چالش‌های اقتصاد کره جنوبی در بحران سیاسی / چه بر سر کره خواهد آمد؟

به گزارش اقتصادآنلاین، دموکراسی کره جنوبی انعطاف پذیری خود را ثابت کرده و از احکام کوتاه مدت حکومت نظامی در ۳ دسامبر ۲۰۲۴ جان سالم به در برده است. با این وجود، آشفتگی سیاسی پس از استیضاح پیاپی رئیس جمهور کره جنوبی در ماه گذشته کماکان ادامه داشته و شخص او نیز به اتهام شورش به دلیل اعلام وضعیت حکومت نظامی در تاریخ ۱۵ ژانویه بازداشت شد. انتخابات ریاست جمهوری باید ظرف دو ماه پس از آن تاریخ برگزار شود. 

اندیشکده "انستیتو پترسون برای اقتصاد بین الملل" در گزارشی تحلیلی به تاثیر وضعیت سیاسی پرتلاطم و بی ثبات سیاسی فعلی کره جنوبی بر اقتصاد ان کشور پرداخته و می‌نویسد:"این بدان معناست که بلاتکلیفی سیاسی کره جنوبی ممکن است چندین ماه به طول بینجامد و آن کشور را بدون رهبری مشخص برای مواجهه با چالش‌های اقتصادی پیش رو از جمله بهبود رقابت صنعتی و مقابله با سیاستگذاری‌های تجاری ایالات و متحده و چین رها سازد". 

 

دو استیضاح روسای جمهور کره جنوبی در دوره دو دولت ترامپ

این اندیشکده با بررسی دو استیضاح روسای جمهوری کره جنوبی که در دو دوره زمامداری ترامپ رخ داده است می‌نویسد:"کره جنوبی در سال ۲۰۱۷ در آغاز اولین دولت ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا، "پارک گون هه" رئیس جمهور اسبق آن کشور را استیضاح کرد. در تکرار تاریخی عجیب دیگری، هشت سال پس از آن رخداد، کره جنوبی وارد روند استیضاح دیگری در آستانه تشکیل دولت دوم ترامپ شده که کارش را از تاریخ ۲۰ ژانویه آغاز خواهد کرد". 

چالش‌هایی که اقتصاد کره جنوبی در سال ۲۰۱۷ با آن مواجه بود

این اندیشکده با اشاره به چالش‌هایی که اقتصاد کره جنوبی در اولین استیضاح رئیس جمهور خود در سال ۲۰۱۷ با آن مواجه بود می‌نویسد:"اقتصاد کره جنوبی در زمان اولین استیضاح رئیس جمهور خود در اوایل سال ۲۰۱۷ میلادی با چالش‌های متعددی مواجه بود از جمله دو سال متوالی کاهش صادرات، اقدامات تلافی جویانه اقتصادی چین در واکنش به تصمیم آمریکا و کره برای استقرار پدافند هوایی مرحله پایانی ارتفاع بالا (تاد) و تهدید‌های دولت ترامپ مبنی بر فسخ قرارداد تجارت آزاد کره و آمریکا. با این وجود، اقتصاد کره جنوبی در پایان با باد‌های غیر منتظره چرخید. تقاضای جهانی در سال ۲۰۱۷ به شدت افزایش یافت و صادرات کره جنوبی در حوزه صنایع بزرگی مانند فناوری اطلاعات، ماشین‌آلات، پتروشیمی، کشتی‌سازی و به ویژه صادرات نیمه هادی‌ها را به میزان ۵۷.۴ درصد افزایش داد. محموع صادرات کره جنوبی در آن زمان به ۵۷۳.۹ میلیارد دلار رسید که بالاترین سطح از زمان شروع ثبت آمار‌های تجاری در سال ۱۹۵۶ به این سو محسوب می‌شد که به رشد قوی ۳.۱۶ درصدی تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۷ کمک کرد. کره جنوبی اولین کشوری بود که با دولت ترامپ از طریق اعمال اصلاحیه در قرارداد تجارت آزاد کره و آمریکا به توافق رسید. با نگاهی به گذشته، شواهد نشان می‌دهند که در زمان استیضاح رئیس جمهور کره جنوبی سال ۲۰۱۷ میلادی سیاست و اقتصاد آن کشور عمدتا به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله چرخش اقتصاد جهانی و شانس محض، از یکدیگر تفکیک شده بودند". 

