ترافیک و آلودگی هوا اولویت شهردار تهران باشد/ استفاده از نیروهای کارآمد بدنه شهرداری تهران باید مورد توجه جدی باشد

مدیریت شهری که با موانع و چالش‌های بسیاری برای ارائه خدمات مطلوب به شهروندان موجه است، با علم به این چالش‌ها، پای به میدان گذاشته است. شهر تهران در سال‌های گذشته مشکلات زیادی را در حوزه مختلف ترافیکی، فرهنگی، زیست محیطی و ... داشته و امیدوار است با همگرایی ایجاد شده میان دولت و مدیریت شهر، روند حل مشکلات تسریع یابد. اینکه انتظارات از مدیریت آتی شهر چه است و چه اولویت‌هایی در رأس تصمیم گیری‌های شورا و شهرداری باید قرارگیرد، موضوع گفت‌وگو با محمد حقانی رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر تهران است که در ادامه می‌خوانید:

آقای مهندس، چند روز بیشتر به آغاز مدیریت جدید شهر و تغییرات در اداره امور پایتخت باقی نمانده و با اجماع صورت گرفته در مدیریت شورا و شهرداری، انتظارات زیادی میان مردم در حوزه‌های مختلف شهری به وجود آمده است. پیش بینی شما از آینده تهران و روند خدمات مدیریت شهری در سال‌های آتی چیست؟

یک ضرب المثل قدیمی‌هست که می‌گوید سالی که نکوست از بهارش پیداست . امیدواریم اتفاق نظر و اجماعی که در انتخاب شهردار تهران و نیز رییس شورای شهر تهران در حال حاضر شکل گرفته و بعدا نیز در انتخاب روسای کمیسیون‌ها شکل می‌گیرد، به فال نیک گرفته شده تا آنچه مردم از مدیریت آتی شهر مطالبه دارند، اتفاق افتد. البته از این اجماع و اتحاد مدیریت شهری قطعا انتظار نیست که ایرادات گفته نشده و نقدی در آینده نشود. باید انتقاد سازنده وجود داشته باشد و همچنان نقش والایی که شورای شهر تهران به عنوان ناظر بر عملکرد مدیریت شهری دارد، با یک نگاه منتقدانه مثبت وجود داشته و ادامه پیدا کند. اکنون همگان از اوضاع و احوال شهر تهران از مردم عادی گرفته تا کارشناسان و مدیران، خبر دارند و شرایط شهر را درک می‌کنند. همه می‌دانند که در شرایط فعلی، اولویت‌ها و ضرورت‌های مدیریت شهری چیست و از هر شهروند تهرانی درباره آن سوال کنید، به آلودگی هوا و ترافیک به‌عنوان دو مشکل اساسی شهر اشاره می‌کند که متاسفانه تاکنون بدون نظر کارشناسی اجرا شده است.

مهم‌ترین نیازهای مدیریت شهری تهران در چهار سال آینده چیست؟

قطعا باید به زیر ساخت‌های حمل‌ونقل عمومی در شهر بپردازیم و این موضوع در رأس برنامه‌های مدیریت آتی شهر قرار گیرد. البته نباید این انتظار هم باشد که همه این مسائل باتوجه به رکود درآمدهای شهرداری و بدهی‌ها و پیش فروش‌های شهری ، همه در سال‌های آتی محقق شود. ما در جهت رفع مشکلات شهر نیاز به ایجاد درآمدهای پایدار شهری داریم و پرداختن به اقتصاد شهر از مسائل بسیار ضروری است. در دوره جدید، شهرداری هم باید بدهی‌ها و مسائل مالی شهر را سامان دهد و هم تکلیف پروژه‌های نیمه‌کاره شهر را مشخص کند. از سوی دیگر، استفاده از نیروهای کارآمد بدنه شهرداری تهران باید مورد توجه جدی باشد و اکنون که مدیران و کارشناسان قوی در شهرداری داریم، باید استفاده بهینه از منابع انسانی صورت گیرد. از نیروهای جوان زن و مرد در بدنه فعلی شهرداری باید بیشترین استفاده شود و معتقدم اکنون ظرفیت بالایی در میان نیروهای شهرداری وجود دارد که با هدایت صحیح می‌تواند اثر گذار شود.

آیا زیر ساخت های شهری به خصوص در حوزه حمل و نقل برای نیازهای شهری کافی است؟

با توجه به اینکه یک تعامل و همدلی میان دولت و شهرداری آتی تهران وجود دارد، یکی از کارهایی که در آینده مدیریت شهر و شورا باید انجام دهد، تحقق مدیریت واحد شهری در تهران است؛ موضوعی که سال‌ها درباره آن گفته شده و کمتر برای اجرا کاری شده است.درحالی‌که اگر مدیریت واحد شهری را در سال‌های پیش‌رو شکل دهیم، بسیاری از مشکلات کنونی پایتخت حل خواهد شد. من منکر زحمات کشیده شده مدیریت شهری نیستم و باید قدردان کارهای صورت گرفته باشیم اما در شهر هنوز کار‌های زیادی وجود دارند که باید انجام شوند. حوزه حمل و نقل و ترافیک به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های تهران، پیش‌بینی شده است که برای جمعیت 10 میلیونی تهران باید 75 درصد فعالیت‌های توسعه ای در حمل و نقل عمومی انجام شده باشد؛درحالی‌ که اکنون 10 درصد از اقدامات مربوط به زیرساخت های حمل‌ونقلی تهران صورت گرفته است. معتقدم رفتن به سمت توسعه مسیرهای بزرگراهی در شرایطی که تهران نیاز جدی به مترو دارد، چندان پسندیده نیست. امروز حمل‌ونقل ریلی با اولویت مترو به طور کامل در تهران وجود ندارد و در یک دهه گذشته به طور متوسط سالانه 10 کیلومتر مترو در تهران ایجاد شده است؛درحالی که در برنامه‌ها پیش‌بینی کرده بودیم که سالانه 30 کیلومتر توسعه مترو در تهران آن‌نیز بدون کمک دولت انجام شود که اتفاق نیفتاده است. متاسفانه به دلیل عدم تعامل میان مدیریت شهری و دولت‌ها در یک دهه گذشته، دولت کمک شایانی به تهران نکرده و این در شرایطی است که باید به شهرداری کمک کند. طبق برنامه ،درحال‌حاضر باید 12 هزار اتوبوس در تهران وجود باشد که اکنون هفت‌هزار دستگاه فعال است و نیمی از آن‌ها از رده خارج است. در سایر حوزه‌های ترافیکی نیز وضع به همین گونه است؛ کارهای زیادی باید در تهران انجام‌می‌شده و نشده است.

