اسرائیل علیه نخست وزیر / نتانیاهو برای بقا، جنگ جدیدی را آغاز میکند؟
صبح دوم سپتامبر ۲۰۲۴ روزنامه «الاخبار» لبنان در صفحه نخست خود پیدا شدن جسد شش اسیر صهیونیست را نقطه عطفی در روند جنگ غزه توصیف کرد. خانواده اسرا و منتقدان نتانیاهو معتقدند پافشاری وی برای باقی ماندن نیروهای ارتش اسرائیل در محور فیلادلفیا و کریدور نتصاریم موجب به نتیجه نرسیدن دور جدید مذاکرات آتشبس و مرگ اسرای صهیونیست شده است. در سوی مقابل، اما نتانیاهو معتقد است اگر نیروهای اسرائیلی از این منطقه عقب نشینی کنند اسرا ابتدا به صحرای سینا و سپس به یمن و ایران منتقل خواهند شد! در چنین شرایطی سوال اساسی آن است که آیا نتانیاهو تسلیم خواسته معترضان خواهد شد یا آنکه به مانند گذشته با تشدید تنش در منطقه سعی میکند تا مذاکرات صلح را به حاشیه براند.
اقتصاد آنلاین، محمد بیات: روز شنبه سیویکم اوت، ارتش اسرائیل با انتشار بیانیه رسمی از پیدا شدن جسد ۶ اسیر صهیونیست در تونل زیر زمینی در شهر رفح خبر داد. در ادامه این بیانیه آمده است که افراد پیدا شده احتمالا یک یا دو روز قبل جان خود را از دست دادند. ظاهرا در بین اجساد پیدا شده جنازه هرش گلدبرگ شهروند ۲۳ ساله آمریکایی- اسرائیلی نیز بوده است. پس از انتشار این بیانه مقامات دولتی- نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا با انتشار بیانیههای جداگانه انگشت اتهام را به سوی حماس گرفته و تهدید کردند که رهبران و نیروهای این جنبش فلسطینی تاوان خواهند داد! این اظهارات در حالی مطرح میشود که پیش از این خانواده گلدبرگ فشار زیادی بر دولت نتانیاهو وارد آوردند و حتی در کنوانسیون ملی حزب دموکرات در شیکاگو نیز حاضر شده بودند. طی دو هفته اخیر هیاتهای مذاکره کننده، میانجیها و حتی روسای هیات اسرائیلی نیز خواستار انعطاف بیشتر از سوی نتانیاهو بودند اما «بی بی» بدون توجه به نظر دیگران بر نظر خود مبنی بر لزوم حفظ نیروهای ارتش اسرائیل در محور فیلادلفیا پافشاری کرد. برهمین اساس در ادامه این یادداشت به بررسی اختلافات سران صهیونیست در مذاکرات دوحه- قاهره و تاثیر آن بر آینده حیات اسرای اسرائیلی خواهیم پرداخت.
افکار عمومی اسرائیل نتانیاهو را مقصر جان باختن اسرای صهیونیست میداند
لجاجت نتانیاهو بر سر رسیدن به نقطه آتشبس و تبادل اسرا سبب شد تا فعلا تعداد اسرای زنده به عدد ۱۰۳ نفر کاهش یابد. به خیابان آمدن بیش از ۳۵۰ هزار نفر به خیابان شهرهای بزرگ فلسطین اشغالی بزرگترین اردوکشی خیابانی منتقدان نتانیاهو در ۱۰ ماه اخیر بوده است. پیش از این در جریان اعتراضات به تصویب لوایح اصلاحات قضایی بیش از ۷۰۰ هزار مخالف نتانیاهو به خیابان آمده بودند و خواستار توقف فرآیند انتقال قدرت در نظام سیاسی اسرائیل بودند. همزمان با اعتراضات خیابانی، اتحادیه کارگری اسرائیل با انتشار بیانیهای اعلام کرد که در اعتراض به عدم حصول آتشبس و مرگ شش اسیر اسرائیلی، روز دوشنبه دوم سپتامبر در سراسر سرزمینهای اشغالی اعتصابات گستردهای انجام خواهد شد. براساس اخبار منتشر شده از منابع عبری مدارس، دانشگاهها، فرودگاه بن گورین، سینماها و حتی نمایشهای هنری نیز به این اعتصاب پیوسته و خواستار توقف جنگ فرسایشی در غزه و آزادی اسرا شدند.
