عربستان ، حامی و مروج طرح مسکو در سوریه

 خطر بحرانی که در چند سال گذشته با نام داعش و با ویژگی گروه‌های تروریستی دیگری مانند القاعده و طالبان در عراق و سوریه جان مردم این کشورها را هر روز تهدید کرده، حالا به بحرانی بین‌المللی تبدیل شده و پاریس و پایتخت‌های اروپایی دیگر از آتش آن در امان نمانده‌اند. کشورهایی که از گروه‌های موسوم به انقلابی با نام معارضان میانه‌رو حمایت می‌کردند حالا خطر این گروه‌های رادیکال را درک کرده و تلاش می‌کنند که فضا را برای بعد از جنگی که ارتش سوریه علیه تروریسم داشته آماده کنند و این بار کنار گذاشتن بشار اسد دیگر گزینه اول آنها نیست.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد ، معارضان سوری که نتوانسته‌اند در طول قریب به ٧ سال گذشته از بحران سوریه دولت این کشور را سرنگون کنند، بیش از هر زمان دیگری نگران و آشفته به نظر می‌رسند زیرا به نظر می‌رسد ابتکار عملی برای حل بحران سوریه به دور از مطالبات آنها و حتی حضورشان، با موافقت عربستان در حال شکل‌گیری است. «هادی البحره» یکی از روسای پیشین ائتلاف معارضان سوری می‌گوید که معارضان سوری از اینکه در حل و فصل سیاسی بحران سوریه هیات‌های معارض سوری نقش تعیین‌کننده‌ای نداشته باشند، نگران هستند و حالا تقریبا مطمئن هستند کشورهایی که تاکنون از آنها حمایت می‌کردند قرار است آنها را کنار بگذارند. این احساس خطر بعد از نشست اخیر معارضان سوری با عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در روزهای آغازین ماه آگوست که در ریاض صورت گرفته بود، تشدید شده است. زیرا با وجود انکارها و تکذیب‌های سعودی‌ها اما تحولی بزرگ در رویکرد عربستان در قبال بحران سوریه ایجاد شده است و نتایج آن قطعا به سود دولت قانونی سوریه و درراستای رویکرد روسیه برای حل پرونده بحران دمشق خواهد بود.

این مساله از منظر دیگری نیز برای معارضان خطرناک است زیرا با توجه استقرار بزرگ‌ترین هیات معارضان سوری موسوم به گروه ریاض در عربستان و تلاش این کشور برای ملحق کردن دو گروه قاهره و مسکو به این گروه و بعد از آن بازنگری در هیات مذاکره کننده معارضان سوری، تغییر رویکرد بزرگ‌ترین حامی معارضان می‌تواند به تاثیر بر عملکرد هیات مذاکره کننده و حتی مطالباتی که از زبان معارضان مطرح می‌شود، منجر شود.

