اهداف عربستان از میانجی‌گری برای توافق ایران و آمریکا

به گزارش اقتصادآنلاین، رسانه اروپایی Pamfleti در گزارشی با اشاره به تسهیل اولین دور گفت‌و‌گو‌های سطح بالا بین مقام‌های آمریکایی و روسی از زمان آغاز جنگ در اوکراین به میزبانی عربستان سعودی، به این موضوع اشاره می‌کند که عربستان سعودی ظاهرا خود را به عنوان میانجی برای سایر مذاکرات مهم از جمله بین ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران نیز مطرح کرده است.

ریاض شانس زیادی برای میانجی گری بین ایران و آمریکا دارد 

این رسانه در ادامه با اشاره به تلاش‌های ریاض برای میانجی گری به منظور میزبانی مذاکرات بین ایران و آمریکا می‌نویسد:" شبکه تلویزیونی آمریکایی "سی ان ان" که برای اولین بار این تحولات را گزارش کرد، اعلام کرده که مشخص نیست آیا سعودی‌ها رسما پیشنهاد میانجی گری را ارائه کرده‌اند یا خیر. با این وجود، تحلیلگران معتقدند که ریاض شانس زیادی برای میانجی گری در مذاکرات دارد و ممکن است نسبت به میانجی گران سنتی موقعیت بهتری به منظور کشاندن ایران و آمریکا پای میز مذاکره داشته باشد. "گریگوری برو" تحلیلگر ارشد در گروه اوراسیا یک اندیشکده مستقر در ایالات متحده، می‌گوید:"ریاض به دنبال راهی برای رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد برنامه هسته‌ای ایران و هم چنین فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور و حمایت آن از گروه‌های نیابتی است. با توجه به علاقه ریاض به منظور اجتناب از تشدید تنش در منطقه خلیج فارس، سعودی‌ها مطمئناً دیپلماسی را به عنوان ابزار مؤثرتری به منظور رسیدگی به این مسائل در مقابل هرگونه اقدام نظامی قلمداد می‌کنند". 

 

فراز و فرود رابطه ایران و عربستان سعودی 

این رسانه با اشاره به تحولات در رابطه تهران و ریاض می‌نویسد:"عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶ پس از حمله به نمایندگی‌های دیپلماتیک این کشور توسط معترضان خشمگین از اعدام یک روحانی برجسته شیعه توسط ریاض، روابط خود را با ایران قطع کرد. دو سال بعد، زمانی که "دونالد ترامپ" رئیس جمهور وقت آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت‌های جهانی خارج شد، سعودی‌ها که موضعی خصمانه در قبال ایران داشتند از این تصمیم ترامپ حمایت کردند. سپس شورشیان انصارالله یمن در سال ۲۰۱۹ میلادی حمله بزرگ پهپادی را با استفاده از موشک علیه پالایشگاه‌های نفت عربستان انجام دادند که به شدت به فرآیند تولید نفت آن کشور آسیب وارد ساخت. عربستان سعودی مدعی بود که ایران از انصارالله حمایت کرده است. با این وجود، به لطف توافقی که با میانجی گری چین در مارس ۲۰۲۳ حاصل شد روابط تهران و ریاض بهبود یافت و از آن زمان به این سو خیلی چیز‌ها تغییر کرده است". 

نیاز ریاض به ثبات برای دستیابی به اهداف "سند چشم انداز ۲۰۳۰" 

این رسانه با اشاره به چرایی تمایل عربستان سعودی به حل و فصل جدال میان ایران و آمریکا از طریق دیپلماسی می‌افزاید:"محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان سعودی مدت‌هاست که به دنبال آن است که کشورش را به عنوان قطب اقتصادی و دیپلماتیک در عرصه جهانی مطرح کند. به همین منظور، او طرح موسوم به "چشم انداز ۲۰۳۰" را تهیه کرده و از طریق آن سند قصد دارد اقتصاد پادشاهی سعودی را تنوع بخشد و وابستگی آن کشور به نفت را کاهش دهد. با این وجود، عربستان سعودی برای دستیابی به این هدف نیازمند حفظ ثبات در خاورمیانه است. ریاض با مصالحه با تهران از طریق عادی سازی روابط به شیوه دیپلماتیک، کماکان در اردوگاه غرب باقی مانده و امیدوار است به عنوان کشوری حامی درگیری‌های منطقه‌ای شناخته نشود". 

"عبدالعزیز صغر" تحلیل‌گر سیاسی اهل عربستان سعودی و رئیس و بنیانگذار مرکز تحقیقات خلیج فارس به رادیو "اروپای آزاد" گفته است که ریاض مدعی است که این به ایران بستگی دارد که می‌خواهد تصمیم بگیرد آیا برنامه هسته‌ای اش را برای اهداف صلح آمیز حفظ خواهد کرد یا خیر. با این وجود، به گفته او با توسعه برنامه هسته‌ای ایران پس از خروج آمریکا از برجام هیچ گونه تضمینی برای حفظ ماهیت صلح آمیز آن برنامه وجود ندارد. 

 

آن جه سعودی‌ها می‌توانند به ایران ارائه دهند 

این رسانه در ادامه می‌افزاید:"کارشناسان معتقدند که عربستان سعودی می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند. "برو" معتقد است که دست کم بر روی کاغذ، سعودی‌ها می‌توانند به ایران چیزی را ارائه دهند که میانجی‌های سنتی مانند عمان و قطر قادر نبودند. اعتقاد بر این است که عربستان سعودی بیش از ایران از توافق ۲۰۲۳ برای عادی سازی روابط سود برده و بسیاری از ایرانیان گلایه دارند که تهران از بهبود روابط با سعودی‌ها از نظر اقتصادی سود چندانی نبرده است. "برو" می‌گوید:"ایران در حال تجزیه و تحلیل گزینه‌ها به منظور کسب اطمینان از وجود منافع اقتصادی در صورت پذیرش توافق است و ریاض می‌تواند با توجه به اینکه سعودی‌ها می‌توانند به سرمایه‌گذاری، تجارت و سایر منافع متعهد شوند، این پیشنهاد را ارائه دهد". گبرو" می‌گوید:"محمد بن سلمان برای مدتی درگیر این مسائل خواهد بود و این احتمال وجود دارد که پیشنهاد سعودی‌ها این توافق را شیرین کند".

فرصت مذاکرات پشت پرده میان ایران و آمریکا 

این رسانه در پایان می‌نویسد:"ایران و آمریکا در سال ۲۰۱۳ میلادی مذاکرات پشت پرده‌ای را آغاز کردند که بعدا علنی شد و به امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ میلادی انجامید. ایران فرصت تعامل را دارد، به ویژه اگر مذاکرات خصوصی باشد و ممکن است صرفاً برای ماندن بر سر میز مذاکره، امتیازات را تحمل کند، یا برخی از فعالیت‌ها که هر زمان که بخواهد می‌تواند به راحتی از سر بگیرد را کنار بگذارد".