پایان راستی‌آزمایی رسمی در فیسبوک و اینستاگرام/ متا همه چیز را به کاربران سپرد

به گزارش اقتصادآنلاین، در یکی از بزرگ‌ترین تغییرات سیاستی خود، شرکت متا تصمیم گرفته برنامه رسمی راستی‌آزمایی اطلاعات در ایالات متحده را به‌طور کامل متوقف کند. این برنامه که تا پیش از این با همکاری نهاد‌های راستی‌آزما روی پلتفرم‌هایی، چون فیسبوک، اینستاگرام و تردز اجرا می‌شد، دیگر ادامه نخواهد داشت. این تصمیم از سوی جوئل کاپلان، رئیس سیاست‌گذاری جهانی متا، اعلام شد و به گفته او، دیگر هیچ تیمی برای بررسی محتوای مشکوک فعال نخواهد بود.

متا قرار است به‌جای این سیستم، قابلیت جدیدی به نام Community Notes را به‌صورت گسترده اجرا کند؛ ابزاری که با الهام از تجربه شبکه اجتماعی ایکس طراحی شده و از ژانویه سال جاری میلادی در فاز آزمایشی قرار داشته است. بر اساس اعلام رسمی، این قابلیت از تاریخ ۱۸ مارس (۲۸ اسفند) وارد مرحله اجرایی شده و اکنون قرار است یادداشت‌های کاربران به‌تدریج روی پلتفرم‌ها قابل مشاهده باشد.

Community Notes به کاربران امکان می‌دهد تا برای پست‌ها یادداشت‌هایی بنویسند، میزان مفید بودن آنها را ارزیابی کنند و در نهایت، با رأی‌گیری جمعی، اطلاعات زمینه‌ای بیشتری به محتوا اضافه کنند. برخلاف سیستم قبلی، در این روش هیچ‌گونه جریمه، محدودیت دسترسی یا کاهش دیده‌شدن برای پست‌های هدف اعمال نخواهد شد.

مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، مدعی است که این سیستم جدید می‌تواند با کاهش نقش نظارتی نهاد‌های رسمی، زمینه بروز سوگیری‌های سیاسی و سلیقه‌ای را از بین ببرد و «راستی‌آزمایی دموکراتیک» را جایگزین نسخه متمرکز و رسمی آن کند. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که اتکای کامل به کاربران برای مدیریت محتوا، در غیاب نظارت حرفه‌ای، می‌تواند منجر به انتشار بی‌رویه اطلاعات نادرست یا حتی گسترش روایت‌های جعلی شود.

در حال حاضر، متا برنامه راستی‌آزمایی را فقط در ایالات متحده متوقف کرده و همچنان در سایر کشور‌ها با نهاد‌های مستقل همکاری می‌کند. اما شرکت اعلام کرده که در آینده نزدیک، قابلیت Community Notes به دیگر مناطق نیز گسترش خواهد یافت. این حرکت نشان می‌دهد متا به‌دنبال مدل جهانی تازه‌ای برای کنترل محتواست؛ مدلی که دیگر به فکت‌چکر‌های رسمی وابسته نیست، بلکه اعتبار محتوا را به رأی جمعی می‌سپارد.

منتقدان این تصمیم می‌گویند اگرچه Community Notes در ظاهر دموکراتیک‌تر به‌نظر می‌رسد، اما به دلیل درگیری مستقیم کاربران در تولید و تأیید یادداشت‌ها، ممکن است به محیطی برای جنگ روایت‌ها تبدیل شود؛ جایی که حقیقت به‌جای بررسی علمی، قربانی اکثریت یا گروه‌های پرنفوذ خواهد شد.

از سوی دیگر، طرفداران این تغییر معتقدند که تجربه ایکس (توییتر سابق) در استفاده از این ابزار نشان داده که اگر ساختار رأی‌گیری به درستی طراحی شود، کاربران می‌توانند نقش مؤثری در مقابله با اطلاعات جعلی ایفا کنند.

در نهایت، این تصمیم متا نه‌فقط یک تغییر فنی بلکه یک چرخش راهبردی در سیاست‌های نظارتی بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان است. اینکه کاربران فیسبوک، اینستاگرام و تردز چگونه با این مسئولیت جدید برخورد خواهند کرد و آیا می‌توان به خرد جمعی به‌عنوان خط دفاع اول در برابر اخبار جعلی اعتماد کرد یا نه، سؤالی است که پاسخ آن تنها در آینده مشخص خواهد شد.