العربی الجدید نوشته که قرار است نشست بعدی هیات‌های معارض سوری در ریاض در پایان ماه جاری میلادی یا ماه اکتبر برگزار شود و نگرانی‌هایی وجود دارد که بعد از این نشست و تغییر در بدنه معارضان، این گروه وادار شود تا از سقف مطالبات خود براساس نشست ریاض١ و نشست ژنو١ عقب‌نشینی کنند و به این ترتیب این گروه نمی‌تواند هیچ کدام از اهداف خود را که در چند سال گذشته بر آن تاکید داشته، محقق کند. روزنامه قطری العربی الجدید به نقل از منابعی از معارضان سوری که در نشست با وزیر خارجه عربستان حضور داشته‌اند گزارش داد که الجبیر مطالبات جدید عربستان از این گروه را در قالب نصیحت و پیشنهاد مطرح کرده است و به آنها هشدار داده که مواضع بازیگران بین‌المللی در خصوص پرونده سوریه تغییر کرده و حالا اولویت فقط مبارزه با تروریسم است و دیگر سرنوشت بشار اسد برای کشورهایی که نقش تعیین‌کننده‌ای در بحران سوریه دارند، اهمیت ندارد. به گفته این منابع وزیر سعودی هم تاکید کرده که معارضان با نزدیک کردن گروه قاهره و مسکو به ائتلاف خود در نشست ریاض٢ و بازنگری در هیات مذاکره‌کننده می‌توانند نقشی در حل بحران سوریه داشته باشند در غیر این صورت کشورهای بزرگ به دنبال راه‌حلی برای بحران دمشق به دور از معارضان سوری خواهند بود. بر اساس این خبر الجبیر همچنین به ریاض حجاب، هماهنگ‌کننده هیات عالی مذاکره کننده‌های سوری گفته که روسیه در جلوگیری از سقوط اسد موفق بوده و حالا مسکو قوی‌ترین بازیگر بحران سوریه به شمار می‌رود و کشورهای منطقه‌ای درگیر در این بحران مجبور خواهند شد تا با مطالبات روسیه موافقت کنند که یکی از آنها باقی ماندن اسد در قدرت در دوره انتقالی است. به این ترتیب وزیر خارجه عربستان به حجاب تاکید کرده که معارضان در مرحله بعدی مامور هستند واشنگتن را راضی کنند تا تضمینی در خصوص لزوم کنار رفتن اسد بعد از دوره انتقالی دریافت کنند. در حالی که این گزارش‌ها از سوی مسوولان سعودی و برخی معارضان سوری رد شده است اما یک منبع آگاه به روزنامه العربی الجدید گفته که طرح و برنامه نشست ریاض٢ بر اساس پیشنهاد یکی از اعضای هیات مذاکره کننده معارضان سوری حدود سه ماه پیش مطرح شده بود تا این گروه بتواند اعضای جدیدی برای هیات خود که در پی استعفاها و برکناری‌های اخیر از ٣٤ نفر به ٢٧ نفر رسیده بود، انتخاب کند اما وزیر خارجه عربستان از این فرصت استفاده کرد تا به اعضای هیات معارضان سوری در خصوص تغییر رویکرد و نحوه اقدام در مرحله پیش رو توضیحاتی ارایه بدهد. بر اساس این خبر همین تغییر رویکرد باعث شده بود تا ریاض حجاب، نخست‌وزیر پیشین سوریه تصمیم بگیرد تا از هیات عالی مذاکره‌کننده‌های سوری کناره‌گیری کند، مساله‌ای که به نظر می‌رسد به بعد از پایان درمان حجاب در ایالات متحده موکول شده است. یک منبع مسوول در معارضان سوری هم که نخواست نامش فاش شود به العربی الجدید گفته که هیات معارضان سوری در مرحله تعیین کننده‌ای قرار دارد و به همین دلیل کمیته‌ای تشکیل داده تا با برخی چهره‌های داخلی و خارجی سوریه که از محبوبیت و مقبولیت مردمی برخوردار هستند درباره آینده و چالش‌های معارضان گفت‌وگو کنند. وی همچنین تاکید کرده که احتمالا با بازنگری در بدنه هیات مذاکره‌کننده معارضان سوری قرار است همه افرادی که به لزوم برکناری بشار اسد پایبند هستند با ادعای اینکه اینها وابسته به قطر یا اخوان‌المسلمین هستند، از این هیات کنار گذاشته شوند. این منبع البته یادآور شد که هیات عالی مذاکره کننده سوری از اصل و پایه یک گروه غیرهماهنگ و غیر متحد است که طیف‌ها و جریان‌های متعددی را در خود جای داده و برخی از اعضای آن مانند هیات هماهنگی برای حضور در نشست‌های مذاکره کننده‌های سوری از دمشق می‌آیند و برخی دیگر هم گروه‌های مسلح هستند که تحت سلطه کشورهای منطقه‌ای قرار دارند.

این منبع مسوول ادعا می‌کند که هیات مذاکره کننده سوری در طول یک‌سال گذشته عملکرد مطلوب معارضان را نداشته زیرا استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل در پرونده سوریه تلاش می‌کند که اهداف روسیه را در خصوص بحران سوریه در این پرونده پیاده کند، این منبع گفت که عقبگرد معارضان از همان زمانی آغاز شد که دی میستورا در نامه‌ای از هیات مذاکره کننده خواست تا نمایندگانی از هیات مسکو و قاهره در هیات مذاکره کننده حضور داشته باشند و همین اعمال فشارها به جدی نگرفتن نقش معارضان سوری در نشست اخیر ژنو منجر شد. احمد العسراوی، یکی از اعضای هیات مذاکره کننده معارضان سوری در گفت‌وگو با شبکه خبری المیادین تایید کرد که عادل الجبیر تاکید کرده که سرنوشت بشار اسد را مردم سوریه و از طریق مذاکره مشخص خواهند کرد و این مسوولیت سعودی‌ها نیست که سرنوشت اسد را مشخص کنند، این در حالی است که او بارها تاکید کرده بود که اسد یا با راهکار نظامی یا با راهکار سیاسی باید از قدرت کنار برود. گرچه رسانه‌های وابسته به عربستان تلاش می‌کنند افشاگری‌های اخیر در خصوص تغییر رویکرد عربستان در قبال سوریه را رد کرده و ادعا کنند که ریاض هنوز به لزوم برکناری اسد پایبند است اما به نظر می‌رسد که عربستان خود نیز این واقعیت را در خصوص بحران سوریه درک کرده که برای اینکه نقش در پرونده بحران سوریه داشته باشد باید خود را با تغییرات صورت گرفته در نگاه بین‌المللی و منطقه‌ای در خصوص بحران دمشق، هماهنگ و از برخی مطالبات خود برای ترسیم آینده سیاسی سوریه عقب‌نشینی کند.