چه خبر از واکسن گارداسیل؟

خبرهای رسیده به تابناک حکایت از آن دارد که سازمان غذا و دارو  این واکسن ها را تهیه کرده و از این بابت مشکلی نیست. اما مساله اصلی به روند کاری در توزیع آن  برمی گردد که هنوز اتفاق خاص در این عرصه رخ نداده و هر روز هم بر دامنه نگرانی بیماران نیازمند افزوده می شود؛ بیمارانی که به اندازه کافی، نگرانی از بابت بیماری خود و هزینه های چند میلیونی هر واکسن در بازار دارند و باید در دو یا سه مرحله از این واکسن استفاده کنند. 

گارداسیل یک واکسن است که برای پیشگیری از عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) استفاده می‌شود. این ویروس می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های مختلفی از جمله زگیل تناسلی و برخی از انواع سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان دهانه رحم، سرطان واژن، سرطان مقعد و سرطان دهان و گلو شود. سازمان‌های بهداشتی، مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO)، توصیه می‌کنند که دختران و پسران در سنین ۹ تا ۱۴ سال واکسینه شوند، زیرا واکسیناسیون در این سنین بیشترین اثربخشی را دارد. افراد بزرگتر نیز می‌توانند واکسن را دریافت کنند، اما اثربخشی آن در سنین بالاتر کمی کاهش می‌یابد.

خبرهای رسیده به تابناک حکایت از آن دارد که سازمان غذا و دارو  این واکسن ها را تهیه کرده و از این بابت مشکلی نیست. اما مساله اصلی به روند کاری در توزیع آن برمی‌گردد که هنوز اتفاق خاص در این عرصه رخ نداده و هر روز هم بر دامنه نگرانی بیماران نیازمند افزوده می شود.

واکسن گارداسیل یک اقدام پیشگیرانه مهم در مقابله با برخی از انواع سرطان و بیماری‌های ناشی از HPV است و توصیه می‌شود که با مشورت پزشک در مورد دریافت آن تصمیم‌گیری کنید.

در ساده ترین بیان گفت که ویروس اچ.پی.وی دارای سویه های ضعیف تا متوسط و وقوی است که سویه های متوسط فرد را در مسیر سرطان قرار می دهد و مخصوصا دو سویه قوی آن، می تواند تا مرگِ فردِ مبتلا هم پیش برود.

محمود هادی‌پور، دکتر داروساز و مشاور بنیاد امور بیماری‌ها خاص به خبرنگار اجتماعی تابناک گفت: «واکسن گارداسیل به زنان جوان بیش‌تر توصیه می شود اما برای برخی از افراد، چه مرد و چه زن ضروری است، متاسفانه تا امروز پروتکل مشخصی از وزارت بهداشت در خصوص واکسن گارداسیل ارائه نشده است.»

وی افزود: «واردات واکسن گارداسیل سیاست مناسبی ندارد و در این زمینه بخصوص در بخش توزیع هنوز مشکلات مهمی داریم. شرایط تجویز باید برای این واکسن رعایت شود. باید برای متقاضیان این واکسن اولویت بندی شود و کسی که بیشتر از همه نیاز به آن دارد زودتر به این واکسن دسترسی پیدا کند.»

مشاور بنیاد امور بیماری‌ها خاص با اشاره به فروش این دارو در بازار سیاه، اظهار کرد: «اگر مدیریت توزیع واکسن گارداسیل به درستی شکل بگیرد، دیگر شاهد این نیستیم که مصرف کنندگان آن را در بازارهای سیاه به قیمت چند برابر خریداری کنند. مشاهده شده است افرادی که نیازی به این واکسن ندارند و از نظر پزشکی تفاوتی برای دریافت این واکسن ندارند، گارداسیل را دریافت کرده‌اند.»

به فکر توزیع مناسب باشید

وی ادامه داد: «وزارت بهداشت باید برای توزیع درست و اصولی این واکسن فکری کند و برای دادن این واکسن به متقاضیان، باید درگاهی طراحی شود که صلاحیت آن فرد را برای دریافت واکسن تایید شود. باید سامانه‌ای راه اندازی شود که ضرروت نیاز افراد به واکسن گارداسیل شناسایی شود و بر اساس آن به افراد نیازمند، توزیع شود.»

هادی‌پور خاطر نشان کرد: «برای افراد نیازمند و جوانانی که پزشکان این واکسن را برایشان تجویز می‌کنند باید شراییطی هموار شود که با قیمت دولتی و مناسب آن را تهیه کنند نه در بازار سیاه آن هم به قیمت چند برابر!»

ویروس اچ.پی.وی دارای سویه های ضعیف تا متوسط و وقوی است که سویه های متوسط فرد را در مسیر سرطان قرار می دهد و مخصوصا دو سویه قوی آن، می تواند تا مرگِ فردِ مبتلا هم پیش برود

وی در پاسخ به این پرسش که آیا این واکسن درای عوارض خاصی است، گفت: «برخی از واکسن ها عوارض جدی دارند اما تا امروز برای این واسکن عوارض شدیدی اعلام نشده است، به جز دو موردی که هنوز برایش تحقیقات علمی گزارش نشده است.»

 آمارهای مربوط به شیوع زگیل تناسلی و عفونت‌های HPV بسته به منطقه جغرافیایی و جمعیت متفاوت است. در ادامه به برخی آمارهای جهانی که از منابع مختلفی مثل سازمان جهانی بهداشت (WHO)، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، اشاره می‌شود.

