افزایش ۱۰درصدی مصرف بنزین نسبت به سال گذشته/آزادکردن تقاضا موجب واردات روزانه ۱۲میلیون لیتر بنزین شد

 مناظره «رشد شتابان مصرف سوخت، سهمیه بندی یا گرانی» با حضور احمد محمدی مشاور وزارت نفت، ناصر رئیسی فرد رئیس هئیت مدیره کانون انجمن صنفی جایگاه داران کشور، محمدحسین سیف الهی کارشناس و خبرنگار انرژی، ابراهیم نکو نماینده سابق مجلس و ارتباط تلفنی با بهرامیان عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در رادیو گفت وگو برگزار شد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، احمد محمدی در این مناظره با اشاره به اینکه مصرف بالا در بنزین داریم و اصلا شکی وجود ندارد،گفت: مصرف بنزین در یک روز به 104.7 میلیون لیتر بنزین رسید که قابل قبول نیست و در کل مصرف بنزین امسال نسبت به سال گذشته حدود 10 درصد افزایش داشته است.

وی ادامه داد: افزایش مصرف بنزین همیشه ادامه دار بوده است و کارشناسان برآورد می کنند که علت این امر هم افزایش اتومبیل است.

مشاور وزارت نفت تصریح کرد: با جناب نکو موافقم که اگر بخواهیم مسائل را از سمت دولت حل کنیم این مسائل حل نمی شود، کارت سوخت در یک وضعیتی لازم بود اما الان دیگری نیازی به آن نیست.

محمدی تصریح کرد: باید در کنترل مصرف فرهنگ سازی کرد و حمل و نقل عمومی را گسترش دهیم.

این مقام مسئول ادامه داد: وزارت نفت می خواهد با مسائل اقتصادی واقعی برخورد کند و عرضه و تقاضا را آزاد بگذارد و نباید این عرضه و تقاضا را دستکاری کرد زیرا وضعیت بازار بهم می ریزد بنابراین قیمت بنزین باید واقعی باشد.

وی خاطر نشان کرد: الان قیمت بنزین در عراق و افغانستان و ترکیه بالا است و قیمت بنزین در ایران باید افزایش یابد،من معتقدم بخشی از این میزان مصرف بنزین در کشور مربوط به قاچاق است.

محمدی ادامه داد: ما باید ببنیم چه کسانی بنزین را مصرف می‌کنند،ما می گوییم مفت نسوزانیم و وقتی که قیمت بنزین واقعی نمی‌شود کسی که 4 خود رو دارد راحت می تواند از این تعداد خودرو ها استفاده کند.

وی تاکید کرد: تا من از خودم شروع نکنم نمی توانم برای دیگران نسخه بپیچم بنابراین تاکید دارم بر فرهنگ سازی و باید به این سمت حرکت کنیم که از خودروهای عمومی استفاده کنیم.

محمدی ادامه داد: باید میزان مصرف را کاهش دهیم و باید برآورد کنیم که از واقعی شدن قیمت سوخت چه قدر درآمد به دست می آوریم که از آن استفاده بهینه کنیم.

این مقام مسئول تصریح کرد: بنزین وارداتی 1600 تومان تمام می شود و بنزین تولیدی 1400 تا 1500 تومان است که باید با واقعی کردن قیمت بنزین مصرف آن کنترل کرد و من معتقدم اگر کسی بیشتر مصرف کرد باید هزینه اش را بپردازد و اقتصاد را دستکاری نکنیم.

وی تصریح کرد: ما باید برای اشتغال سرمایه گذاری کنیم و جلوی اشتغال قشر ضعیف را از مسافر کشی بگیریم و نباید کاری کنیم که قشر ضعیف با خود رو کار کند و درآمد ایجاد کند.

محمدی خاطر نشان کرد: من همچنین با آقای سیف اللهی موافقم که گفتند باید خودرو کم مصرف تولید کرد تا بنزین کمتری مصرف شود اما این کار مانع نمی شود که قیمت واقعی نشود.