 

تراز تجاری کره جنوبی با چین از مازاد به کسری تبدیل شد در حالی که مازاد تجاری آن با ایالات متحده افزایش یافت.

امروز وضعیت اقتصاد کره جنوبی در مواجهه با دومین استیضاح رئیس جمهور آن کشور چگونه است؟

اندیشکده پترسون برای اقتصاد بین الملل در ادامه به وضعیت امروز اقتصاد کره جنوبی پرداخته و می‌نویسد:"در مقابل، اقتصاد امروز کره جنوبی در چندین جبهه با باد‌های مخالف مواجه است. فضای سیاسی آن کشور قطبی شده و انتظار می‌رود روند استیضاح نامشخص‌تر و طولانی‌تر از نسخه ۲۰۱۷ باشد و طبق نتایج یک نظرسنجی انجام شده توسط فدراسیون صنایع کره جنوبی که پس از ناکام ماندن طرح حکومت نظامی انجام شد، بر اعتماد مصرف کننده و همچنین بر کسب و کار تأثیر منفی بگذارد. پیش بینی می‌شود مصرف خانوار‌های کره جنوبی در سال ۲۰۲۵ به میزان ۱.۵ درصد کاهش یابد". 

تاثیر عوامل خارجی بر اقتصاد کره جنوبی 

این اندیشکده اقتصادی در ادامه با اشاره به این که عوامل خارجی این بار تاثیری نامطلوب بر اقتصاد کره جنوبی دارند می‌نویسد:"طبق پیش بینی دولت کره جنوبی، صادرات آن کشور ممکن است در سال ۲۰۲۵ میلادی به میزان ۱.۵ درصد کاهش یابد که نشان دهنده عدم وجود اطمینان میان دو شریک تجاری بزرگ است. سیاستگذاری تجاری ایالات متحده یک عامل خطر بزرگ است. اگر تهدید مطرح شده از سوی ترامپ درباره تعرفه‌های همه جانبه بر متحدان و شرکای ایالات متحده اعمال شود، زمانی که سایر کشور‌ها اقدام تلافی جویانه‌ای در برابر تعرفه‌های ترامپ انجام دهند و یا آن که در تلاش برای مذاکره با آمریکا برای توافق بر سر برخورداری از معافیت از تعرفه‌های دولت ترامپ برآیند، کره جنوبی ممکن است در موقعیت دشواری قرار گیرد به ویژه در شرایط فعلی که فاقد رهبری سیاسی است". 

تاثیر عامل چین بر چشم انداز اقتصاد سئول 

این اندیشکده با اشاره به این که عامل چین تاثیر جدی تری در مقایسه با عامل آمریکا بر اقتصاد کره جنوبی دارد می‌نویسد:"صنایع بزرگ کره جنوبی مانند فولاد و پتروشیمی آن کشور سال‌هاست که برای رقابت با ظرفیت مازاد صنعتی چین و صادرات فزاینده ان کشور در حال تلاش هستند و از همین رو در حال تغییر ساختار می‌باشند. تحقیقات ضد دامپینگ (قیمت شکنی) کره جنوبی علیه که شامل ارزیابی قیمت کالاها، هزینه تولید، شرایط بازار و آسیب به صنایع داخلی بوده از چهار مورد در سال ۲۰۲۳ به هفت مورد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته که رشدی دو برابری را نشان می‌دهد". 

 

سرمایه گذاری کره جنوبی در ایالات متحده افزایش یافته در حالی که سرمایه گذاری در چین کاهش یافته است.

