بورس، بازنده بازارها در بهمن‌ماه/ رشد دلار آزاد علی‌رغم ثبات ارز توافقی

اقتصادآنلاین - فرزاد حسن‌زاده؛ بازار سرمایه در بهمن‌ماه با بازدهی منفی، نتوانست رضایت فعالان خود را جلب کند. این در حالی است که سایر بازار‌های رقیب، رشد قابل‌توجهی را تجربه کردند.

مقایسه بازدهی بازار‌ها

نمودار بازدهی بازار‌های مختلف در بهمن‌ماه نشان می‌دهد که قیمت طلا و سکه بیشترین رشد را داشته است. کارشناسان افزایش قیمت طلا را عمدتاً به دو عامل، یعنی افزایش قیمت جهانی و صعود نرخ دلار نسبت می‌دهند که از این میان، تأثیر افزایش قیمت دلار بیشتر ارزیابی می‌شود.

بر این اساس، سکه امامی با ۳۲.۷ درصد، بیشترین بازدهی را در ماه گذشته به ثبت رساند. پس از آن، دلار آزاد در رتبه پنجم قرار گرفت و با بازدهی ۱۳ درصدی پس از سکه تمام، نیم‌سکه، طلای ۱۸ عیار و ربع‌سکه جای گرفت.

نمودار زیر میزان بازدهی بازارهای مختلف را توضیح می‌دهد.

دلایل افزایش قیمت دلار

مهم‌ترین عامل رشد نرخ دلار در یک ماه اخیر، افزایش ریسک‌های سیاسی بوده است. منتفی شدن مذاکرات ایران و آمریکا و تهدید حمله به مراکز هسته‌ای ایران، موجب افزایش انتظارات تورمی شده و در نتیجه، تقاضا برای دلار را بالا برده است.

علاوه بر این، کاهش احتمال دستیابی ایران به توافقات بین‌المللی، نگرانی‌هایی را درباره محدود شدن فروش نفت و کاهش ورود ارز به کشور ایجاد کرده است. در کنار این عوامل، تقاضای فصلی نیز در رشد نرخ ارز تأثیرگذار بوده است. با نزدیک شدن به پایان سال، واردکنندگان برای تأمین کالا‌های مورد نیاز شب عید و مردم برای تامین ارز سفرهای خارجی نوروزی به خرید دلار روی می‌آورند.

اگرچه برخی بر این باورند که راه‌اندازی سامانه توافقی نیز در افزایش قیمت دلار بازار آزاد نقش داشته، اما واقعیت این است که این سامانه نه تنها تاثیری بر افزایش نرخ دلار آزاد نداشته است، بلکه در صورت عدم راه‌اندازی این سامانه، نرخ دلار آزاد با وجود ریسک‌های شدید سیاسی، افزایش بالاتری را تجربه می‌کرد. مهم‌ترین شاهد این امر نیز، افزایش نرخ دلار آزاد علی‌رغم ثابت ماندن نرخ دلار توافقی در دو ماه اخیر است.

عملکرد منفی بورس و خروج سرمایه

در میان بازار‌های مختلف، بازار سرمایه در بهمن‌ماه بدترین عملکرد را از خود به جای گذاشت. شاخص کل بورس با افت ۲.۹ درصدی، موجب ناامیدی سهامداران شد و نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سرمایه خارج شد.

از مهم‌ترین دلایل افت بازار سرمایه، می‌توان به افزایش ریسک‌های سیاسی اشاره کرد؛ چرا که تجربه نشان داده هر زمان نزول شاخص کل بورس با افزایش نرخ دلار همراه می‌شود، علت این امر ناشی از نااطمینانی‌های سیاسی و افزایش ریسک‌های این حوزه است.

علاوه بر این، اجرای سیاست پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی نیز باعث خروج حدود ۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سرمایه شد که فشار مضاعفی بر بورس وارد کرد.