محمد حسین سیف اللهی در این برنامه گفت: عالمان علم اقتصاد معتقدند که  برای کنترل مصرف می توانیم دو سیاست را اتخاذ  کنیم که یک سیاست قیمتی و دیگری سیاست غیر قیمتی است.

وی ادامه داد: اقدامی که وزارت نفت در چهار سال گذشته انجام داد نشان می دهد که تمایل شدیدی به اتخاذ سیاست های قیمتی دارد و یکسان سازی نرخ بنزین هم از همین جا نشئت می گیرد.

وی تصریح کرد: فشار دولت برای حذف کارت سوخت نیز از دیگر مواردی است که نشان می‌دهد دولت به سیاست های قیمتی تمایل دارد.

سیف اللهی اظهار کرد: الان مصرف کنندگان تنها از کارت سوخت به دلیل اتخاذ سیاست های نادرست فقط به عنوان یک سوئیچ برای سوخت گیری آنهم از کارت جایگاه‌داران استفاده می کنند و تاثیر دیگری هم ندارد که نتیجه اتخاذ این سیاست ها همین میزان مصرفی است که اکنون در کشور شاهد هستیم.

این کارشناس و خبرنگار انرژی ادامه داد: به گفته مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی شاهد مصرف بنزین به صورت بیش از اندازه هستیم به طوریکه مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش معتقدند میزان طبیعی رشد مصرف باید 4 درصد باشد نه حدود 8 یا 10 درصدی که اکنون اتفاق افتاده است.

به گفته سیف اللهی گزارشی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تهیه کرده است به شماره 14729 که در آن آمار و اطلاعات چیز دیگری را بیان می کند.

وی ادامه داد: براساس این گزارش روند مصرف بنزین از سال 84 تا سال 93 با وجود افزایش تولید خودرو و حتی گرما و شرایط فصلی و مسافرت های تابستانه و عیدانه به این میزان افزایش و درصد رشد که اکنون شاهدش هستیم یعنی 8 درصد نرسیده بود،کما اینکه در سال 93 یعنی زمانی که هنوز کارت سوخت کارایی خود را داشت و مصرف کنندگان از کارت سوخت استفاده می کردند رشد مصرف بنزین 1.6 درصد بود.

به گفته این کارشناس و خبرنگار انرژی اما بعد از بی اثرکردن کارت سوخت توسط دولت و وزارت نفت و یکسان سازی قیمت از سال 94 رشد مصرف به 2 درصد رسید و در سال های اخیر نیز روند مصرف به 8 درصد رسیده و پیش‌بینی کارشناسان نیز حاکی از آن است که اگر این روند ادامه یابد سال اینده رشد مصرف به 11 تا 12 درصد نیز خواهد رسید و این میزان رشد به هیچ عنوان منطق ندارد.

سیف اللهی ادامه داد: دوباره تاکید می کنم که هدف دولت از تک نرخی کردن قیمت بنزین علاوه بر سیاست های موجود در قانون هدفمندی یارانه ها کنترل مصرف بود که باید صریح گفت افزایش قیمت بنزین در سال 94 تنها درآمد دولت را افزایش داد و مصرف بنزین را کنترل نکرد.

وی ادامه داد: دوستان در این جلسه مطالب مهمی را مطرح کردند که باید چند سوال کلیدی را از آنها پرسید تا پاسخ دهند، مثلا گفته شد که قیمت بنزین باید سریع واقعی شود من سوالم این است که  قیمت بنزین در عراق حدود 4 هزار تومان و در ترکیه حدود 7 هزار تومان است خب قیمت بنزین را در ایران چه قیمتی تعیین کنیم که به گفته آقای محمدی دیگر قاچاق صورت نگیرد و در ثانی به مصرف کننده هم فشار اقتصادی وارد نشود.

وی ادامه داد: همه حاضرین در جلسه قطعا به این موضوع واقفند که اگر ما قیمت بنزین را 100 تومان افزایش دهیم به دنبال آن تورم انتظاری وجود دارد که غیر قابل کنترل است مگر آنکه دولت با ابزارهای نظارتی مانع از این افزایش تورم شود.

