تحریم‌ها مانع سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت فولاد/ ناترازی انرژی، ظرفیت تولید فولاد را کاهش داده است

اقتصاد آنلاین – باران شاکری: صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع تأثیرگذار در اقتصاد، نقش کلیدی در توسعه صنعتی و زیرساختی کشور ایفا می‌کند. در سال‌های اخیر، ایران توانسته است جایگاه خود را به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد در جهان تثبیت کند. با این حال، این صنعت با چالش ‌های متعددی از جمله کمبود سرمایه‌گذاری و مازاد ظرفیت تولید مواجه است.

در همین رابطه به گفت‌وگو با مهران محجوب نژاد، مشاور طرح جامع فولاد کشور و معاون برنامه ریزی شرکت فولادتکنیک در خصوص بررسی وضعیت فعلی صنعت فولاد ایران، چالش‌های پیش روی این صنعت و فرصت‌های موجود جهت توسعه صنعت فولاد کشور پرداختیم.

مهران محجوب نژاد، مشاور طرح جامع فولاد کشور در خصوص توسعه صنعت فولاد کشور به خبرنگار اقتصاد آنلاین: در چندسال گذشته، افزایش سهم قابل توجهی در صنعت فولاد داشتیم به طوریکه در حال حاضر صنعت فولاد حدود ۴.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خودش اختصاص  داده که این میزان از استاندارد جهانی بالاتر است.

وی با اشاره به جایگاه ایران به عنوان دهمین تولید کننده فولاد در دنیا، بر اهمیت توسعه پایدار و متوازن صنعت فولاد تاکید کرد و افزود: حدود ۱۷ درصد از صادرات غیر نفتی کشور از این صنعت تامین می‌شود، لذا توسعه پایدار این صنعت برای تضمین بقای آن و ارتقای جایگاه ایران در بازارهای جهانی ضروری است.

محجوب نژاد اضافه کرد: مجموعه طرح جامع فولاد کشور با محوریت ایمیدرو و شرکت‌های فولادی، شناسایی چالش‌های این صنعت و ارائه راهکارهای عملیاتی این حوزه را در دست اقدام دارد.

وی  تاکید کرد: یکی از بحث‌های اصلی که در آینده می‌تواند گلوگاه بزرگی در این صنعت باشد، مجوزهای مازاد است که برای واحدهای تولیدی صنعت فولاد صادر می‌شود؛ تقریبا ۱۴۵ میلیون تن مجوز در زنجیره فولاد داریم در حالیکه که مطابق سند جامع چشم انداز ۱۴۰۴، ظرفیت تولید فولاد ۵۵ میلیون تن پیش‌بینی شده است اما با این روند تا پایان برنامه هفتم ظرفیت تولیدی از ۶۰ میلیون تن عبور خواهد کرد.

این فعال معدنی گفت: ۶۵ میلیون تن تولید فولاد در مقابل مصرف محدود و تشدید کسری انرژی باعث بر هم خوردن زنجیره تولید این صنعت شده است و بازگشت به توازن در این زنجیره کاری بسیار دشوار به نظرمی‌رسد.

محجوب نژاد ادامه داد: متاسفانه در چند سال گذشته، سرمایه‌گذاری‌های لازم در بخش برق و گاز که دو نیاز اصلی صنعت فولاد هستند انجام نشده که منجر به کاهش استفاده از ظرفیت‌های تولیدی در این صنعت شده است.

وی افزود: امیدواریم در دولت چهاردهم با رهنمودهای لازم و با ایجاد ستاد جامع فولاد کشور چالش‌های این حوزه شناسایی شده و برای رفع آن‌ها نیز برنامه‌های عملیاتی لازم ارائه شود.

سرمایه‌گذاری؛ رکن اصلی توسعه فولاد

مشاور طرح جامع فولاد کشور با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری یکی از رکن‌های توسعه فولاد است، افزود: مصرف فولاد کشور در بهترین حالت حدود ۲۰ میلیون تن است و باید این مصرف به عدد ۳۵ تا ۴۰ میلیون تن برسد که تنها راه آن سرمایه‌گذاری است.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی هر دو برای توسعه  صنعت فولاد ضروری است؛ جذب سرمایه‌گذاران خارجی از اهمیت بالایی برخوردار بوده اما سرمایه‌گذاران داخلی باید بر کانون‌های اصلی مصرف فولاد مانند بخش مسکن، توسعه صنایع و زیرساخت ها و... تمرکز داشته باشند.

محجوب نژاد گفت: اجرای طرح جامع فولاد کشور که از سال ۹۳ آغاز شد؛ جذب سرمایه گذاران خارجی برای پروژه‌های فولادی جنوب کشور پیش‌بینی شده بود و چندین شرکت مطرح بین‌المللی با توجه به پتانسیل‌های ایران تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری اعلام کردند، اما تحریم‌های بین‌المللی مانع اصلی در ادامه همکاری این شرکت‌ها با ایران شد.

وی ادامه داد: متاسفانه رشد سرمایه‌گذاری در این صنعت به  میزان مورد انتظار نرسید و در نتیجه رشد اقتصادی ۸ درصدی سند چشم انداز که پیش‌بینی شده بود، محقق نشد؛ رشد صنعت و ساختمان نیز به جای ۸ درصد، تنها به ۲ یا ۳ درصد رسیده و این کاهش رشد، عمدتا ناشی از کاهش سرمایه‌گذاری است؛ امیدواریم با بهبود شرایط، صنعت فولاد کشور بتواند فرصت‌های مناسبی را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کند.

محجوب نژاد در پایان گفت: ایران با برخورداری از مزیت‌های رقابتی از قبیل دسترسی به مواد اولیه و انرژی فراوان و موقعیت جغرافیایی مناسب، پتانسیل بالایی برای تولید و خصوصا صادرات محصولات فولادی با ارزش افزوده بالا دارد و امیدواریم با جذب سرمایه‌گذاران خارجی به ارزش افزوده بیشتری دست پیدا کنیم.