تا قیمت‌ها پایین نیاید، مسکن در خواب می‌ماند
نیمه دوم سال 95 درحالی به پایان رسید که قرار بود در ماه‌های پایانی سال، بخش مسکن هم تکانی بخورد و از برجام نفع ببرد؛ مسکنی که با خواب چندین‌ساله، برای خروج از روزهای بی‌رونقی، همه چشم امیدش را به برجام و آثار مثبت آن دوخته است اما خیلی زود با رکودی طولانی، روزهای آخر سال قبل را هم به پایان رساند و با همان داستان تکراری وارد سال 96 شد.
واقعیت آن است که حدود دو سالی از لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گذشته و بسیاری از بخش‌های اقتصادی رونق گرفته اما بازار مسکن همچنان درگیر رکود و بی‌تحرکی است. به گفته کارشناسان و دست‌اندرکاران بخش مسکن، این رکود حالا‌حالاها تمامی ندارد و شاید تا نیمه‌های اول همین امسال هم ادامه‌دار باشد. امروز و فردا‌کردن مسکن برای خروج از رکود، حالا صدای بسیاری از متقاضیان مسکن و حتی برخی مسئولان را هم در‌آورده و دیگر هر خبری درباره خروج احتمالی این بخش از رکود، از نظر برخی از جویندگان خانه که سال‌ها با کفش‌های آهنی به پا، به‌دنبال یک چهاردیواری برای زندگی گشته‌اند، رؤیایی بیش نیست، از واقعیت تا عمل آن، فرسنگ‌ها فاصله وجود دارد. اگرچه بسیاری از تحلیلگران بخش مسکن بر این باور هستند که امسال سال رونق در بازار مسکن خواهد بود اما به نظر می‌رسد برای تحقق این خوش‌بینی راه طولانی‌‌‌ای در پیش است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از وقایع اتفاقیه ، همین چند روز پیش بود که بیت‌ا... ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن، درباره رونق احتمالی این بخش در نیمه اول سال جاری گفته بود: «گشایش‌های ناشی از برجام باعث شد که فروش نفت ایران با سهولت بیشتری انجام شود و تولید و صادرات آن افزایش پیدا کند. از‌سوی‌دیگر، برخی منابع مالی بلوکه‌شده کشور در سال‌های تحریم به اقتصاد بازگشته و موانع انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری مهم برداشته شده است.» ستاریان، با این توضیح درواقع امیدواری خود را از بازگشت رونق به بازار مسکن در سال 96 اعلام کرده بود. او گفته بود: «می‌توان امیدوار بود و این‌طور پیش‌بینی کرد که برجام روی خوشش را به بازار مسکن در سال ۹۶ نشان بدهد و آثار مثبت لغو تحریم‌ها در این سال در بخش ساختمان جلوه کند. این تحول و آغاز حرکت در بازار مسکن و رونق در معاملات با توجه به شرایط اقتصادی پیش رو، در انتهای نیمه اول سال جاری بروز میکند.» حالا خبر رونق احتمالی بازار مسکن در نیمه دوم سال 96، بار دیگر سرو‌صدا کرده و رسیدن به روزهای رونق بازار مسکن از نظر بسیاری از مردم، رؤیایی است که برای دستیابی به آن باید حالا‌حالاها صبر کرد و منتظر ماند.
در چند روز گذشته که خبر رونق احتمالی بازار مسکن دوباره از سوی کارشناسان مطرح شد، نظرات منفی خوانندگان زیادی در زیر این خبر در سایت‌های مختلف، درج شدند؛ نظراتی که بسیاری از آنها با واکنش‌های منفی خوانندگان همراه بود و خیلی زود از سوی خوانندگان همین خبر مورد نقد قرار گرفت. بسیاری از اینکه مشکلات بازار مسکن حالا‌حالاها تمامی ندارد و نباید به این سادگی از رونق احتمالی آن در آینده‌ای نزدیک حرف زد، نوشتند. بسیاری از مردم هم گویی به این‌گونه پیش‌بینی‌های خوشبینانه دیگر امیدی نداشته و همچنان با ناامیدی درباره این‌گونه تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها حرف می‌زنند.
