برخورد سلیقه‌ای شهرداری با دستفروشان
خشونت علیه کارگران و دستفروشان توسط اشخاصی که شهرداری آنها را پیمانکار می‌نامد، اتفاق کم سابقه‌ای نیست. این برخوردهای فیزیکی گاه در حد خسارت مالی باقی می‌ماند و گاه منجر به اتفاقاتی می‌شود که به هیچ‌عنوان قابل جبران نیست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، علیرضا محجوب، دبیر کل خانه کارگر می‌گوید: «شهرداری برای برخورد با دستفروشان دوره گرد و سیار قانون ندارد و ماموران شهرداری نسبت به این افراد برخوردهای سلیقه‌ای اعمال می‌کنند.»
با توجه به شغل آبرومند دستفروشان و اینکه خیلی از آنها سرپرستی خانوار‌ها را برعهده دارند، رفتار خشونت آمیز ماموران شهرداری با این افراد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اصولا در کشورها و شهرهایی که مشکل اشتغال وجود دارد یا مهاجران زیادی دارد، ما با پدیده‌ای به عنوان اشتغال غیر رسمی روبه‌رو هستیم. دستفروشی به عنوان یک شغل غیررسمی شناخته شده است که مورد توجه مهاجران روستایی و بخشی از افراد فاقد تخصص و تحصیلات به شمار می‌رود، چرا که عموما کارگران مهاجر یا کسانی که در آمدهای کمی دارند و نمی‌توانند کار مناسبی داشته باشند یا حتی با وجود داشتن کار درآمد مناسبی ندارند، اقدام به دستفروشی می‌کنند. دستفروشان می‌توانند کالای مورد نیاز مردم را زودتر در اختیار آنها قرار دهند و رغبت خریداران را برانگیزند و خرید آسان‌تری برای شهروندان کلانشهرها تدارک ببینند. شهرداری برای برخورد با دستفروشان دوره گرد و سیار قانون ندارد و ماموران شهرداری نسبت به این افراد برخوردهای سلیقه‌ای اعمال می‌کنند، چرا که دیدگاه افراد نسبت به این مساله متفاوت است. در واقع شهرداری‌ها برای برخورد با دستفروشانی که سد معبر می‌کنند قانون دارند، ولی برای دستفروشان دوره گردی که جای مشخصی نداشته و به صورت سیار اقدام به دستفروشی می‌کنند قانون ندارند. البته شهرداری به راحتی می‌تواند در برخورد با این افراد کنترل‌شده عمل کند. برای مثال در مورد دستفروشانی که در مترو هستند از ورود و خروج آنها به مترو جلوگیری کند و بهترین شیوه را برای جمع آوری آنها به کار ببرد و با فعالیت شبکه‌های دستفروشی مقابله و برخورد کند.وظایف شهرداری‌ها برخورد با کسانی است که در راه‌ها و خیابان‌ها سد معبر می‌کنند و راه دیگران را می‌بندند ولی این تعریف آشکار و مشخصی از دستفروشی نیست و همه دستفروشان را نمی‌توان دراین گروه قرار داد، چرا که دستفروشی پدیده جدیدی نیست که امروزه به وجود آمده باشد. آنچه برای ما مهم است این است که در این موضوع تردید داریم که آیا اقدامات شهرداری با دستفروشان قانونی است یا خیر. با وجود این تردید‌ها و تصویری که افکار عمومی نسبت به اقدامات شهرداری دارند، باید مهم‌ترین کار شهرداری این باشد که از شورای شهر درخواست کند برای نحوه برخورد با دستفروشان تعریف درستی از دستفروشی ارائه و مشخص شود با چه دستفروشانی برخورد صورت گیرد، چرا که همه آنها سد معبر ایجاد نمی‌کنند. در صورت تعریف این قوانین برخوردهای سلیقه‌ای نسبت به آنها اعمال نمی‌شود. در برخی مکان‌ها مانند مترو یا مکان‌هایی که شهرداری مسئول نظارت بر آنهاست شاهد این هستیم که هیچ‌رفتار سازماندهی شده و با برنامه‌ریزی وجود ندارد و حتی کسانی که مورد برخورد قرار می‌گیرند، با توجه به اینکه از قشر ضعیف جامعه هم هستند، می‌توانند از شهرداری و ماموران آن شکایت و خسارت دریافت کنند. در واقع اصرار به قانون سد معبر برای برخورد با دستفروشان تنها راه حل ممکن نیست و با توجه به اینکه معمولا آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه مورد هدف قرار می‌گیرند، این امکان وجود دارد که برخوردها با فساد همراه باشد.
به نظر شما شهرداری جای برخورد فیزیکی با این افراد و ضبط اموال آنها چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد ؟
بیش از 50 سال است که شهرداری‌ها در برخورد با پدیده دستفروشی سابقه دارند و می‌دانند که برخورد فیزیکی هیچ‌نتیجه‌ای تاکنون نداشته است. جای برخورد فیزیکی و زندان می‌توانند مجازات‌های نقدی را در نظر بگیرند؛ البته منظور این نیست که مجازاتی که برای فروشندگان متخلف در نظر گرفته می‌شود برای دستفروشان معمولی هم در نظر بگیرند، بلکه مجازات‌ها باید بر حسب میزان تخلفات درنظر گرفته شود. از این رو شهرداری اجازه هیچ‌گونه برخورد فیزیکی با این افراد را ندارد، مگر برخورد در چارچوب قانون و تبصره‌هایی که تعیین می‌شود. ماموران شهرداری که اقدام به برخورد فیزیکی می‌کنند باید مراقب باشند کار آنها به ضرب و جرح کشیده نشود، چرا که ما تا کنون مواردی داشته ایم که منجر به فوت شده است. بنابراین ماموران شهرداری باید مجوز قانونی برای اجرای دستور مافوق خود داشته باشند که من تا کنون مجوزی ندیدم و شهرداری باید مدارکی در این مورد داشته باشد و منتشر کند.
موضوع دستفروشی در کل دنیا وجود دارد و برخی با مدیریت صحیح آن را تبدیل به جاذبه‌های شهرشان کرده اند، ولی شهرداری تهران راهکار مناسبی در این مورد ارائه نداده است. نظرتان را در این مورد بفرمایید؟
شهرداری برخی از شهرهای بزرگی مثل شرق آسیا از این موضوع به عنوان یک جاذبه اجتماعی استفاده می‌کنند که این نیازمند یک برنامه‌ریزی مشخص و اختصاص اماکن و محل‌های خاص به این مجموعه است. شهرداری می‌تواند بخشی از اماکنی را که در اختیار دارد، برای مدت ثابت یا چندین سال در اختیار این افراد قرار دهد تا بتوانند کسب روزی کنند؛ البته قبل از آن باید باندها، متخلفان و مافیای دستفروشی شناسایی شوند و سپس نسبت به ساماندهی اقدام کرد. ولی تاکنون در این مورد شاهد اقدامی نبوده‌ایم و این نشانه سوء مدیریت و بی‌تدبیری شهرداری است و باید مسئولان شهرداری توضیحی برای این قضیه داشته باشند.
