فروش آنلاین طلا؛ فرصت سرمایه‌گذاری یا تهدید خالی‌فروشی؟

اقتصادآنلاین، مهرین نظری: در پی افزایش تورم در ایران، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌هایی هستند که ارزش خود را در برابر کاهش قدرت خرید حفظ کنند. طلا به‌عنوان یکی از این دارایی‌ها همواره مورد توجه بوده است. با ظهور پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا، امکان سرمایه‌گذاری در این فلز گران‌بها برای افراد با سرمایه‌های کمتر نیز فراهم شده است. با این حال، نگرانی‌هایی درباره قانونی بودن و امنیت این پلتفرم‌ها وجود دارد.

استقبال از پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا

محمد ملانوری، اقتصاددان، در گفت‌و‌گو با زومیت، درباره علت استقبال مردم از پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا می‌گوید: «مردم از سال ۹۹ و ماجرای سرمایه‌گذاری در بورس یک تجربه شکست دارند و دولتمردان مردم را دعوت به آن کردند که ترکیدن حباب بورس به شکست مردم منجر شد. پس از آن شکست، بازار‌های دیگری مثل بازار کریپتوکارنسی ارزشمند شد و طلا هم به‌عنوان دارایی امن دیگری برای مردم جذاب شده است.»

نگرانی‌ها و چالش‌های قانونی

با وجود استقبال گسترده، نگرانی‌هایی درباره قانونی بودن فعالیت این پلتفرم‌ها وجود دارد. نوش‌آفرین واقفی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، در مصاحبه‌ای با تسنیم، درباره گسترش پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا و قانونی بودن فعالیت آنها اظهار داشت: «درخصوص فعالیت پلتفرم‌های طلا، سازمان‌های مختلفی نقش دارند، الان هم وزارت صمت، بانک مرکزی و چند نهاد دیگر روی آن کار می‌کنند.»

همچنین، امین کلاهدوزان، رئیس سابق مرکز تجارت الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت، در ارتباط با فروش طلای آنلاین اعلام کرده است: «مهم‌ترین ریسک در فروش طلا، خالی‌فروشی است؛ یعنی کسب‌وکار پول را از مشتری دریافت می‌کند ولی طلا در اختیار ندارد، از این رو طبق نامه اخیر بانک مرکزی که مورد حمایت مرکز تتا (توسعه تجارت الکترونیک) هم هست، طلای فروخته‌شده باید موجود باشد و در بانک ذخیره شود.»

اقدامات نظارتی و مقررات جدید

به گزارش اکوایران، با تصمیم هیأت مقررات‌زدایی، صدور مجوز برای پلتفرم‌های خریدوفروش طلا به مدت ۵۰ روز متوقف شده تا ضوابط جدیدی تدوین شود. بر اساس مقررات تازه، متقاضیان این مجوز‌ها باید معادل میزان خریدوفروش خود، طلا در بانک کارگشایی سپرده‌گذاری کنند و زیرساخت‌های امنیتی پلتفرم‌هایشان را ارتقا دهند.

محمدرضا حاجی‌جعفری، معاون مرکز بهبود محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد، در این باره اظهار داشت: «۵۰ روز به "کمیته طلا" مهلت داده شده تا ضوابط جدیدی برای صدور مجوز پلتفرم‌های خریدوفروش طلا تدوین کند. دو شرط اساسی باید به این ضوابط افزوده شود:

۱. سپرده‌گذاری طلا در بانک کارگشایی: هر متقاضی باید به میزان خریدوفروش خود، طلا در بانک کارگشایی سپرده داشته باشد.

 ۲. تضمین امنیت پلتفرم: زیرساخت‌های امنیتی لازم برای سایت‌ها باید فراهم شود.»

تعداد مجوز‌های صادرشده و نظارت بر فعالیت‌ها

بر اساس گزارش ایرنا، از ابتدای راه‌اندازی "درگاه ملی مجوزها"، تعداد ۱،۳۳۷ درخواست برای مجوز پلتفرم‌های خریدوفروش طلا ثبت شده که ۲۶۱ مورد منجر به صدور مجوز شده است. از این میان، ۱۹۰ مورد مربوط به سال ۱۴۰۳ بوده‌اند.

حاجی‌جعفری در واکنش به انتقادات درباره صدور آسان این مجوز‌ها تأکید کرد که این فرآیند بر اساس کاربرگ‌های مصوب مراجع تخصصی انجام شده است.

ممنوعیت فروش امانی طلا در فضای مجازی

رضا الفت‌نسب، عضو هیأت مدیره اتحادیه کشوری کسب‌وکار‌های مجازی، در گفت‌و‌گو با گلدنیوز، درباره ساماندهی فروشگاه‌های اینترنتی طلا گفت: «بعد از ماجرای سکه ثامن و تخلفاتی که صورت گرفت، صدور مجوز برای کسب‌وکار‌های حوزه طلا در فضای مجازی متوقف شد. تا اینکه در سال گذشته اتحادیه کشوری کسب‌وکار‌های مجازی با همکاری فعالان صنف طلا، اتاق اصناف ایران و دادستانی ضوابط فروش طلا و جواهر در فضای مجازی را تدوین کرد و بعد از تصویب در اتاق اصناف ابلاغ شد.»

وی افزود: «مهم‌ترین شرط برای صدور پروانه فعالیت در فضای مجازی این است که خود فرد درخواست‌کننده مجوز فروش طلا در فضای حقیقی را داشته باشد یا با یک طلافروشی مجوزدار قرارداد رسمی امضاء کند. متقاضیانی که این شرایط را دارند باید از طریق درگاه ملی مجوز‌های کشور اقدام به ثبت‌نام کرده و با انتخاب دسته "فروش طلا در فضای مجازی" درخواست مجوز خود را به شکل الکترونیکی ارسال نمایند.»

الفت‌نسب با اشاره به اینکه در دستورالعمل جدید، فروش طلا به شکل امانی در فضای مجازی ممنوع است، ادامه داد: «افراد باید طلای عرضه‌شده در فضای مجازی را بلافاصله بعد از خرید مشتری، به همراه فاکتور رسمی، برای او ارسال کنند. فروش امانی طلا در فضای مجازی کاملاً ممنوع است.»