به گفته یکی از کاربران در زیر خبر «پاییز امسال شاید مسکن رونق بگیرد»، «اول پاییز که میشه، اول محرم و ماه بعد هم صفر، مسکن خیلی پیچیده‌تر از اینه که بخواهیم با این پیش‌بینی‌ها به امید رسیدن روزهای رونق در این بازار صبر کنیم.» به گفته یکی دیگر از کاربران، «حالا می‌رسیم به پاییز 96 می‌گویید که برای رونق بازار مسکن باید تا بعد از عید منتظر بمانید و این قصه سر دراز دارد.» به نوشته یکی دیگر از کاربران، «آغاز تابستان 96 شد آخر پاییز 96؟ تا کی باید منتظر این وعده‌ها ماند؟» یکی هم نوشته، «با این امروز و فردا‌کردن رونق مسکن، من فکر می‌کنم تا اواسط سال 1400 هم این داستان ادامه داشته باشد و رونق احتمالی برسد به آن سال‌ها.» یکی دیگر نوشته، «آخرش هم نفهمیدیم این رونق، رونق که می‌گویید کی از راه می‌رسد، تا کی باید به این پیش‌بینی‌ها دل‌خوش بود و منتظر ماند؟» یکی دیگر گفته، «دیگر برای مسکن روزی نمانده که بیاید، فقط و فقط ظلمات و تاریکی را می‌توان برای این بازار پیش‌بینی کرد.» نظرات بسیاری از مردم درباره رونق احتمالی بازار مسکن در سال جاری، مشابه هم بود و بسیاری با ناامیدی از آن حرف زده بودند.
به گفته یکی دیگر از کاربران، «وقتی خانه‌ای قیمتش پرت و سرسام‌آور است، سال‌های سال خاک می‌خورد بدون اینکه حتی یک نفر سراغی از آن بگیرد. به نظر من چهل تای دیگه از این پاییزها هم بیاید، باز هم با این‌چنین قیمت‌ها و مبلغ پایین وام‌ها نمی‌توان منتظر رونق این بازار بود.» یکی دیگر هم نوشته، «با مبالغ کم وام مسکن در شهرستان‌ها، هیچ امیدی به رونق در سال 96 نیست.» یکی هم با انتقاد از قیمت بالای مسکن گفته، «برای رونق مسکن باید قیمت ساخت کاهش پیدا کند، چون ما در طول این سال‌ها با پول نفت به‌صورت کاذب مسکن میساختیم و سوددهی هم کاذب بود، حالا زمان اون رسیده که قیمت زمین رو پایین بیاریم و ضمنا مسکن اقتصادی با توجه به تمام شاخصه‌های اقتصادی موجود حال حاضر کشور بسازیم، نه مثل قدیم با پرت مصالح، عمر پایین ساختمان و... که ضرر به اقتصاد بزنه. ضمنا دیگه زمان آن رسیده که برای ساخت، افراد متخصص این رشته وارد عمل بشوند، نه هر کسی که پول دارد. با این روش‌ها اقتصاد در زمانی حدود یک‌سال رونق پیدا میکند.»
خبر رونق مسکن اگرچه برای بسیاری از بسازبفروش‌ها، می‌تواند خبر خوبی باشد و از احتمال بالارفتن قیمت خانه‌های احتکار‌شده آنها حکایت کند اما برای بسیاری از خریداران و خانه‌به‌دوشان خبر تلخی است که می‌تواند رؤیای خانه‌دار‌شدن بسیاری را با خطر مواجه کند.