سیف اللهی تصریح کرد: در ثانی چرا ما به سیاست‌های غیرقیمتی به هیچ عنوان اهمیت نمی دهیم و می گوییم قیمت بنزین باید آزاد شود تا عرضه و تقاضا خود به خود تنظیم شود که تبعات آن کمتر از سیاست های قیمتی است مانند استفاده صحیح از کارت سوخت و یا اینکه خودرو سازان  را مورد فشار قراردهیم و بگوییم که چرا شما خودرویی تولید نمی کنید که کم مصرف باشد چرا باید حتما خودرویی تولید شود که در هر 100 کیلومتر 7، 8 و یا 10 لیتر بنزین مصرف کند.

وی تصریح کرد: باید به این موضوع مهم نیز اشاره کنم که دوستان معتقدند باید دست مصرف کننده را باز گذاشت تا نیاز خود را هر چه قدر که هست برطرف کند و دولت نیز براساس تقاضایش عرضه خواهد کرد که این موضوع مشکلات بعدی را برای کشور ایجاد خواهد کرد.

سیف اللهی گفت: دولت باید نیاز مصرف کننده را تامین کند نمی‌توان به صرف کننده گفت تو مصرف کن اما عرضه بنزین من محدود است، چراکه پالایشگاه های موجود کشور روزانه 67 میلیون لیتر بیشتر بنزین تولید نمی کنند.

به گفته وی پالایشگاه ستاره خلیج فارس که قرار بود نیاز بنزین کشور را تامین کند هنوز فاز اول آن که تولید 12 میلیون لیتر بنزین است به طور کامل به بهره برداری نرسیده و مشخص نیست که چرا دولت عجله داشت این پالایشگاه را در اسفند ماه سال گذشته افتتاح کند و در بهترین حالت تا پایان سال 96 فاز اول به تولید نهایی می رسد که اگر این اتفاق نیز رخ دهد باز نیاز به واردات بنزین وجود خواهد داشت.

سیف اللهی گفت: ما هم اکنون روزانه 12 میلیون لیتر به طور میانگین بنزین وارد می کنیم که سالانه باید 1.2 میلیارد دلار یا رقمی همین حدود بابت واردات بنزین بپردازیم با این شرایط این سوال را مطرح می کنم که آیا صحیح است به مصرف کننده بگوییم شما بنزین مصرف کن هرچه قدر که خواستی و من ارز را برای تامین بنزین کشور هزینه خواهم کرد؟

به گفته وی چرا دولت این هزینه را برای ساخت پالایشگاه اختصاص نمی دهد در صورتیکه عقل سلیم می گوید این کار صورت بگیرد اما می بینیم خبری از پالایشگاه آناهیتا که مصوبه سفر رهبری بود نیست و وضعیت دیگر پالایشگاه های در دست ساخت هم بلاتکلیف است مانند پالایشگاه بهمن گنو.

سیف اللهی خاطر نشان کرد: حرف من این است که شما قیمت را هم که افزایش می‌دهید و هدفتان این است که شوک در مصرف ایجاد کنید این شوک براثر سیاست قیمتی نهایتا 2 یا 3 و یا خوشبینانه 4 سال جواب می دهد و دوباره باید یک شوک قیمتی دیگر ایجاد کرد، بنابراین سوال من این است که قیمت بنزین باید تا چه زمانی باید افزایش یابد و با این روش زمانی می رسد که از 95 درصد قیمت فوب خلیج فارس هم عبور خواهیم کرد اما مصرف کنترل نشده است.

وی ادامه داد: دوستان موضوعات جالب توجهی را مطرح می کنند می گویند چرا باید کارت سوخت را احیا کرد ما نباید درجا بزنیم و انقلاب باید به سمت جلو حرکت کند، سوال من این است که چرا شما فقط دنبال افزایش قیمت هستید در صورتی که راهکارهای کم هزینه تر هم هست چرا دوستان فقط از اقتصاد سرمایه داری حمایت می کنند در صورتی که کنترل مصرف بنزین یک پکیج لازم دارد.

