وفاق ملّی در دولت دکتر پزشکیان
کلیدواژه وفاق را در فضای سیاسی دستکم از دو منظر میتوان نگریست و برای هریک الزاماتی را متصور بود. آنچه در فضای سیاسی ایران اتفاق افتاده، تقابل با ایدهی خالصسازی در واگذاری مناصب دولتی و تسهیم فرصتها میان شاخههای منشعب از دو جریان غالب سیاسی در کشور است. منافع وفاقِ حاصل از به قدرت رسیدن دکتر پزشکیان تا کنون در بین سیاسیون تقسیم و تعریف شده است.
نگاهِ دیگر، وفاق میان حاکمیت و مردم است. چنین پدیدهای الزامات سخت و گستردهتری میطلبد که اولینِ آن پایان دادن به جدال فلسفی میان مردم و نظام است؛ پایانی که لزوماً حاکمیت باید برایش قدم بردارد و شخص رییسجمهور میداندار آن باشد. باور حاکمیت به نقش مردم در ادارهی اقتصاد و پذیرش جدایی اقتصاد از سیاست چیزی نیست که در محدودهی تصمیمات هیات دولت به دنبال آن باشیم. ترکیب ثروتمند شدن با قدرت سیاسی بیتردید فساد و تضییع حقوق مردم و جلوگیری از گردش قدرت را به بار میآورد.
پاسخگویی نظام به پرسشهای کلیدی مردم که از زبان رسانهها و نخبگان اجتماعی مطرح میگردد، یکی دیگر از الزامات حصول وفاق میان مردم و حاکمیت است. تجربهی زیستهی مردم در کشور گویای پاسخگویی نظام به ایشان نبوده است. اعتراضات سالهای اخیر مردم و رفتار به شدت واکنشی حکومت به ابهامات، سوالات و نارضایتیها و مالاً برخورد با افراد شاخص و روزنامهنگاران، تعبیر وفاق را با دشواری مواجه میسازد. صداوسیما که از آن به رسانهی ملی تعبیر میشود، مادامیکه منافع ملی را دنبال نکند و دچار سوگیریهای شدید سیاسی باشد، تلاشهای دولت برای وفاق را ناکام خواهد گذاشت. برای این منظور، ابزار دولت برای کنترل نهادهایی نظیر صداوسیما و نیروی انتظامی، در زمان تخصیص بودجه نمود پیدا میکند.
حکمرانی مطلوب و تعیین سیاستها و خطمشیهای اجرایی جز با در نظر گرفتن نظریههای علمی و بررسی تجربیات کشورهای موفقِ همرده حاصل نخواهد شد. آشتی ملی و گشایشهای سیاسی و اقتصادی اولین قدمها برای تعبیر وفاق است.
وفاق با ادامهی تورم بالا، شکاف عمیق طبقاتی و آرزوهای دستنیافتی برای جوانان میسر نخواهد بود. القای نگرانی از بابت ناترازیهای گسترده بانکی، انرژی، ارزی و بودجه دردی از مردم دوا نخواهد کرد. پذیرش این واقعیت از سوی مردم که دولت ناچار از مداخله درمانی برای اقتصاد بیمار است، رافع مسئولیت دولت در ایجاد آرامش و پیشگیری از تنشها و بروز شوکهای خبری و سیاسی بر اقتصاد نیست. از بُعد روابط بینالملل نیز، کشور غرق در بحرانهای منطقهای و فرامنطقهای است. هنوز اجماع ملی بر سر دشمن و دوست استراتژیک حاصل نشده و در شرایطی که همسایگان جنوبی در حال فتح قلههای علمی و سرمایهگذاری بر لبهی تکنولوژی و تملک داراییهای عظیم و کسب اعتبار در سراسر گیتی هستند، ایران درگیر نزاعهای مرگبار در خاورمیانه، تقابل با ایجاد کریدور زنگزور، قطع مجاری ورود آب از غرب و شرق، ادامهدار شدن بحران هستهای و تحریمهای فلجکنندهی غرب و تعمیق بحرانهای داخلی است.
تصویر کشور در جامعهی جهانی بهشدت تخریب و اعتماد عمومی مردم نسبت به حکومت خدشهدار شده است. روابط تجاری و علمی ایرانیان با دنیا محدود و دلالی داراییهای مستهلک در داخل، سکهی رایج گشته است.
با این اوصاف و با درنظرگرفتن نحوه و میزان مشارکت مردم در انتخابات اخیر، میزان دستیابی جناب آقای دکتر پزشکیان به اهداف اعلامی دولت چهاردهم، سنجهی وفاق بوده و ثمرهی آن در سالهای پیشرو و بخصوص در انتخابات دورهی آتی ریاستجمهوری نمود پیدا خواهد کرد.
طوفان عزیزی