یکی از کاربران گفته، «مسکن به اندازه کافی گران شده و دیگر نباید منتظر بالارفتن قیمت‌ها و رونق دوباره این بازار بود.» یکی از کاربران هم نظری مشابه به کاربر قبلی داشته و از اینکه با درآمدهای پایین حتی نمی‌توان به فکر خرید مسکن بود، حکایت کرده است، «جوان دهه ۶۰ که صبح تا شب درس خونده، کار ندارد. سن ازدواج رسیده به ۴۰ سال رسیده است. هیچ اداره‌ای استخدام نمی‌کند. پول‌هایی که باید صرف تولید و اشتغال بشود، می‌رود دست وارد‌کننده و واردات صدها عدد لکسوس، بنز و بی‌ام‌و و دلالی و...، آخرش همین می‌شود. آخر با حقوق دو میلیون تومان و اجاره یک‌و‌نیم میلیونی، با تخم‌مرغ ۱۴ هزار تومانی، گوجه چهار هزار و 500 تومانی، پرتقال هفت هزار تومانی و... چطور باید به فکر خرید در خانه بود، چه برسد به خود مسکن. با این همه مشکل، مسکن اگر رونق بگیرد، چطور می‌توانیم زندگی کنیم. به نظر من رونقی که میگن یعنی گرانی و نباید از این خبر خوشحال بود.» به گفته بسیاری از مردم، تا زمانی که قیمت مسکن بالاست و مردم توانایی کافی برای خرید ندارند، نباید درباره رونق این بازار حرف زد.
کارشناسان چه می‌گویند؟
با این‌همه اظهار‌نظرها درباره رونق یا ادامه رکود بخش مسکن بسیار است. از نیمه دوم سال 95 کارشناسان و دست‌اندرکاران بخش مسکن به تکاپو افتادند تا هر یک به سهم خود چشم‌اندازی از آینده این بازار ترسیم کنند. برای مثال، مصطفی قلی‌خسروی، رئیس سابق اتحادیه مشاوران املاک کشور همواره بر این باور است که هر بازاری از نفس بیفتد، اما بازار مسکن همیشه روی پای خود خواهند ماند. او می‌گوید: در ایران اگر کسی ملک داشته باشد همه‌چیز دارد. حسام عقبایی، رئیس فعلی اتحادیه مشاوران هم تقریبا همین نظر را دارد با این تفاوت که از هجوم مردم به بازار ساخت و ساز مسکن گلایه دارد. او چند ماه پیش گفته بود: بازار ساخت و ساز اشباع شده و دولت باید نقدینگی‌های سرگردان را به سمت و سوی دیگری هدایت کند. سازندگان مسکن هم که همواره ساز گرانی سر می‌دهند. آنها بر این باور هستند که اگر قیمت‌ها در بازار مسکن ثابت بماند سازندگان انگیزه‌ای به سرمایه‌گذاری در این بازار نخواهند داشت. همان‌طور که ایرج رهبر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن استان تهران، پیش از این گفته بود: حالا که نرخ تورم در کشور تک‌رقمی شده انتظار ما این است که وضعیت سرمایه‌گذاری در بازار ساخت و ساز هم بهبود پیدا کند. او مانند دیگر سازندگان مسکن به افزایش قیمت‌ها باور دارد، اما در عین حال این را هم می‌گوید که مردم نیز باید توانایی مالی کافی برای خرید خانه را داشته باشند تا مانند اتفاقی که از سال 93 افتاده، خانه‌های ساخته‌شده روی دست انبوه‌سازان نماند.
با همه این اوصاف دهک‌های درآمدی سطح پایین و متوسط جامعه چشم به وقوع یک معجزه در این بازار دوخته‌اند و گوششان به حرف‌های کارشناسانه بدهکار نیست. مردم انتظار ارزان‌شدن خانه را دارند و خیلی‌هایشان بر این باور هستند که قیمت ملک در ایران هیچگاه پایین نخواهد آمد. سازندگان هم پای خود را در یک کفش کرده و همان سود بالای 300 درصدی را از بازار ساخت و ساز مسکن انتظار دارند که به امید آن سرمایه خود را به این میدان آورده‌اند. باید منتظر ماند و دید سال 96 چه خوابی برای مسکن، مردم و سازندگان دیده است.