اعتصاب سراسری در سرزمینهای اشغالی
با وجود فشار افکار عمومی به نتانیاهو اما به نظر نمیرسد «بی بی» فعلا تمایلی برای پذیرش آتشبس داشته باشد. ایتامار بن گویر و بتصلائیل اصموطریچ صراحتا تهدید کردند که اگر دولت توافق آتشبس را بپذیرد از کابینه خارج خواهند شد. وزیر دارایی رژیم، پذیرش آتشبس در شرایط کنونی را نوعی امتیاز به یحی سنوار و تسلیم شدن در برابر حماس میداند. با سقوط کابینه، نتانیاهو مجددا باید وارد رقابتهای انتخاباتی شده و با جلب نظر نیروهای راست برای بقا در قدرت بجنگد. با وجود بهبود وضعیت نتانیاهو و حزب لیکود در نظرسنجیهای اخیر اما «بی بی» به خوبی میداند در صورت وارد شدن به کارزار انتخابات شانس بسیار اندکی برای پیروزی مجدد دارد. وجود پروندههای قضایی و تشکیل کمیته حقیقتیاب سبب شده است تا نتانیاهو به شدت از سناریو خروج از قدرت و محاکمه رسمی در پیشگاه دادگاه هراس داشته باشد. شاید به همین دلیل نتانیاهو از طریق کانالهای غیر رسمی از واشنگتن خواسته تا نیروهای میانهور و اپوزیسیون را مجاب کند تا در صورت سقوط کابینه، به دولت نتانیاهو پیوسته و از مرگ دولت جلوگیری کنند.
با افزایش فشار افکار عمومی و انتقاد سیاست مداران از عملکرد نتانیاهو بار دیگر این خطر وجود دارد که رهبر حزب لیکود برای فرار از بحران گزینه تشدید تنش با ایران و اعضای محور مقاومت در جبهه شمالی و جنوبی را انتخاب کند. پیش از این نتانیاهو برای رها شدن از فشار آمریکایی جهت پذیرش توافق سه مرحلهای بایدن اقدام به ترور سردار زاهدی و اسماعیل هنیه کرد تا نشان دهد به چه میزان حاضر به مقاومت در برابر اراده دموکراتها است. با پیدا شدن جسد شش اسیر اسرائیلی و افت محبوبیت «بی بی» این احتمال بیش از گذشته وجود دارد که وی بار دیگر مجوز ترور رهبران ارشد مقاومت را صادر و منطقه خاورمیانه را وارد بحران کند.
آیا نتانیاهو تسلیم فشار راست گرایان شده است؟
نتانیاهو برای باقی ماندن در دفتر نخست وزیری، اسرائیل را وارد بازی پیجیده کرده است. وی به بهانه «تامین امنیت» و «جلوگیری از خطر احیای حماس» خواستار عدم عقب نشینی نیروهای ارتش اسرائیل از محور فیلادلفیا شده است. در واکنش به این «خط قرمز» نتانیاهو، یوآو گالانت معتقد است که پافشاری نخست وزیر بر این شرط ضرورتی ندارد، زیرا پس از برقراری آتشبس هم صهیونیستها امکان بازگشت و اشغال مجدد این منطقه را خواهند داشت. وزیر جنگ رژیم معتقد است آنچه در شرایط کنونی اهمیت دارد حفظ جان اسرا است که براساس آخرین ارزیابیهای اطلاعاتی امکان زنده ماندن آنها به دلیل حملات هوایی رژیم، شیوع بیماریهای واگیر و بحران گرسنگی به شدت کاهش یافته است. حال باید منتظر ماند و دید که در نهایت استدلال کدام یکی از مقامات صهیونیست خواهند توانست سرنوشت معامله تبادل اسرا را مشخص کند. آیا نتانیاهو توافق آتشبس را با وجود خطر سقوط کابینه خواهد پذیرفت یا آنکه با ایجاد بحران مصنوعی سعی خواهد کرد تا از این تهدید نیز جان سالم به در ببرد. به گزارش «واشنگتن پست» هفته آینده آمریکا و بازیگران میانجی قصد دارند طرح آتشبسی را به اسرائیل و حماس ارائه دهند که به صورت کامل قبول یا رد خواهد شد. در صورت رد این پیشنهاد جدید، مذاکرات آتشبس به رهبری آمریکا به پایان خواهد رسید.