اشاره کردید به موضوع عدم تعامل دولت با شهرداری در سال‌های گذشته که آسیب زیادی را نیز به تهران زده است. اکنون با تشکیل شورای بر آمده از لیست واحد امید و انتخاب شهرداری نزدیک به دولت، آیا تعامل مدیریت شهری تهران با دولت اتفاق می افتد؟

توجه داشته باشید که دولت شهرداری در دل دولت ملی است و اکنون باید نگاه ملی به شهرداری شود. باید تعامل لازم میان بدنه دولت و مدیران شهرداری ایجاد شود و شهردار تهران به عنوان معاون دوم رییس جمهور ، حضور جدی در دولت داشته باشد. شهری که یک هشتم جمعیت کشور را همراه با مشکلات متعدد ناشی از آن در اختیار دارد و نبض اقتصاد و فعالیت‌های کشور در آن می‌تپد، باید شهردارش در دولت باشد و با همکاری وزرا مشکلات را حل کند.

یکی از مشکلاتی که همواره شهرداری‌ها با آن مواجه بود‌ه اند، بحث تامین منابع مالی و موضوع درآمدهای پایدار بوده است، آیا با همراهی دولت با شهرداری این اتفاق می‌افتد؟

برای آنکه بتوانیم درآمدهایی پایدار در آینده داشته باشیم، ابتدا باید جلوی تبذیر و ریخت‌وپاش‌ها گرفته شود. اگر جلوی هزینه‌های غیرضروری در شهر گرفته شود، نوعی درآمد زایی به حساب می‌آید. از طرفی باید طرح‌ها و هزینه‌ها در شهر اولویت‌بندی شود که این خود نوع دیگری از درآمد زایی است. انجام کمک‌های دولت در حوزه‌های بافت فرسوده، حمل‌ونقل عمومی و پرداخت سهم شهر تهران از محل تجمیع عوارض نیز، از دیگر راه‌هایی است که در ایجاد درآمدهای پایدار در شهر می انجامد. الان بخشی از عوارض مربوط به تهران در این‌شهر هزینه نمی‌شود که باید به آن بازگردد. هرکسی به تهران عارضه وارد می‌کند، باید عوارض آن را بدهد و اگر می‌خواهیم به استان‌های کمتر برخوردار کمک کنیم، باید از منابع دیگری به جز تهران باشد. مدیریت‌های محلی می‌توانند نقش مهمی در اینجا داشته باشند. ما باید از ظرفیت‌های مهم بخش خصوصی در اداره امور تهران استفاده کنیم و حتی بحث‌هایی مانند مترو نیز باید از طریق بخش خصوصی دنبال شود. چرا باید مترویی ایجاد شود که کلی هزینه‌های حاشیه ای برای شهر داشته باشد؟

ارزیابی شما از دوره چهار ساله شورای چهارم چیست؟ آیا در این دوره از شورا به آنچه که از قبل پیش‌بینی کرده بودید، رسیدید؟

متاسفانه باید گفت که ما به خیلی ازموضوعات دسترسی پیدا نکردیم. بارها گفته ایم که خروجی شورا برگرفته از رای 31 نفر است و 5 یا 10 نفر نمی‌توانند کار مهمی بکنند. با این حال ما توانستیم صدای‌مان را به‌گوش مردم برسانیم و بدنه اجتماعی را فعال کنیم. دیوارهای اطراف شورا فروریخت و بدون تضعیف مدیریت شهری انتقاد سازنده کردیم. در این سال ها اگر در کند شدن روند قطع درختان موفق بودیم به‌خاطر همراهی بدنه اجتماعی با شورا بود و موضوعات مهم در حفظ باغات را اطلاع رسانی می‌کردند. ما در حوزه آلودگی هوا و مسائل زیست محیطی و حفظ باغات به اهداف عالی‌مان دست نیافتیم اما اقداماتی در حوزه حفظ باغات کن شد. در حوزه مدیریت پسماندهای شهر، کارهای زیادی را می توانیم انجام دهیم و پسماند را سودآور کنیم اما این کار نشده و هنوز برای زباله‌های تهران هزینه می‌شود. سالانه حدود 500 تا 600 میلیارد تومان برای مدیریت پسماند هزینه می‌شود و کمتر از نیمی از آن از طریق عوارض و غیره باز می‌گردد. درحالی که اگر پسماند به بخش خصوصی داده شود، در دو سال آینده به بخشی از انتظارات و برنامه‌های خود خواهیم رسید.