به گفته برخی از منابع، حدود ۶۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به نوعی از HPV مبتلا هستند که برخی از این افراد به زگیل تناسلی دچار می‌شوند. آمارها نشان می‌دهند که HPV، به ویژه نوع‌های ایجادکننده زگیل تناسلی، در میان جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله شایع‌تر است.  طبق تخمین‌ها، حدود ۸۰ درصد از افراد فعال جنسی در طول زندگی خود به یکی از انواع HPV مبتلا می‌شوند، اما همه این افراد به زگیل تناسلی دچار نمی‌شوند. بسیاری از افراد بدون هیچ علامتی با این ویروس تماس دارند و سیستم ایمنی آن‌ها می‌تواند ویروس را به صورت خودبه‌خود از بین ببرد.

هرچند انتقال این ویروس از طریق رابطه جنسی، صد در صدی است، اما این دلیل نمی شود که افراد هنجارمند جامعه، از بابت آن نگرانی نداشته باشند. هر چند محددتر، اما امکان انتقال از روش های دیگر نیز وجود دارد. بر این اساس مراقبت از آرایشگاهها و مخصوصا از آرایشگاههای زنانه از مهم ترین موضوعات است.

سیاست‌های بهداشتی برخی از کشورها در سال‌های اخیر، حول محور سلامت جنسی به ویژه ویرویس HPV  و زگیل تناسلی بوده است. برای مثال، استرالیا با اجرای گسترده واکسیناسیون، شاهد کاهش موارد زگیل تناسلی در بین زنان جوان به بیش از ۹۰ درصد بوده است.

طبق اخبا موثق منتشر شده در سال ۱۴۰۱، نرخ شیوع ویروس اچ پی وی در کشور ما بر اساس چند مطالعه‌ای که انجام شده بود، در آن زمان حدود ۸ درصد بود و از آنجا که عفونت اچ پی وی مهم‌ترین عامل بروز کانسر سرویکس(سرطان دهانه رحم) است باید اقدامات لازم برای تشخیص زودهنگام و در صورت پیدا کردن ضایعات پیش بدخیم، درمان آنها انجام شود اما بسیاری از متخصصان این رقم را غیر واقعی یا آرمانی می‌دانند؛ به زعم برخی کارشنسان این آمار بالا تر از این حرف هاست.

خبری از توزیع واکسن در داروخانه ها نیست

علیرضا سالم، عضو رسمی شورای عالی داروخانه‌های کشور در گفت‌وگویی که با خبرنگار اجتماعی تابناک داشت، اظهار کرد: ۱۰ درصد از داروخانه‌های بخش خصوصی به نام منتخب نامگذاری شدند ۱۰ الی ۱۵ درصد و توزیع واکسن گارداسیل در ۹۰ درصد داروخانه‌های بخش خصوصی اصلاً صورت نمی‌گیرد. در آن ۱۰ درصد باقی مانده که داروخانه منتخب هستند هم الان مدتی است که توزیع صورت نگرفته و حتی در داروخانه دولتی هم خبری از توزیع واکسن گارداسیل نیست.

اگر داروخانه بخش خصوصی نیازمند واکسن گارداسیل باشد می‌بایست به ازای هر سه عدد واکسن گارداسیل ۲۰ میلیون تومان خرید اجناس بنجل را بکند!

وی افزود: قطعاً داروخانه‌های بخش خصوصی رنگ واکسن گارداسیل را ندیده اند، متاسفانه واکسن گارداسیل در آن ۹۰ درصد بخش خصوصی به صورت سبد فروشی صورت می‌گیرد ولی شرکت مربوطه که در واقع دارنده واکسن گارداسیل و حق توزیع دارد بر اساس برنامه‌ای که به آن داده شده موظف است که در داروخانه‌های خاص یا منتخب و دولتی اقدام به توزیع کند اما اگر داروخانه بخش خصوصی نیازمند واکسن گارداسیل باشد می‌بایست به ازای هر سه عدد واکسن گارداسیل ۲۰ میلیون تومان خرید اجناس بنجل را بکند!

عضو رسمی شورای عالی داروخانه‌های کشور ادامه داد: به ازای هر ۲۰ میلیون تومان خرید، به او سه تا واکسن می‌دهند حالا اگر قرار است که واکسن گارداسیل فقط در بخش دولتی واگذار شود دلیل سبد فروشی در بخش خصوصی چیست؟ که این موضوع باعث می‌شود که ۹۰ درصد داروخانه بخش خصوصی به دلیل اینکه قادر به خریدهای سنگین نیستند از نعمت دارا بودن واکسن گارداسیل بی بهره خواهند بود.

وی با اشاره به فروش این واکسن در بازار سیاه، بیان کرد: واکسن ۴ ظرفیتی قیمتش به ۵ تومن ۶ تومن نیز میرسید یعنی به سه برابر قیمت؛ اگر این واکسن دست سودجویان دارویی بیفتد که در واقع تخصص داروسازی ندارند و نمیدانند که باید این واکسن در یخچال بماند، این داورها را در گرام نگه می‌دارند و به صورت فاسد آن را به دست مردم می سپارند.

سالم در نهایت خاطر نشان کرد: اگر این واکسن ها در محیط خنک نگه داری نشوند، خاصیت خود را از دست می دهند.