نفت و تورم دو کلاف در هم تنیده/ نرخ بهره چگونه بازار را پُر نوسان کرد؟

این پیام سیاست گذاران بانک مرکزی آمریکاست:«اقتصاد آمریکا در حال حرکت به سمت نرخ تورم 2 درصدی است.» پیامی که هرچند مخاطب آن اقتصاد آمریکاست اما موج این اتفاق دامن همه اقتصادهای جهان را می گیرد.خصوصا اقتصادهایی که بخش قابل توجهی از درآمد آنها از نفت حاصل می شود.به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، یک معادله ثابت در اقتصاد دنیا وجود دارد که با افزایش نرخ بهره بانکی در آمریکا دلار در مقابل سایر ارزها تقویت می شود.تقویت دلار مساوی با افزایش قیمت نفت است.طلای سیاه رنگی که در چهارسال اخیر روی آرامش ندیده و بیش از آنکه صاحبانش را خشنود کند،هر روز موجب نگرانی کشورهای نفت خیز شده است.حالا این تصمیم فدرال رزرو که گویا قرار است در نیمه دوم سال جاری میلادی برای دوبار دیگر هم تکرار شود،بوی بهبود قیمت نفت را به مشام اقتصاد جهان رسانده. بر اساس اعلام بانک آمریکایی مریل لینچ ،این سرمایه گذاران هستند که باید سرمایه گذاران توجه کنند که آیا فدرال رزرو برای بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا درست تصمیم گرفته است یا خیر؟  فدرال رزرو در بیانیه نشست دو روزه خود تاکید کرده است که اقتصاد آمریکا در حال حرکت به سوی هدف نرخ تورم 2 درصدی است.

از دسامبر سال ۲۰۱۵ که فدرال نرخ بهره را افزایش داده است، تورم کاهش پیدا کرده و سهام شرکت ها در بازار افزایش پیدا کرده است. برخی کارشناسان بر این باورند که با توجه به کاهش تورم، داده های اقتصادی دیگر هم به سمت منفی حرکت می کنند و از طرف دیکر اختلاف میان نرخ واقعی و اسمی نیز تغییر می کند. شکست طرح های مالیاتی و هزینه های دونالد ترامپ رییس جمهور جدید آمریکا اگرچه چشم انداز خوبی برای بهبود اقتصادی این کشور ایجاد کرده است،اما  قیمت پایین نفت نیز پاگیر تورم شده است. در یک محیط ضدتورمی ممکن است به دلیل تدابیر انقباضی فدرال رزرو  نرخ واقعی شروع به افزایش کند و به همین ترتیب قیمت کالاها نیز افزایش پیدا می کند.

نفت و تورم دو کلاف در هم تنیده

اقتصاددانان بین المللی می گویند، نوسانات قیمت مواد خام مانند نفت می تواند تورم را تحت تاثیر قرار دهد و پیچیدگی های سیاست های فدرال رزرو را تشدید کند. با این حال پیش بینی آنها این است که اگر هفته آینده مجدد فدرال رزرو تصمیمی بگیرد و موجب کاهش قیمت کالاهای دیگر شود، ممکن است تقاضا برای نفت در بازار افزایش پیدا کند.

باید در نظر داشت گه افزایش نرخ بهره فدرال رزرو بر روی انگیزه سرمایه‌گذاری تاثیر خواهد گذاشت یعنی سرمایه‌گذاری در بورس آمریکا و طلا با هدف ورود پول به بانک کاهش می یابد.

در حال حاضر بخش انرژی شاهد تحولات متفاوت تری نسبت به سال های گذشته خواهد بود. علاوه بر سیاست های جدید اوپک برای افزایش قیمت نفت؛ بازار شاهد افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو نیز بوده است.

فدرال رزرو نرخ بهره خود را بیش از 5 درصد در سال 2007 کاهش داد و در سال 2009 به 0.25 درصد رساند.این کاهش ها برای کمک به بحران اقتصادی که در آن سال مواجه بود انجام شد. البته ناگفته نماند که این سیاست های فدرال رزرو  تاثیر خاصی بر بازار نگذاشت.

با این حال در سال های اخیر پس از گذشت بحران اقتصاد جهانی، فدرال به سمت افزایش مجدد نرخ بهره حرکت کرده است. از همین رو فدرال رزرو آمریکا دهفته گذشته به این جمع بندی رسید که  نرخ بهره را برای دومین بار در سه ماه اخیر به میزان 0.25 درصد افزایش دهد و به نظر می رسد قصد دارد تا پایان امسال نیز 2 بار دیگر نرخ بهره را افزایش دهد.

دلار تقویت  شود،اقتصاد ایران به کدام سو می‌رود؟

تصمیم های فدرال رزرو اقتصاد جهان را همواره متاثر می کند.به خصوص اقتصادهای نفتی که مراودات آنها بر مبنای دلار تعیین می شو؛یعنی هر بشکه نفت را برمبنای نرخ دلار می سنجند.با افزایش نرخ بهره آمریکا انتظار می رود که دلار نسبت به سایر ارزهای جهانی تقویت شود.این موضوع برای اقتصادی مثل ایران هم می تواند مهم ارزیابی شود.البته برخی موسسات مطالعاتی پیش بینی کرده اند که دلار در نیمه شهریور 96 رشد خود را مجددا از سر خواهد گرفت.

کارشناسان براین باورند تقویت دلارموجب افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی می شود و به همین ترتیب تقاضای نفت در بازار کاهش پیدا می کند. اما حتما این اتفاق نیازمند زما است که چنین واکنشی در بازار رخ دهد.

 رضا پدیدار، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفت:«تصمیم آمریکا برای افزایش نرخ بهره می تواند باعث تقویت ارزش دلار و کاهش قیمت کالای اساسی شود. نفت نیز جزو کالاهای اساسی است قاعدتا بر اساس این تحلیل، در شرایطی که تقویت ارزش دلار بالا برود قیمت را تحت شعاع قرار می دهد و نفت کاهش پیدا می کند.»

وی افزود:«اما از طرف دیگر با توجه تاثیر سهم نفت در توسعه اقتصادی و سهم نفت در سبد اقتصادی درآمدی کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده هیچ کدام با قیمت پایین نفت سازگاری ندارند. چون بهای نفت در شرایطی که اواسط ۲۰۱۶ روند صعودی را به خودش گرفت شرایط رونق اقتصادی را در کشورها شاهد بودیم. کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده از گردش اقتصادی موزون برخوردار شدند.»

پدیدار بیان کرد:«این شرایطی که امروز به وجود می آید رویکرد بازار بورس کاغذی و تحلیل های نامتعارف رسانه های وابسته هستند که در حقیقت بر این باورند که تصمیم فدرال آمریکا که باعث تقویت دلار می شود تاثیر منفی را بر کالاهای اساسی از جمله نفت می‌گذارد و به این ترتیب هر چه نرخ بهره بیشتر افزایش پیدا کند دلار قوی تر می شود و فشار بیشتری را بر روی کالاها به خصوص نفت می گذارد.»

این فعال بخش خصوصی گفت:«اعتقاد من این است که کاهش قیمت نفت اقتصاد منفی را برای کشورهایی که به خصوص دارنده منابع هستند ایجاد می کند، لذا تاثیر این نرخ بر کشورهای دارای اقتصاد نوظهور یا کشورهای لاتین خواهد بود و این کشورها بیشتر رنج می‌برند. هیچ کدام از کشورها این انتظار را ندارند که قیمت افت پیدا کند و به نظر من حتی پیش بینی هایی که در خصوص قیمت نفت ۲۰ الی ۳۰ دلاری می شود افراطی است.»