وابستگی بازار چوب به واردات
صنعت چوب در ایران ریشهای چند هزار ساله دارد و تاریخ آن نشان میدهد که این صنعت تا میانه دهه 40 شمسی به شکل سنتی بوده است و سپس با ارتقای دانش و فناوری استفاده از آن، جنبشی عظیم را آغاز کرد و پیشرفتهای بسیاری را نیز در این حوزه شاهد بودیم.
این روزها اما اوضاع بازار چوب و تخته خوب و مساعد نیست و نفس تولیدات داخلی به شماره افتاده است. بازار مصنوعات چوبی داخلی با واردات بیرویه از چین و ترکیه دچار رکود شدید شده است. رونق در تولید و عرضه صنایع چوب به رونق در بازار ساختوساز مربوط است که با توجه به رکود ساختوساز صنعت چوب نیز از رونق افتاده است. اکنون تعداد کارخانجات و تولیدکنندگان مواد اولیه زیاد است و از نظر کیفیت مواد اولیه در سطوح مختلف تقسیمبندی میشود، علاوهبر این افرادی که در این صنف فعالیت دارند تعدادشان بسیار بالا رفته و به همین سبب از نظر کیفیت مواد مورد استفاده و قیمت، درگیریهای بسیاری با کارفرما صورت میگیرد که اتحادیه به دنبال کاهش آنهاست. از سوی دیگر، تولید در بخش چوب مناسب است اما متاسفانه با توجه به واردات بیرویه در این صنعت تولیدات داخلی چندان مورد توجه قرار نمیگیرند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، از کشورهایی مانند ترکیه و چین بیشترین واردات صنایع چوب را داریم که خطر بزرگی برای تولیدات داخلی به شمار میروند. این تولیدات حتی شامل درهای پیش ساخته، ضدسرقت و صفحات امدیاف میشود که تولیدات داخلی ما در این بخش با کیفیت خوبی روبهرو هستند. بهطور کلی واردات مصنوعات چوبی عامل افزایش رکود در این بخش و بیکاری تولیدکنندگان است که اگر در آیندهای نزدیک راهکارهای مناسب برای حل این مشکلات اندیشیده نشود این صنعت سودآور ورشکسته شده و در مرز نابودی قرار خواهد گرفت.
رونق مسکن میتواند صنف چوب را زنده کند
اسماعیل الهیان، رئیس اتحادیه فروشندگان چوب، تخته و فیبر سه لایی
قیمت محصولات چوبی چند سالی است که از ثبات قیمت برخوردار نیست و قدرت فعالیت در این صنف کم شده است. درباره وضعیت صنف توزیعکنندگان محصولات چوب باید اشاره شود که توزیعکنندگان چوب چند سالی است که با رکود دست به گریبان هستند و در سال جاری هم به دلیل برگزاری انتخابات و شرایطی که این روند در کشور حاکم کرده است، فعالان این صنف بازار خوبی ندارند.
این در حالیست که فصل بهار در صنف عرضهکنندههای چوب یکی از بهترین مقاطع سال است و به همین دلیل بسیاری از توزیعکنندهها در این زمان انبارها را پر از کالای آماده عرضه میکنند اما به نظر میرسد سال جاری شاهد تکرار رونق فصلی سالهای قبل نباشیم. از همین رو بسیاری از انبارهای کالای بازرگانی از قبول بیشتر چوب خودداری میکنند تا فضای خود را برای قبول دیگر محصولات خالی نگاه دارند.
رونق این صنف همراه با افزایش در بخش ساختوساز مسکن است و تا زمانی که ساختمانسازی کم باشد، فعالیت در این صنف هم رنگ و بوی رکود دارد. چرا که اصلیترین مشتری محصولات این صنف را ساختمانسازان تشکیل میدهند و تمام محصولات چوبی یک خانه را فعالان این صنف تامین میکنند.
قیمت محصولات چوبی سالهاست که بیثبات شده و این موضوع به ضرر فعالان این صنف است. به نظر میرسد تا زمان برگزاری انتخابات در اردیبهشت ماه هم این بیثباتی ادامه داشته باشد اما امیدواریم دولت آینده سروسامان بهتری به اصناف مختلف بدهد.
درباره تولید محصولات چوبی در داخل کشور با توجه به شعار امسال نیز ضرورت دارد، گفته شود که تولید نئوپان در کشور به مرحله خودکفایی رسیده است اما در بخش MDF که بخش زیادی از تقاضای بازار را تشکیل میدهد هنوز این آمادگی وجود ندارد و مجبور به واردات هستیم. در صورتی که برنامهریزیهای درستی شکل بگیرد در داخل این آمادگی وجود دارد که به مرحله خودکفایی این محصول هم برسیم که لازمه آن تامین مواد اولیه ارزان و مناسب است. تولید اگر با کیفیت صورت گیرد، میتواند به بازارهای جهانی هم راه پیدا کند، در حال حاضر تولیدات چوبی ایران از کیفیت خوبی بهرهمند نیست و حتی در بازار داخلی استقبال از جنس خارجی بیشتر است اما این ظرفیت وجود دارد که تولید خوب و رقابتپذیر داشته باشیم.
برند سازی راه خروج از رکود است
منصور قمی، تولیدکننده محصولات چوبی
فعالان این صنعت با رکود به وجود آمده بر بازار صنایع چوب، واحدهای تولیدی خود را یکی پس از دیگری تعطیل میکنند و کارگران ماهری که روزی با دستمزهای بالا در بازار این صنعت قدرت نمایی میکردند به کارگران و نهایت سر کارگران کارگاههای کوچک تبدیل شدهاند که هنرشان این روزها خریداری ندارد.