وی معتقد است چیزی که از دولت در سالهای گذشته مشاهده شد این است که باید دولت بیاید قیمت بنزین را به یکباره واقعی کند زیرا این واقعی کردن هزینه های سیاسی را به دوش دولت تحمیل می کند بنابراین اگر قرار برافزایش قیمت هم باشد در حد همان 100 یا 300 تومان است که هیچ شوکی را به مصرف کننده نمی دهد و فقط برای دولت درآمد ایجاد می کند که صد البته اگر هدف دولت از این افزایش قیمت کنترل مصرف باشد رخ نخواهد داد.

سیف اللهی گفت: به نظرم دولت باید زمانی سیاست قیمتی را اعمال و قیمت بنزین را واقعی کند که در کنار بنزین یک آلترناتیوی وجود داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد:من دوباره باز می گردم به کارت سوخت . شما ببینید دولت وقتی قیمت بنزین آزاد را گران می کرد در کارت سوخت سهمیه هایی داشتیم که قشر ضعیف جامعه از این بنزین استفاده می کرد و قیمتش نسبت به قیمت بنزین آزاد کمتر بود. این یک گزینه و سیاست حمایتی برای قشر ضعیف جامعه است که باید از خودرو بابت درآوردن درآمد استفاده کند.

این کارشناس و خبرنگار انرژی ادامه داد: دولت برای مسافرت ها هم سهمیه می داد که البته آقایان می فرمایند این افراد همه سهمیه های خود را جمع می کردند که بفروشند و به قاچاق دامن می زدند که باید گفت اگر این امر یکی از مشکلات کارت سوخت بود قطعا برایش راه حل وجود داشت مثلا می شد اضافه سهمیه های هر ماه را به ماه بعد منتقل نکرد و یا در دادن میزان سهمه ها تجدید نظر کرد و نباید به خاطر یک مشکل صورت مسئله را پاک کرد.

سیف اللهی با اشاره به اظهارات آقای رئیسی فرد گفت: در اینجا آقای رئیسی فرد گفتند که من دارم خط می دهم به دولت که اگر قیمت بیشتر از 300 تومان افزایش یافت فلان اتفاق رخ می دهد، سوالم از آقای رئیسی فرد این است 2 سال گذشته دولت قیمت بنزین را 300 تومان گران کرد در این دو سال که دید روند مصرف صعودی است چرا دیگر قیمت را بالا نبرد بنابراین قطعا مواردی را مشاهده کرد و یا صلاح را براین دید که این کار صورت نگیرد، اگر قرار بود دولت با حرف های من و یا امثال من کار انجام دهد که امروز شاهد مصرف بنزین 88 میلیون لیتری در کشور نبودیم و یا یک لیتر هم بنزین وارد کشور نمی شد.

وی ادامه داد: البته آقای رئیسی فرد گفتند من مخالف تولید بنزینم که باید بگویم در هیچ جای عرایضم نگفتم تولید نشود بلکه منهم معتقدم باید به سمت تولید بنزین رفت نه واردات و مشخص نیست آقای رئیسی فرد از کجای صحبت های من چنین برداشتی کردند.

سیف اللهی گفت: نکته دیگر از سیاست های غیر قیمتی که در 4 سال اخیر دولت به آن کم توجهی کرد سبد سوخت است، براساس این سبد باید 25 درصد سوخت خودروها گاز می بود که مشاهده شد در سال 94 دولت وقتی قیمت بنزین را بالا برد به ناحق قیمت سی ان جی را نیز افزایش داد و این موضوع موجب شد تا روند رشد مصرف سی ان جی متوقف شود و الان نیز انجمن صنفی جایگاه داران سی ان جی نامه ای را نوشته و به دولت داده است تا قیمت سی ان جی کاهش یابد، ظاهرا قیمت منطقی سی ان جی چیزی حدود 20 تا 25 درصد قیمت بنزین است اما در حال حاضر این گونه نیست و تقریبا 40 تا 45 درصد قیمت بنزین را شامل می شود بنابراین دولت باید از این سوخت نیز برای کاهش مصرف بنزین استفاده کند.