محیط زیست علیه محیط زیست

 برای آن‌ها دیگر تفاوتی ندارد که این پروژه خود یک طرح ضدمحیط‌زیستی است؛ تنها مساله مهم، حل آن با هر شرط و هر شکلی است. در آخرین شاهکار مسئولان استان گیلان بخشی از منطقه حفاظت شده لیسار به شهرداری تالش برای احداث کارخانه کمپوست واگذار شده است. در این میان موافقت اداره کل محیط زیست استان گیلان موجب شوک همه فعالان محیط زیست کشور شده است. موافقت اداره محیط زیست گیلان با یک طرح زیست محیطی موجب شده است که فعالان محیط زیست گیلان، فریاد دادخواهی و اعتراض خود را در قالب نامه‌ای به معصومه ابتکار رسانده‌اند.

داستان واگذاری

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، رامین محمدیان، دبیر پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی استان گیلان درباره واگذاری غیرقانونی بخشی از منطقه حفاظت شده لیسار می‌گوید:«3هکتار از منطقه حفاظت شده لیسار در روستای قمبرمحله، در قالب طرح احداث کارخانه کمپوست به شهرداری تالش واگذار شده است. این اتفاق، سال 82 در زمان مدیریت خانم ابتکار در سازمان حفاظت از محیط‌زیست رخ داده است. در آن زمان ابوالفضل تهرانی، مدیرکل وقت نظارت و بازرسی سازمان محیط زیست براساس یک نامه این اراضی را به شهرداری تالش واگذار می‌کند. بندهای قید شده در این نامه گواه روشنی بر غیرکارشناسی و غیرقانونی بودن این اقدام است. در بند 2 این نامه آمده است: اراضی مذکور به‌صورت موقت و صرفا برای اجرای طرح کارخانه کمپوست در یک مدت زمان محدود واگذار شده است. حال پرسش این است چگونه می‌شود یک کارخانه کمپوست به‌صورت موقت احداث کرد. کمپوست یک کارخانه دایمی است و هنگامی‌که احداث می‌شود ، دیگر موقت نیست؛ حتی اگر جابه‌جا نیز شود، اتلاف بیت‌المال است. همچنین در بند چهارم این نامه قید شده است که پس از انقضای زمان واگذاری موقت، باید نسبت به تخلیه منطقه و انتقال کارخانه به مکان جدید اقدام شود و سیمای محل به حالت طبیعی و اولیه خود بازگردد».

نامه‌ غیرکارشناسی و غیرقانونی محیط‌زیست

محمدیان افزود:« تمامی بندهای این نامه، نشان‌دهنده غیرتخصی بودن آن است و این بنده‌ها یک بازی با واژگان برای کم کردن فشارهای فعالان محیط‌زیست بوده است؛ چراکه هر مسئولی به‌خوبی می‌داند که نمی‌توان یک کارخانه کمپوست را انتقال داد. در زمان واگذاری اراضی منطقه حفاظت شده لیسار به شهرداری تالش،اعتباری به این پروژه اختصاص داده شد. از سال 82 تاکنون این کارخانه به‌صورت یک اسکلت نیمه‌کاره باقی مانده است. قبل از اجرای این طرح در آن بخش از لیسار یک جنگل انبوهی وجود داشت که درحال حاضر دیگر خبری از آن جنگل انبوه نیست و به‌خاطر کارخانه کمپوست تخریب شده است».

تکرار یک اشتباه

محمدیان با اشاره به قانون واگذاری اراضی مناطق چهارگانه حفاظت شده، عنوان می‌کند:« براساس قانون، واگذاری اراضی در منطقه حفاظت شده برعهده شورای‌عالی حفاظت محیط زیست است. در این شورا رییس جمهور، رییس سازمان حفاظت محیط زیست و چند وزارت‌خانه دیگر عضو هستند. در سال 82 یک اشتباه فاحش رخ داد و این اراضی واگذار شد.حال مساله این است چرا دوباره سازمان محیط زیست در سال 95 مرتکب این خطا شده است و مجددا نامه واگذاری اراضی منطقه حفاظت شده به شهرداری تالش را تایید کرده است. مدیرکل محیط زیست استان گیلان برای صدور این مجوز به نامه‌ غیرکارشناسی و غیرقانونی سال 82 مدیرکل وقت نظارت و بازرسی سازمان محیط زیست استناد کرده است.

این مشکلی است که اداره کل محیط زیست استان گیلان به آن هیچ توجه‌ای نکرده است. این مساله موجب شده است که در سفر نوروزی رییس جمهور به استان گیلان این موضوع از سوی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی استان گیلان به خانم ابتکار انتقال داده شود. متاسفانه مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست گیلان در جواب نامه پویش به خانم ابتکار گفته‌ است که این پویش ناآگاه، غیرکارشناس و ضد دولت است. این درحالی است که تمامی مستندات این پرونده همراه با نامه پویش پیوست شده است. این‌گونه اظهارنظرهای غیرمسئولانه، موجب زیر سوال‌رفتن شعارهای محیط زیستی دولت روحانی می‌شود». او درباره اعتبار اختصاص داده شده از سوی استانداری به شهرداری تالش برای اجرای کارخانه کمپوست، می‌گوید:«استانداری گیلان در کارگروه مدیریت پسماند برای حل معضل زباله تالش، اعتباری درحدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان برای احداث کارخانه کمپوست اختصاص داده است. شنیده‌ها حاکی از آن است که برای این اعتبار یک مدت زمان محدود درنظر گرفته شده است. شهرداری تالش نیز برای جلوگیری از بازگشت این اعتبار رایزنی‌هایی با اداره کل محیط زیست گیلان انجام می‌دهد که در نهایت منجر به موافقت سازمان محیط زیست با اجرای این طرح در اراضی حفاظت شده منطقه لیسار می‌شود ».