اقتصاد کره جنوبی بر سر دوراهی

اندیشکده "پترسون برای اقتصاد بین الملل" با اشاره به این که اقتصاد کره جنوبی بر سر دوراهی انتخاب تجارت با چین یا آمریکا قرار گرفته می‌نویسد:"زنجیره‌های تجاری، سرمایه‌گذاری و تامین کره جنوبی به تدریج از تکیه بر چین به سمت متنوع‌تر شدن، ریسک‌زدایی بیشتر و تمرکز بر ایالات متحده تغییر کرده‌اند. صادرات کره جنوبی به چین در سالیان اخیر به عنوان سهمی از کل صادرات از حدود ۲۵ درصد به ۱۹.۵ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته در حالی که صادرات کره جنوبی به ایالات متحده از حدود ۱۲ یا ۱۳ درصد به ۱۸.۷ درصد در سال ۲۰۲۴ رسیده است. تراز تجاری کره با چین به طرز چشمگیری از مازاد ۴۴.۳ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۷ به کسری ۶.۴ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۴ رسیده است. این در حالیست که مازاد کره جنوبی با ایالات متحده در مدت زمان مشابه به دلیل تقاضای قوی‌تر از بازار ایالات متحده و صادرات مرتبط با سرمایه گذاری به میزان ۲.۸ برابر افزایش یافت. همچنین، سرمایه گذاری کره جنوبی در ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ تقریبا ۱۵ برابر بیش از میزان سرمایه گذاری آن کشور در چین بود. در واقع، کره جنوبی با ۲۱.۵ میلیارد دلار به عنوان بزرگترین سرمایه گذار خارجی در ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ ظاهر شد. با چنین افزایش حجم رابطه تجاری‌ای بین سئول و واشنگتن، این خطر وجود دارد که اگر تعرفه‌های تهدید شده ترامپ بر کره جنوبی اعمال شود، به طور قابل توجهی حرکت ساختاری در عرصه تنوع بخشیدن حوزه‌های تجارت، سرمایه گذاری و زنجیره تامین را مختل سازد. علاوه بر این، کالا‌های تولیدی چین در صورتی که مشمول تعرفه‌های تازه آمریکا شوند می‌توانند به کشور‌های ثالث از جمله کره جنوبی منحرف شوند و به طور بالقوه مشکلات فعلی در بخش‌های تولیدی آن کشور را تشدید کنند. این چشم‌انداز جدید ژئواکونومیکی باید توسط دولت آینده ترامپ و توسط رهبری سیاسی کره جنوبی پس از استیضاح رئیس جمهور فعلی آن کشور مورد توجه قرار گیرد". 

لزوم انجام اصلاحات ساختاری برای تقویت توان رقابت صنعتی کره جنوبی

این اندیشکده آمریکایی با اشاره به این که اقتصاد کره جنوبی برای تقویت خود در عرصه رقابت صنعتی نیازمند اصلاحات ساختاری فوری است که نباید به دوره پس از استیضاح رئیس جمهور آن کشور موکول شود می‌نویسد:"صنعت نیمه هادی که در خط گسل ژئوپولیتیکی قرار دارد نمونه‌ای است که اهمیت لزوم اقدام کره جنوبی برای اصلاحات ساختاری صنعتی را نشان می‌دهد. در میانه چشم‌انداز رقابتی و به‌سرعت در حال تغییر، این کشور با چالش‌های متعددی مواجه شده، زیرا ایالات متحده، اتحادیه اروپا و ژاپن تولید تراشه خود را گسترش داده‌اند و چین نیز در این عرصه در حال رقابت است. کره جنوبی برای کاهش شکاف خود در عرصه تراشه با تایوان که فناوری غالب و رهبری آن بازار را در دست دارد در حال تلاش بوده است. گزارش اخیر شبکه خبری "بلومبرگ" نشان می‌دهد که تایوان دارای اکوسیستم نوپا با فناوری غنی‌تر و پر جنب و جوش‌تر است که در بخش‌های هوش مصنوعی، نیمه هادی‌ها و فناوری اطلاعات در مقایسه با کره جنوبی شکوفاتر عمل کرده است. تولید ناخالص داخلی تایوان تقریبا نصف تولید ناخالص داخلی کره جنوبی می‌باشد، اما ارزش بازار آن از کره جنوبی پیشی گرفته است. با این وجود، یک لایحه ویژه جدید درباره نیمه هادی‌ها که در ماه نوامبر گذشته با هدف افزایش رقابت پذیری صنایع کره جنوبی ارائه شد در پارلمان آن کشور بلاتکلیف باقی مانده است. موضوعات مهمی که در آن لایحه مورد بحث قرار گرفته‌اند مواردی از جمله مقرراتی برای معافیت کارکنان بخش تحقیق و توسعه از محدودیت ۵۲ ساعته کاری در هفته و اجازه دادن به تخصیص یارانه مستقیم دولت به شرکت‌های فعال در عرصه نیمه هادی می‌باشند. این لایحه باید جدی گرفته شود و در اسرع وقت تصویب شود. این یک حرکت نمادین و بسیار ضروری خواهد بود که سیگنال مثبتی را به بازار ارسال خواهد کرد مبنی بر آن که می‌توان سیاستگذاری و اقدامات اقتصادی را از وضعیت فلج شدگی سیاسی فعلی کره جنوبی حتی در طول روند استیضاح رئیس جمهور آن کشور تفکیک کرد".