پرداخت فطریه مهمان برعهده کیست؟ / حکم مراجع تقلید درباره زکات فطریه مهمان

به گزارش اقتصادآنلاین، با فرا رسیدن  عید سعید فطر، مسلمانان سراسر جهان خود را برای این روز مبارک آماده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین وظایف دینی در این ایام، پرداخت زکات فطره است که نقش مهمی در تکمیل عبادت و بهره‌مندی از برکات ماه رمضان و کمک به نیازمندان دارد. زکات فطره علاوه بر اینکه یک واجب شرعی است، راهی برای کمک به نیازمندان نیز به شمار می‌آید.
در این میان، یکی از پرسش‌های رایج درباره زکات فطره، تعیین مسئولیت پرداخت آن برای مهمانانی است که شب عید فطر را در خانه میزبان سپری می‌کنند. 

مبلغ زکات فطریه در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

طبق اعلام دفاتر مراجع تقلید، مبلغ زکات فطره بر اساس قیمت سه کیلوگرم از قوت غالب (غذای اصلی مصرفی مردم) تعیین می‌شود. این مقدار می‌تواند شامل گندم، برنج، خرما، کشمش یا ذرت باشد. برای سال ۱۴۰۴، مبالغ پیشنهادی برخی مراجع تقلید به شرح زیر است:

دفتر مقام معظم رهبری: زکات فطره برابر با قیمت سه کیلوگرم گندم یا برنج و سایر قوت‌های رایج محاسبه می‌شود.
دفتر آیت‌الله سیستانی: فطریه بر اساس قوت قالب محاسبه شده و برای آرد ۱۰۰ هزار تومان، برنج ایرانی ۵۰۰ هزار تومان و برنج خارجی ۲۰۰ هزار تومان اعلام شده است.
آیت‌الله نوری همدانی: قیمت قوت غالب گندم ۸۰ هزار تومان و برنج ایرانی حدود ۴۵۰ هزار تومان و برنج خارجی ۲۰۰ هزار تومان اعلام شده است.
آیت‌الله مکارم شیرازی: زکات فطره بر مبنای گندم ۸۰ هزار تومان و بر مبنای برنج ۳۰۰ هزار تومان محاسبه شده است.

زکات فطره را چه زمانی پرداخت کنیم؟

طبق احکام شرعی، زمان پرداخت زکات فطره از شب عید فطر تا ظهر روز عید فطر است. بر اساس توصیه فقها، بهتر است این مبلغ پیش از نماز عید فطر پرداخت شود تا بتواند به موقع به دست نیازمندان برسد.
اگر کسی امکان پرداخت زکات را در این زمان نداشته باشد، باید مبلغ آن را کنار بگذارد و در اولین فرصت به مستحقان برساند. دفاتر مراجع تقلید، کمیته امداد و ستاد زکات کشور گزینه‌های مطمئنی برای پرداخت این وجوه هستند.

زکات فطریه مهمان بر عهده کیست؟

در مورد پرداخت زکات فطریه برای مهمان، نظر مراجع تقلید متفاوت است. یکی از نکات مهم این است که اگر مهمان چند روز قبل از عید وارد خانه میزبان شود و به نوعی جزو نان‌خور او محسوب گردد، طبق نظر بسیاری از مراجع تقلید، پرداخت فطریه بر عهده میزبان است. این امر به دلیل آن است که مهمان در این حالت جزء اعضای خانواده یا افرادی است که میزبان مسئول تأمین نیازهایشان است. بنابراین، از آنجا که او در ایام رمضان به طور مداوم در خانه میزبان حضور داشته، میزبان موظف به پرداخت فطریه برای او می‌باشد.
اما درباره مهمانی که تنها شب عید فطر وارد خانه میزبان می‌شود، نظرات مراجع مختلف است. برخی از مراجع معتقدند که فطریه این نوع مهمان بر عهده میزبان است و او باید مسئولیت پرداخت آن را بپذیرد. از سوی دیگر، برخی دیگر بر این باورند که چون مهمان تنها یک شب در خانه میزبان حضور دارد، او مسئول پرداخت فطریه خود است. در این صورت، مهمان باید فطریه‌اش را جداگانه پرداخت کند و میزبان مسئولیتی در این زمینه ندارد.

نظر مراجع تقلید درباره زکات فطریه مهمان

امام خمینی(ره): فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت میزبان وارد شده و نان‌خور حساب شود، بر میزبان واجب است.

آیت‌الله خامنه‌ای: با یک شب مهمان شدن،‌ نان‌خور حساب نمی‌شود (بنابراین کسی که تنها در شب عید فطر مهمان دیگری شده، خودش باید فطریه‌اش را بپردازد).

بر اساس فتوای امام خامنه‌ای در وجوب فطریه میهمانی که پیش از غروب آفتاب بر میزبان وارد می‌شود، شرط است که جزء افراد نان‌خور و تحت عنوان عائله میزبان محسوب شود، مانند خدمتکار یا بعض افراد فامیل که هر از چند گاه چند روزی در منزل شخص به‌سر می‌برند.

آیت‌الله بهجت(ره): اگر مهمان قبل از برآمدن هلال ماه شوال برای خوردن غذا آمده باشد ـ ولو بعداً نتواند غذا صرف کند ـ فطریه‌اش بر میزبان واجب است.آیت‌الله مکارم شیرازی: اگر میهمان فقط برای شب عید دعوت شده، فطریه‌اش بر میزبان واجب نیست.

آیت‌الله صافی گلپایگانی(ره): اگر مهمان قبل از غروب شب عید فطر وارد شود و بگویند امشب نان او را داده ـ هرچند نان‌خور حساب نشود ـ [بر میزبان] واجب است.

آیت‌الله سبحانی: فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب‌خانه وارد شده و عرفاً نان‌خور میزبان‌ حساب می‌شود، بر میزبان واجب است