
متا در آستانه تجزیه، اینستاگرام و واتساپ زیر ذرهبین قانون

دو ماه آینده ممکن است نقطه عطفی در تاریخ شبکههای اجتماعی باشد. متا، غول فناوری مالک اینستاگرام و واتساپ، در تاریخ ۱۴ آوریل باید در دادگاهی فدرال در واشنگتن به اتهام انحصارطلبی پاسخ دهد. کمیسیون فدرال تجارت ایالات متحده (FTC) با طرح شکایتی رسمی، خواهان بررسی نحوه تصاحب این دو پلتفرم و اثرات آن بر رقابت در بازار شده است. اگر ادعاهای FTC در دادگاه پذیرفته شود، احتمال تجزیه متا و جدایی اینستاگرام و واتساپ از آن قوت خواهد گرفت.
به گزارش اقتصادآنلاین، بنا بر گزارشهای منتشرشده، FTC در این دادگاه استدلال میکند که متا با خرید اینستاگرام در سال ۲۰۱۲ و واتساپ در سال ۲۰۱۴، عملاً رقبا را از بین برده و به شکل غیرقانونی بر بازار شبکههای اجتماعی مسلط شده است. این نهاد تنظیمگر معتقد است که این دو خرید نهتنها فضای رقابت را محدود کرده، بلکه بر کیفیت خدمات نیز اثر منفی گذاشته است.
از نگاه FTC، محصولات متا امروز به دلیل نبود رقیب جدی، با افت کیفیت، ضعف در حفظ حریم خصوصی و تبلیغات بیشتر مواجه شدهاند. به باور این نهاد، ادغام اینستاگرام و واتساپ با متا در وهله نخست نباید تأیید میشد. اکنون، با توجه به اثرات این تصمیم، تنها راه اصلاح اوضاع، تفکیک دوباره این پلتفرمها از شرکت مادر است.
در سوی مقابل، متا در دفاعیه خود خواهد گفت که اینستاگرام و واتساپ در صورت باقی ماندن مستقل، نمیتوانستند چنین رشدی را تجربه کنند. مدیران متا، از جمله مارک زاکربرگ، در دادگاه حضور خواهند یافت تا شهادت دهند که این شرکت به رشد و گسترش این پلتفرمها کمک کرده و در عین حال با رقبای قدرتمندی نیز در بازار مواجه بوده است.
دعوای حقوقی قدیمی، اما اینبار سرنوشتساز
این نخستینبار نیست که متا با شکایت FTC روبهرو میشود. در سال ۲۰۲۱، شکایت اولیه این نهاد توسط قاضی پرونده رد شد. او در آن زمان اعلام کرد که دولت نتوانسته شواهد کافی برای اثبات انحصار ارائه دهد. همچنین شکایت همزمانی که از سوی چند ایالت آمریکا مطرح شده بود نیز به دلایل قانونی رد شد.
با این حال، FTC در ادامه شکایتی اصلاحشده را ثبت کرد که حالا اجازه رسیدگی یافته است. البته قاضی این پرونده هشدار داده که اثبات ادعای انحصار از سوی متا، کار دشواری خواهد بود. به این ترتیب، اگرچه راه قانونی برای پیگیری باز شده، اما نتیجه نهایی به شدت وابسته به کیفیت استدلالهای طرفین خواهد بود.
آینده متا، آینده شبکههای اجتماعی؟
این پرونده میتواند نقطه آغاز تجدیدنظرهای اساسی در شیوه نظارت بر غولهای فناوری باشد. اگر دادگاه به این نتیجه برسد که متا به شکل غیرقانونی بازار را در اختیار گرفته، پروندهای جداگانه برای بررسی جبران خسارتها و احتمال تجزیه شرکت به جریان خواهد افتاد.
برای کاربرانی که روزانه از اینستاگرام و واتساپ استفاده میکنند، شاید این دادگاه در نگاه اول بیربط به نظر برسد. اما تصمیم آن میتواند بر آینده حریم خصوصی، رقابت، تبلیغات و حتی مدلهای درآمدی این پلتفرمها تأثیر بگذارد. اینستاگرام و واتساپ حالا فقط اپلیکیشن نیستند؛ آنها داراییهای کلیدی یک امپراتوری دیجیتال به نام متا هستند، امپراتوریای که حالا زیر ضربه قانون قرار گرفته است.