زمانی در ماه برای برخی از لوازم چوبی مانند کمد، چهل دست سفارش وجود داشت اما در حال حاضر در ماه این عدد به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسد. علت این امر مشکلات اقتصادی است و اینکه با کاهش آمار ازدواج خرید لوازم چوبی مانند مبلمان و... نیز کمتر شده است. کاهش خرید جهیزیه و عدم توانایی مالی مردم در تغییر دکوراسیون در کنار سایر مسائل اقتصادی کلان از جمله مواردی است که بازار محصولات چوبی را به کما برده است. رکود و شرایط بازار به قدری نامساعد شده که بسیاری از کارفرماها مجبور به اخراج کارگران خود شدهاند درحالی که شاید قلبا راضی به این کار نباشند. حتی در شرایط بد، بازار صنایع چوب حداقل شش ماه از سال دوران خوبی داشت اما در حال حاضر وضعیت طی دو سال اخیر به جایی رسیده که تنها دو ماه مانده به عید میتوان بر بازار این محصولات حساب باز کرد و مابقی ایام سال روزهای خوبی ندارد.
تامین نشدن مناسب و صحیح مواد اولیه (چوب)، محدودیت در بازار و نبود فعالیتهای بازاریابی و کمبود نقدینگی از جمله مشکلاتی است که تولیدکنندگان با آن دستوپنجه نرم میکنند. بهترین راهکارها برای برونرفت این صنعت از این مشکلات میتواند ارائه تسهیلات سرمایه در گردش، استفاده از ظرفیت تشکلهایی چون تعاونیها، حمایت از فعالیتهای شبکهای و گروهی این صنعت در قالب پرداخت وام، ارائه اطلاعات، حذف تعرفهها و...، همکاری در معرفی تامینکنندههای معتبر در خارج از کشور و حذف حقوق ورودی در زمینه خرید مشترک چوب باشد.
همچنین برندسازی نیز یکی از مهمترین راههای خروج از رکود است. تبلیغات، استفاده از زبان بینالمللی، شناخت بازارهای خارجی و حضور در نمایشگاههای بینالمللی نیز در خروج از رکود موثر است.
رکود در بازار چوب
ارسلان محبعلی، فعال بازار چوب
در شرایط کنونی به دلیل افزایش قیمت دلار بدون اینکه بازار رونق پیدا کند، قیمت چوب و تخته افزایش یافته است. به عبارت دیگر، با توجه به وابستگی صنف چوب و تخته به ساختوساز، رکود در بخش مسکن موجب رکود این صنف شده است. در حال حاضر این صنف مشغول انجام کارهای نیمهتمام که در گذشته سفارش آن داده شده، است و رکود تاثیر بسیاری بر این صنف گذاشته است همچنین کسانی که از قبل خرید کردهاند در شرایط کنونی توان بازپرداخت بدهیهای خود را ندارند. یکی دیگر از مشکلات این صنف این است که بسیاری از پروژههای عمرانی و ساختوساز توسط بخش خصوصی انجام نمیشود و نهادهایی که به انجام این پروژهها میپردازند خود به تهیه تمامی مواد مورد نیاز ساختوساز اقدام میکنند و از بازار کالاهای خود را تهیه نمیکنند. این در حالیست که قیمت چوب در چند وقت اخیر کاهش پیدا کرده بود اما در حال حاضر بدون اینکه بازار رونق پیدا کند قیمتها به دلیل بالا رفتن قیمت دلار و افزایش کرایه حمل و نقل روند صعودی دارد. اکنون بیشتر چوبهای مصرفی در کشور از طریق واردات تامین میشود و بازار به چوبهای روسی که نسبت به سایر چوبها ارزانتر هستند، عادت کرده است. در حال حاضر چوب از همه کشورهای دنیا با قیمتهای متفاوت به کشور وارد میشود اما پرمصرفترین چوب، چوب روسی است. با افزایش قیمت دلار، قیمت اجناس وارداتی افزایش پیدا کرده اما با کاهش آن قیمتها پایین نمیآید و همین امر موجب شده که نتوان پیشبینی ای برای بازار انجام داد. از سوی دیگر، یکی از دلایل رکود در بازار این است که هنوز منتظرند تا ببینند وضعیت اقتصاد چگونه میشود و همین امر موجب کاهش ساختوساز و رکود در بازار مسکن شده است. از سوی دیگر، درحالی با افزایش بیرویه واردات روبهرو هستیم که قوانین خوبی برای حمایت از تولید داخلی وضع شده اما متاسفانه تاکنون اجرایی نشدهاند. مشکلات تولیدکنندگان و رکود بازار داخلی فقط مختص به صنایع چوب نیست و کل صنعت کشور با آن روبهروست و نفس تولیدات داخلی به شماره افتاده و برای بهبود وضعیت باید از سوی بانکها تسهیلات لازم در نظر گرفته شود تا فشار کمتری به لحاظ پرداخت مالیات به تولیدکنندگان وارد شود. بهبود روند تولید داخلی نیازمند حمایت قانونی است که باید گفته شود موارد قانونی خوبی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی درنظر گرفته شده که با اجرای آنها بازار داخلی رونق میگیرد اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.