کدام کشورها برنده بحران قطر خواهند بود؟

بانکداری

سپرده‌های خارجی به‌ویژه سپرده‌هایی که از 6 کشور شورای همکاری‌ خلیج‌فارس می‌آیند، تاکنون کمک کرده‌اند تا موسساتی همچون قطر نشنال بانک و کامرشال بانک ثبات داشته باشند، حال اما این سپرده‌ها و این بانک‌ها در خطر قرار می‌گیرند. نظام بانکداری داخلی قطر به شدت به نقدینگی خارج وابسته است. براساس اعلام بانک مرکزی قطر، در ماه آوریل، سپرده افراد غیرمقیم 24 درصد از سپرده‌های 18 مرکز وام‌دهنده در کل قطر را تشکیل داده است. این در شرایطی است که این سهم در عربستان سعودی 2/ 1 درصد و در امارات متحده عربی 12 درصد است.

بازندگان بالقوه: سهام موسسه کیو‌ان‌بی، بزرگ‌ترین وام‌دهنده قطری، در هفته پیش در کمترین قیمت از سال 2013 تاکنون معامله شد. آرتی چاندراسکاران، معاون تحقیقات مرکز مالی شعاع در دوبی می‌گوید: «کیو‌ان‌بی به شدت بر منابع خارجی متکی است و به شدت به بازارهای شورای همکاری خلیج‌فارس و مصر وابستگی دارد. ما در کل از بانک‌های قطری رویگردان می‌شویم، با وجود آنکه به تازگی احیای خوبی را تجربه کرده‌اند.»

مرکز منا کورپوریشن اما اعلام کرده است که بزرگ‌ترین مراکز وام‌‌دهنده اماراتی شامل فرست ابوظبی بانک و امارات ان‌بی‌دی، هم بر اثر بحران قطر، کندی در کسب‌وکار را تجربه خواهند کرد. بر این اساس،‌ اثر این تنش، بر سپرده‌ها و وام‌ها تاثیرگذار خواهد بود چون مشتریان قطری نقدینگی خود را از آن‌ها بیرون خواهند کشید. این اقدام مشتریان قطری برای اجتناب از نااطمینانی‌های ناشی از تصمیمات دولت در مورد حساب‌های بلوکه شده و ... خواهد بود.

انرژی و تجهیزات

برندگان احتمالی: پیش‌بینی می‌شود شرکت برق و آب قطر یکی از شرکت‌هایی باشد که سرمایه‌گذاران بورس، سرمایه‌گذاری در آن را نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها امن‌تر می‌دانند. البته در حال حاضر سهام این شرکت افت 9 درصدی داشته است.

این تنش دیپلماتیک موجب شده است که صادرکنندگان آمریکایی گاز طبیعی جای پای بیشتری در عرصه جهانی داشته باشند. تانکرهایی که حامل گاز مایع طبیعی از قطر بودند، پس از وقوع این تنش، مناطق کاری خود را تغییر داده‌اند. به رغم بسیاری از محموله‌های گاز مایع، عرضه آمریکا با قراردادهایی که در آنها مقصد مشخص شده است، محدود نمی‌شوند و این باعث می‌شود صادرات آمریکا به‌عنوان یک منبع قابل انعطاف سوخت به‌شمار رود. با افزایش تنش‌ها، صاحبان کشتی‌های آمریکایی شاهد افزایش تقاضا برای عرضه زیاد از ذخایر شیل این کشور خواهند بود.

بازندگان بالقوه: شرکت دلفین انرژی ابوظبی که عرضه‌کننده روزانه حدود دو میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی قطر به امارات و عمان از طریق 364 کیلومتر لوله زیر دریاست، به‌رغم تنش‌های دیپلماتیک همچنان در حال فعالیت است. رابین میلز، رئیس شرکت مشاوره‌ای قمر در دوبی می‌گوید که بسته شدن این لوله‌ها همزمان با افزایش مصرف برق در تابستان، موجب بروز یک مشکل بزرگ در امارات خواهد شد.

غذا

برنده احتمالی: قطر در حال مذاکره با ایران، ترکیه و سایر کشورهاست تا بتواند واردات غذا و آب را برای خود تضمین کند. تویگون اوناران، رئیس تحقیقات مرکز مالی اویاک در استانبول می‌گوید: «تاثیر بالقوه تنش بر سهم عرضه‌کنندگان غذا به نوع محصولاتی که قطر نیاز خواهد داشت بستگی دارد. اگر آنها لبنیات، ماکیان یا گوشت قرمز بخواهند، شرکت‌های محصولات غذایی بانویت، پینار و پینار سوت از این بحران منتفع خواهند شد.»

بازندگان احتمالی: شرکت المارای تولیدکننده لبنیات در ریاض به شدت به همسایگان خود در حوزه خلیج‌فارس وابسته است و بیش از یک چهارم از درآمد خود را از این همسایگان به‌دست می‌آورد البته سهم قطر در این میان مشخص نیست. شرکت صنایع بیسکوییت اولکر، بزرگ‌ترین تولیدکننده شیرینی و بیسکوییت ترکیه سهمی 11 درصدی در کسب‌وکار تولید بیسکوییت مصر و 18 درصدی در این صنعت عربستان سعودی دارد و با توجه به طرح‌های توسعه‌ای این شرکت، تنش می‌تواند به آن آسیب زیادی وارد کند.

حمل‌ونقل

برندگان احتمالی: شرکت‌های گلف ایر و سنگاپور ایرلاینز که رقبای قطر ایرویز در مسیرهای عمده محسوب می‌شوند، جزو برندگان احتمالی این بحران خواهند بود. اگر فرض را بر این بگیریم که تنش به‌طور کلی بر همه شرکت‌های هواپیمایی منطقه خلیج‌فارس تاثیرگذار خواهد بود، در این‌صورت منتفع واقعی شرکت‌های سنگاپور، ایر لوفتانزا و مالزی ایرلاینز خواهند بود.

این بحران برای بنادر ایران و عمان نیز منافعی در پی خواهد داشت چون تاکنون اغلب محموله‌های بازرگانی از امارات و عربستان سعودی به قطر وارد می‌شده‌اند و جایگزین آنها بنادری خواهند بود که در این بایکوت نقشی ندارند.

بازندگان احتمالی: شرکت دولتی قطر ایرویز یکی از بزرگ‌ترین بازندگان این تنش خواهد بود. این شرکت هواپیمایی روزانه 52 پرواز به 4 کشور عربی دارد و با این تنش حدود 30 درصد از درآمد آن کاهش خواهد یافت. اثر این تنش بر کل شبکه هوایی کشور نیز عظیم خواهد بود و اثرات مالی آن به مدت زمان تداوم تنش بستگی خواهد داشت.

ساخت‌وساز و املاک

بازندگان احتمالی: شرکت ساختمانی دراک‌انداسکال در دوبی که در سال جاری بیش از 10 درصد از ارزش بازاری خود را از دست داده است، حدود 500 میلیون درهم (136 میلیون دلار ) پروژه در قطر در حال احداث دارد. یک قرارداد 343 میلیون درهمی هم برای ساخت فاز یک متروی دوحه امضا کرده است که باید در سال 2020 تحویل دهد. شرکت اماراتی عرب تک هم دو پروژه مشترک در قطر دارد. ارزش سهام آن هم در سال جاری 41 درصد افت کرده است.