کودکان را چگونه تحسین کنیم؟

فرض کنید کودک شش سالۀ شما تصویر سگی را طراحی کرده است. هنگامی که آن‌را به‌شما نشان میدهد، به‌او می‌گویید: بسیار زیباست. تو واقعاً هنرمندی.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تبیان، فرزند ده سالۀ شما نمرۀ خوبی در امتحان درس ریاضی کسب کرده است، شما به‌او می‌گویید: تو بسیار باهوشی. فرزند 12 ساله شما در اولین حضورش در تیم فوتبال گلی را به‌ثمر می‌رساند. شما به او می‌گویید: کار تو بسیار عالی بود، بهت افتخار می‌کنم.

این پاسخ‌ها همگی طبیعی هستند. هنگامی که شما احساس غرور و افتخار را به‌خاطر موفقیت فرزندان‌تان در چهره آنها مشاهده می‌کنید، خودتان نیز احساس افتخار خواهید کرد. ما همگی دوست داریم تا چنین رفتارهایی را در فرزندان خود تقویت کنیم. این نوع رفتارها باعث انگیزه و تشویق آنان برای تلاش‌های بعدی و مقاومت در مقابل سختی‌ها خواهد شد.

اما آیا این نوع از تحسین‌ها و تشویق‌ها به‌واقع باعث ایجاد احساسات خوشایند در فرزند شما خواهد شد؟ به‌بیانی دیگر می‌توان گفت، قطعاً این طور است. همگی ما خواهان شنیدن تحسین‌های دیگران هستیم و متعاقباً کودکان ما نیز در ازای به‌دست آوردن موفقیت‌های خود دوست دارند تا احساسات خوشایندی را تجربه کنند.

کودکان در مورد جملات غیرصادقانه به‌کار رفته از سوی دیگران، بسیار حساس هستند.

اما باید اذعان کرد تحسین بیش از حد نیز تاثیر معکوس خواهد داشت. با این‌کار به‌جای اینکه کودکان در مورد خود احساس خوشایندی داشته باشند، نگرانی‌های آنها افزایش خواهد یافت.

جنال در امتحان ریاضی نمره بیست گرفته و والدین او این جملات را بیان می‌کنند: تو بسیار باهوشی، ما به‌تو افتخار می‌کنیم. این جملات موجب توقع بیش از حد جمال از خودش می‌شود.

به‌عبارت دیگر ممکن‌است او در مورد انتظاراتی که از او می‌رود دچار نگرانی شود یا اینکه با خود فکر کند: اگر دفعه بعد نمره 18 یا 17 بگیرم چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا بازهم پدر و مادرم فکر می‌کنند که من فرد باهوشی هستم؟

همانطور که می‌دانید کودکان در مورد جملات غیرصادقانه به‌کار رفته از سوی دیگران، بسیار حساس هستند. هنگامی که شما به‌فرزندتان می‌گویید: تو واقعاً یک هنرمندی؛ درست است که این جمله را صادقانه بیان کردید اما تا حدی اغراق کرده‌اید.

باید به‌این نکته توجه کنید که کودکان نسبت به‌کلمات و واژه‌ها بسیار حساس‌اند. ممکن‌است کودک شما با خود فکر کند که: او در مورد چه‌چیزی صحبت می‌کند؟ من میدانم هنرمند به‌چه معناست، هنرمند کسی است که تصاویر کتاب را طراحی می‌کند. من به‌اندازۀ یک هنرمند خوب طراحی نمی‌کنم! بنابراین کودک، نسبت به‌گفته‌های شما اعتماد کامل را نخواهد داشت.

اما شاید جدی‌ترین مشکلی که در اثر تحسین بیش‌از حد کودکان ایجاد می‌شود این مسئله باشد که کودکان طوری عمل می‌کنند که به‌جای رضایت از خود، به‌دنبال رضایت و خوشحالی شما باشند.

به‌عبارت دیگر آنها به‌واسطه عوامل بیرونی تشویق می‌شوند، یعنی به‌جای اینکه در اثر شوق و اشتیاق خودشان برای انجام کارها انگیزه پیدا کنند یا اینکه بخواهند از انجام کار فعلی احساس لذت کنند، با تشویق و تحسین شما کاری را انجام می‌دهند.

شاید جدی‌ترین مشکلی که در اثر تحسین بیش‌از حد کودکان ایجاد می‌شود این مسئله باشد که کودکان طوری عمل می‌کنند که به‌جای رضایت از خود، به‌دنبال رضایت و خوشحالی شما باشند

در اینجا روش‌های مختلفی ارائه شده که می‌توانید از آنها برای صحبت کردن با کودک خود در ارتباط با موفقیت‌های او استفاده کنید. با این طرز صحبت کردن می‌توانید احساس پاداش گرفتن را در او ایجاد کنید:

- تو واقعاً سخت کار می‌کنی. در مورد کاری که انجام داده‌ای چه احساسی داری؟

- در مورد تصویری که کشیده‌ای توضیح بیشتری بده (یا در مورد امتحان یا بازی.)

- هنگامی که در حال کشیدن تصویر سگ بودی (یا درهنگام امتحان دادن یا گل زدن) چه احساسی داشتی؟

با مطرح کردن این صحبت‌ها، شما کودک را، متوجه افکار و احساساتش می‌کنید، نه موفقیت‌هایش. با تمرکز به‌روی روند کار به‌جای نتیجۀ حاصل از آن، کودک می‌فهمد که تلاش کردن، مهمتر از نتیجه کار است.

بیان تحسین و تمجیدهای سریع و آنی، عادتی است که نمی‌توان آن را به‌راحتی ترک کرد. اما از این به‌بعد به‌محض اینکه به‌طور خودکار شروع به‌گفتن جملات تحسین‌آمیز کردید، سعی کنید خود را کنترل کنید. در عوض، به‌کودک خود اجازه دهید تا در مورد کاری که انجام داده توضیح دهد و احساسات خود را بیان کند. این کار برای هر دوی شما بهتر است.