حالا نوبت کیست؛ مالک «قلعه امیرمجاهد» یا میراث؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، تازه‌ترین خبر از «قلعه امیرمجاهد» در رامهرمز این‌ است که به گفته یک دوستدار میراث فرهنگی طبقه اول این قلعه فروریخته و روند تخریب در طبقه دوم نیز ادامه دارد.

منصور معتمدی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت نامناسب قلعه امیرمجاهد رامهرمز اظهار کرد: قلعه امیرمجاهد رامهرمز در شرایط نگهداری و حفاظتی مناسبی قرار ندارد.

او اشاره به این‌که قلعه امیرمجاهد دارای ۲ طبقه و یک زیرزمین است بیان کرد: طبقه اول قلعه فروریخته و روند تخریب در طبقه دوم نیز ادامه دارد به‌طوری‌ که بسیاری از بخش‌های قلعه آسیب دیده یا در معرض تخریب است.

معتمدی با تاکید بر این‌که قلعه امیرمجاهد نیاز جدی به مرمت و مقاوم سازی دارد، خاطرنشان کرد: قلعه امیرمجاهد را چند سال قبل مرمت کردند اما پس از آن این اثر به حال خود رها شد و هیچ ‌گونه مرمتی در آن انجام نگرفت.

وی با اظهار این‌که مرمت و استحکام‌بخشی قلعه امیرمجاهد منتظر تخصیص اعتبار است، متذکر شد: امیدواریم شاهد تحقق وعده‌های مسؤولان باشیم و اعتباری که از سال گذشته قول آن را برای مرمت و مقاوم‌سازی قلعه امیرمجاهد داده بودند واگذار کنند.

این دوستدار میراث‌ فرهنگی اضافه کرد: تخصیص اعتبارات لازم برای مرمت و بازسازی قلعه امیرمجاهد می‌تواند در مسیر احیای این قلعه تاریخی و ثبت ملی شده موثر واقع شود. بنابراین انتظار می‌رود مسؤولان ذی‌ربط به این مساله توجه جدی داشته باشند.

معتمدی با بیان این‌که نظیر قلعه امیرمجاهد در استان خوزستان وجود ندارد، گفت: باید اعتباری تخصیص داده شود تا بتوانیم طرح مرمت و استحکام‌بخشی قلعه را آغاز کنیم. از افراد دلسوز و مسؤلان تقاضا داریم پیش از آنکه بنایی مخروبه شود، کار رسیدگی و مرمت هرچه سریع‌تر آغاز شود.

به گزارش ایسنا، البته این خبر حکایت جدیدی نیست و قلعه قجری رامهرمز از این دست ناملایمات بسیار به خود دیده است. در این چند ساله در کنار خبرهایی مبنی بر ریزش و تخریب این بنای تاریخی اخباری نیز وجود داشته که از مرمت و بازسازی و استحکام‌بخشی «قلعه امیرمجاهد» حکایت می‌کرده است.

برای مثال، در تیرماه سال جاری اعلام شد که «قلعه امیرمجاهد» در ‌صف‌ مرمت و در دستور اداره‌ کل میراث ‌فرهنگی استان خوزستان قرار گرفته است. حتی گفته شد که طرح مرمت این عمارت تاریخی تهیه شده و عملیات اجرایی آن با تخصیص اعتبار آغاز خواهد شد ولی گزارشی از روند این مرمت منتشر نشد. همچنین اعلام شد که حال «امیرمجاهد» رو به بهبودی می‌رود ولی آیا رفت؟

بیایید عقب‌تر برویم؛ به سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۰ که محمدطاهر بهبهانی «قلعه امیرمجاهد» را خریداری کرد و در آن سکنی گزید. پس از آن، اردشیر بهبهانی تا سال ۱۳۸۰ در «قلعه امیرمجاهد» اقامت داشت و روزگار می‌گذراند و در گفت‌وگویی با ایسنا گفت: «من تا سال ۸۰ در این بنا زندگی می‌کردم. آباد و سرپا بود. هر وقت جایی از آن دچار مشکل می‌شد بلافاصله آن را مرمت می‌کردم. اما میراث فرهنگی مدام به من وعده و وعید می‌داد و از من خواست تا آن را مرمت نکنم اما خودشان هم هیچ کاری برای بنا نکردند. بعد هم که بنا پایین آمد من مجددا تصمیم گرفتم شخصا بنا را مرمت کنم اما میراث فرهنگی به من اجازه این کار را نداد.»

از قرار معلوم، بعد از این تصمیم، کار بیخ پیدا می‌کند و وضعیت این قلعه چنان نابسامان می‌شود که با فوت مالک اصلی و قرار گرفتن آن در اختیار ورثه‌ بلاتکلیف می‌ماند و نبود هماهنگی بین وراث و میراث فرهنگی باعث می‌شود به موضوع مرمت این بنا ورود نشود و به جای تغییر کاربری و احیا برای استفاده عموم به حال خود رها شود و در معرض ویرانی قرار بگیرد.

جالب آن‌که اردیبهشت ۱۳۹۲ این قلعه مرمت می‌شود و پس از چندی مرمت آن هم آسیب می‌بیند! چندی بعد، یعنی آذر ۱۳۹۲، حال «امیرمجاهد» وخیم می‌شود. چرا؟ سه سال قبل از آن کارهایی مثل آواربرداری، سبک‌سازی، مقاوم‌سازی، فونداسیون‌ریزی و مرمت در «قلعه امیرمجاهد» انجام شد اما ۲ سال به دلیل نبود اعتبار بلاتکلیف ماند و در نتیجه بارندگی و دیگر عوامل طبیعی نیمی از این بنای تاریخی تخریب شد.

یک سال بعد، آذر ۱۳۹۴، این پرسش خاطرها را مشوش می‌کند: «امیرمجاهد سرپا می‌ماند؟» مالک اظهار می‌کند: «اگر وام کم‌بهره بدهند که بتوانم از عهده مرمت بنا بر بیایم با کمال میل این کار را انجام می‌دهم.»

این در حالی است که طبق گفته مسئول وقت انجمن دوستداران رامهرمز ۶۰ درصد بنا تخریب شده است! علت این تخریب عوامل جوی و مهم‌تر از همه بی‌توجهی میراث فرهنگی به این بنای ارزشمند بوده است.

معاون وقت میراث فرهنگی خوزستان جواب می‌دهد که عدم پیگری مالک دلیل مرمت «امیرمجاهد» متوقف کرده است. همچنین می‌گوید: «در سال جاری (۱۳۹۴) تفاهم‌نامه‌ای با مالک بنا منعقد شده که در قالب این تفاهم‌نامه ۵۰ درصد هزینه مرمت را میراث فرهنگی و ۵۰ درصد را مالک بپردازد.»

با این توضیح که: «این تفاهم‌نامه به این معنی نیست که اگر هزینه مرمت یک بنا یک میلیارد می‌شود میراث فرهنگی در آغاز مرمت ۵۰۰ میلیون تومان از سهم ۵۰ درصدش را بیاورد و تقدیم کند بلکه این موضوع به این معنا است که این کار در قالب مشارکت بین میراث فرهنگی و مالک انجام شود.»

خلاصه اینکه طبقه اول «قلعه امیرمجاهد» ریزش کرده است. اکنون نوبت کیست؛ مالک یا میراث؟