وقتی کاشان ساحل داشت / ماجرا چه بود؟ + عکس
محال است باور کنیم شهرهای کاشان، قم و ورامین روزگاری جزو شهرهای ساحلی بودند، اما نگاهی به نقشه جغرافیای ایران در حدود ۱۲ قرن پیش نشان می‌دهد تحولات جغرافیایی سبب خشک شدن دریاچه ساوه شده و حالا این شهرها را نه به عنوان شهرهای ساحلی بلکه به عنوان شهرهایی با آب و هوای خشک می‌شناسیم.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری آنلاین دریای پاراتتیس یک دریای داخلی کم عمق، از منطقه شمال آلپ بر فراز اروپای مرکزی تا دریای آرال در آسیای مرکزی امتداد داشت. در اواخر دوران میوسن (۲۰ میلیون سال پیش) دریا که از نظر زمین‌ساختی به دام افتاده بود، از شرق آلپ تا قزاقستان کنونی به یک دریاچه بزرگ تبدیل و به تدریج کم عمق شد. دریای سیاه امروزی، دریای خزر، دریای آرال، دریاچه ارومیه و دریاچه نمک از بقایای دریای پاراتتیس هستند. این پیشینه جغرافیایی نشان می‌دهد شهرهایی کویری امروزی روزگاری ساحلی و کنار دریا بودند.
تحولات سرزمین کاشان
در دوران چهارم زمین شناسی در فلات ایران دریاچه پهناوری گسترده بود. این دریا با شروع خشکسالی به تدریج خشک شد و اکنون در محل آن کویر بزرگ مرکزی دیده می‌شود. در اواخر هزاره ششم در سرزمین حاصلخیز رسوبی در جوار کوهستان و حاشیه کویر مرکزی اولین استقرار در ناحیه سیلک (نخستین تمدن ایران مرکزی در کاشان) اتفاق افتاد.
یکی از مهم‌ترین عوامل این استقرار طولانی مدت وجود چشمه فین در ۲ کیلومتری ناحیه سیلک بود. هر جا که آب باشد زندگی هم شکل می‌گیرد و وجود آب سرشار و دائمی در سرچشمه فین، سبب شکل‌گیری تمدن در این ناحیه شد. تپه‌های سیلک یکی از کهن ترین مراکز استقرار بشر در فلات مرکزی ایران به شمار می‌آید. حدود هفت هزار سال پیش مردم سیلک پایه و اساس تمدنی را بنیان گذاشتند که در دوره‌های مختلف پیشرفت شایانی را به دست آورد. نشانه‌هایی از این پیشرفت و ترقی در آثار سفالین و اشیای مسی و مفرغی کشف شده از این تپه‌ها دیده می‌شود. کاشان در دوران آل بویه (قرن چهارم) از رونق و آبادی خاصی برخوردار بود و صنعت سفالگری و فلزکاری آن شهرت فراوان داشت و درت وصیف آن گفته شد: «کاشان شهری آباد و روستاهای نیکو دارد، کشتزارهای بسیار، گرمابه نیکو و نعمت فراوان و دارای دژ و خندقی است.»
