکمیک میگویند یا در اثر پارگی عروق که خون وارد بافت مغز میشود و به آن سکته مغزی خونریزی دهنده میگویند، به وجود می آید.
با مشاهده این علائم فوری با اورژانس تماس بگیرید
شریفی پور به علائم سکته مغزی اشاره کرد و گفت: اختلال تکلم، فلج دست یا صورت از علائم شایع سکته مغزی است که افراد با مشاهده این علائم باید فورا با اورژانس تماس بگیرند.
3 ساعت طلایی پس از سکته مغزی را از دست ندهید
شریفیپور به زمان طلایی سکته مغزی اشاره کرد و گفت: در صورتی که بیماران حداکثر تا 4 ساعت و نیم بعد از بروز سکته به بیمارستان مراجعه کنند به کمک داروهای باز کننده عروق مغزی (RTPA) از خطر مرگ و معلولیت نجات پیدا میکند و حتی پس از درمان فرد میتواند با پای خود به منزل باز گردد.
نوش دارویی برای نجات بیماران سکته مغزی
قاسم جانبابایی معاون درمان وزارت بهداشت با بیان اینکه سکته مغزی یکی از موضوعات مورد توجه وزارت بهداشت است ،گفت: برنامه ویژه سکته مغزی تحت عنوان 724 در مراکز درمانی کشور اجرا میشود.
وی ادامه داد: در برنامه 724 داروهای باز کننده عروق مغز (RTPA) در همه مراکز درمانی قرار داده شده است تا بیمار در صورتی که کمتر از سه ساعت به مراکز درمانی مراجعه کند به کمک متخصصان آموزش دیده این دارو به او تزریق شود؛
معاون درمان وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: این دارو از سکته مغزی که ممکن است باعث فلج شدن نیمی از بدن فرد شود و بیمار را تبدیل به یک فرد غیرفعال و بستری در بیمارستان کند و در نهایت از بین برود، نجات میدهد.
نجات جان 3 هزار بیمار سکته مغزی
وی با بیان اینکه با این خدمت وزارت بهداشت بیش از سه هزار بیمار سکته مغزی با تزریق داروی (RTPA) نجات پیدا کردهاند، گفت: هر چند که این میزان تعداد تزریق دارو بسیار کم بوده اما در شروع بسیار خوب است اما با ایدهآلها فاصله داریم.
جانبابایی افزود: افزون بر داروی باز کننده رگ خدمات آنژیوگرافی که با گذاشتن استند عروق را باز میکنند در برخی مراکز درمانی تعبیه شده است که فرد دچار سکته مغزی به کمک این روشها نجات پیدا کرده و سالهای طولانی سالم زندگی میکند.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم گفت: در سه سال گذشته وزارت بهداشت و انجمن سکته مغزی در راستای کاهش تعداد افرادی که به این عارضه مبتلا میشوند درمان سکته مغزی حاد را که از 10 سال پیش در کشورهای توسعه یافته عملیاتی شده بود راهاندازی کردند.
وی عنوان کرد: واحدهای استروک یونیت یا سکته مغزی اکنون در بیش از 50 بیمارستان کشور 7 روز هفته و 24 ساعته آماده خدمت رسانی به مردم هستند.
جانبابایی با تاکید بر آموزش مردم در زمینه اطلاع از زمان مراجعه بعد از سکته مغزی و داروی باز کننده عروق مغز گفت : مردم باید بدانند که این خدمات وجود دارد و شاید یکی از دلایلی که از دید آنها فاصله داریم این است که مردم نمیدانند که اگر فرد دچار سکته مغزی کمتر از سه ساعت به بیمارستان برود با تزریق یک دارو رگهای مغز باز میشود وبا پای خودش به منزل باز میگردد.
مراقب فشارخون بالا باشید، سکته مغزی در کمین است
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین علل بروز سکته مغزی فشار خون بالا است، گفت: به دلیل آنکه فشار خون علامت خاصی ندارد بسیاری از افراد از فشار خون بالای خود مطلع نیستند و به همین دلیل در بسیاری از موارد فرد دچار سکته میشود.
سکته مغزی سراغ چه کسانی می آید؟
استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه عوامل خطر سکته مغزی قابل پیشگیری است افزود: فشار خون، دیابت، چربی خون، مصرف سیگار و قلیان، بیتحرکی خطر بروز سکته مغزی را افزایش میدهند؛ همچنین در تحقیقات نشان داده شده است که آلودگی هوا شانس سکته مغزی را تا 35 درصد افزایش میدهد؛ بیماریهای قلبی نیز یکی از عوامل خطر ابتلا به سکته مغزی محسوب میشوند.
سکته مغزی در آقایان بیش از خانم ها
وی با اشاره به برخی عوامل که شانس بروز سکته مغزی را افزایش میدهد گفت: سکته مغزی در آقایان بیشتر از خانمها ورود میکند همچنین در دنیا آفریقاییها بیشتر گرفتار سکته مغزی میشوند؛ افزون بر این در افراد با رنگ پوست زرد یا نژاد آسیایی سکتههای مغزی خونریزی دهنده بیشتر دیده میشود.
کدی در اورژانس که به داد بیماران سکته مغزی می رسد
پیر حسین کولیوند رئیس اورژانس کشور با اشاره به کد سما در اورژانس به منظور خدمت رسانی به بیماران سکته مغزی گفت: بر اساس برنامه 724 وزارت بهداشت که 7 روز هفته و 24 ساعته اماده خدمت رسانی به بیماران سکته مغزی هستیم، به محض اینکه بیماری علائم سکته مغزی داشته باشد و با اورژانس تماس بگیرید، با اعلام کد سما (سکته مغزی ایران) اورژانس بیمار را به طور مستقیم به بیمارستانی که مجهز به امکانات مربوطبه سکته مغزی است انتقال میدهد تا بتوانیم جان او را نجات بدهیم.
وی افزود: باید توجه داشت بیماران سکته مغزی اغلب مظلوم هستند زیرا فرد درد ندارد و متوجه بروز و علائم سکته در خود نمیشود اما اطرافیان در صورت مشاهد لکنت زبان یا مشکل در تحرک و فلج در صورت و دست ها فورا با اورژانس 115 تماس بگیرند.
سکته مغزی دومین علت زوال عقل
شریفی پور با بیان اینکه سکته مغزی دومین علت دمانس یا زوال عقلی محسوب میشود گفت: افزون بر این سکته مغزی موجب بروز افسردگی در افراد میشود.
فست فود بخورید، سکته می کنید
استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم عنوان کرد: فشار خون یکی از عوامل مهم ابتلا به سکته مغزی است به همین دلیل مصرف بیش از اندازه نمک و مواد غذایی چرب خطر بروز سکته مغزی افزایش پیدا میکنند.
شریفیپور با بیان اینکه مصرف فستفود و غذاهای پر کالری یک عامل تهدید کننده برای سکته مغزی محسوب میشود گفت: مردم باید به جای استفاده از این موادغذایی از خوراکیهای حاوی آنتی اکسیدانها استفاده کنند.