اجازه تمدید مجوز را داده‌ام

همچنین مدیرکل محیط زیست استان گیلان در مصاحبه‌ای با مهر درباره دلیل موافقتش با اجرای این طرح می‌گوید: «من موافقت نکرده‌ام، اجازه تمدید مجوز داده‌ام، چرا که آنجا در گذشته با مجوز حقوقی سازه ایجاد شده است. سالن و سوله‌های بزرگ در مقیاس دو هزار و هفتصد متر ساخته شده است و ساختمان‌ها پیشرفت فیزیکی بالای هفتاد درصد داشته است».

قربانعلی محمدپور تاکید می‌کند: «برای این کار 10هکتار صورتجلسه شده بود که ما تنها سه هکتار آن را تایید کردیم و گفتیم هفت هکتار بقیه را باید احیا کنید و برگردانید. ۲۷۰۰ متر سوله‌سازی کرده‌اید و آن سه هکتاری که سال ۱۳۸۲ به شما مجوز داده‌اند ما تنها برای کار کمپوست به شما مجوز می‌دهیم. ما به راه‌اندازی کارخانه کمپوست مجوز می‌دهیم تا بتوانیم پنج محلی که الان به‌طور غیراصولی از جمله کنار طرح سالم‌سازی دریا زباله دفع می‌شود را جمع‌آوری کنیم و همه اینجا تجمیع شود و این اقدام بعد از اینکه بتواند گزارش ارزیابی را به تایید برساند بلامانع است».

مدیرکل محیط زیست استان گیلان می‌گوید: «بخش مورد نظر عملا در مرز منطقه است. آنجا که زیستگاه حساس پلنگ نیست. ما فقط یک تمدید مجوز انجام داده‌ایم و کاملاهم سختگیرانه نسبت به آن عمل کرده‌ایم و تهیه و ارسال ارزیابی اثرات زیست‌محیطی را هم قید کردیم و گفتیم این تمدید منوط به این کارها صورت می‌گیرد».

محمدپور با بیان اینکه کمپوست در استان‌های شمالی تمهیدات خاص خودش را دارد، می‌گوید: «سال ۱۳۸۲ این بحث‌ها ارزیابی نمی‌خواست اما الان در بحث کمپوست ارزیابی نیاز است. باید در نظر داشته باشیم که کمپوست در کنار زباله‌سوز و ورمی کمپوست ،کمک کننده ما در مدیریت پسماند است. در همین ایامی که گذشت هفت میلیون و سیصد هزار نفر مهمان داشتیم. استانی که در طول سال حدود ۳۵ میلیون نفر مهمان وارد آن می‌شود و یک سوم جمعیت کشور مهمان آن می‌شود، باید تمهیداتی داشته باشد؛ بنابراین راه‌اندازی این کارخانه در راستای برنامه‌های محیط زیستی است. من البته تا زمانی که گزارش دقیق سازمان و بررسی‌های دقیق را نداشته باشیم، مساله زیستگاه حساس را رد نمی‌کنم. این کاری که انجام می‌دهیم کاملا در راستای برنامه‌های محیط زیستی استان است وامیدواریم هیچ مشکلی برای زیستگاه حساس ما در لیسار ایجاد نمی‌کند. با توجه به سرمایه‌گذاری عظیمی که آنجا از قبل انجام شده، از نظر سازه و عمرانی بالای ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند. این یک تمدید مجوز زیست محیطی است».

اعتراض پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی گیلان

در نامه پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی استان گیلان که خطاب به معصومه ابتکار، معاون رییس‌جمهور و ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور نوشته شده، آمده است: «پیرو نامه مورخ 1/10/1382سازمان حفاظت محیط‌زیست (از سوی ابوالفضل تهرانی، مدیرکل نظارت و بازرسی، خطاب به مدیرکل محیط زیست گیلان) با واگذاری موقت سه هکتار از اراضی منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی لیسار جهت احداث کارخانه تولید کمپوست ـ واقع در جوار روستای قنبر محله ـ موافقت شده بود و هر چند برگرداندن سیمای منطقه به حالت اول در دستور کار این نامه بوده اما آگاه‌هستید که واگذاری اراضی مناطق حفاظت‌شده جهت احداث کارخانه غیرقانونی و کاملا غیرفنی بوده است.پس از گذشت ۱۳ سال از واگذاری و تخصیص اعتبارات، که هیچ‌گونه عملیاتی برای ساخت کارخانه تولید کمپوست صورت نپذیرفت، اخیرا به موجب صورت‌جلسه مورخ 10/11/1395مربوط به هفتمین نشست کارگروه مدیریت پسماند استان گیلان به ریاست حجت شعبانپور، معاون استاندار، که در دفتر امور عمرانی استانداری تشکیل شد، به ضرورت اجرای کارخانه کمپوست یا زباله‌سوز در تالش توسط شهرداری تاکید و دوباره طرحی در این زمینه مصوب شد.

بر این اساس، شهرداری تالش طی نامه مورخ4/12/1395 از ریاست اداره محیط زیست تالش سه هکتار زمین واقع در منطقه حفاظت‌شده یاد شده را درخواست کرد و سه روز بعد قربانعلی محمدپور، مدیرکل محیط زیست گیلان، طی نامه مورخ7/12/1395 در خصوص اجرای کارخانه کمپوست در جوکندان تالش- واقع در منطقه حفاظت‌شده لیسار - اعلام موافقت کرده و مجوز باطل‌شده (به شماره ۳۱۴۱–۱/۱۴ مورخ24/7/1382) را تمدید و از نظر اداره کل بلامانع اعلام کرده است».