۱ + ۵ مقابل آمریکا
اکنون بیش از دو ماه از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ می‌گذرد و همفکران او در وزارت خارجه آمریکا، مطالعه بر روی مفاد و جزییات توافق هسته‌ای برجام را شروع کرده‌اند.
هنوز مشخص نیست که ترامپ در مقابل برجام چه راهی را پیش خواهد گرفت اما اصل داستان این است که او به تنهایی کاری از پیش نخواهد برد. برجام، یک توافق دو جانبه بین تهران و واشنگتن نیست؛ مهم‌ترین سند هسته‌ای جهان در چند سال اخیر، محصول یک کار جهانی است و در قالب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل گنجانده شده است. شاید تنها حربه ترامپ برای برهم زدن بازی، انحراف احتمالی ایران از اجرای توافق باشد. در شرایط حاضر همه چیز به ضرر میلیاردر نیویورکی پیش می‌رود. آژانس انرژی اتمی به عنوان ناظر شماره یک بر حسن اجرای برجام تا حال چندین گزارش درباره روند عملیاتی شدن برجام آماده کرده که همه آن‌ها بدون استثنا بر عمل به وظایف ایران، تاکید داشته‌اند.
ترامپ و دست‌های بسته در مقابل برجام
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، موضوع دیگری که وجود دارد این است که برخی ناظران می‌گویند شخص ترامپ دوست ندارد بلایی بر سر برجام بیا ورد و تمام حرف‌هایش درباره بد بدون این توافق، بیشتر یک بازی کودکانه با اوباماست تا افکار عمومی را در مقابل کار او مردد کند.
از طرف دیگر، آمریکا فقط یکی از اعضای باشگاه 1+5 است و هرگونه حرکتی به صورت انفرادی، بدون شک به بی‌اعتباری واشنگتن در جامعه جهانی منجر می‌شود. افکار عمومی دنیا تا اینجای کار با شخصیت ترامپ آشنا شده‌اند و هرگونه تهاجمی علیه سند صلح‌آفرین برجام، کل دنیا را در مقابل رییس‌جمهور آمریکا قرار خواهد داد. به‌ویژه اینکه رسانه‌های آمریکایی و غربی با ترامپ سر لج افتاده‌اند و اگر او بخواهد علیه برجام دست به شانتاژ بزند، حیثیت او را خواهند برد. ضمن اینکه صحه گذاشتن آژانس بر عملکرد مثت ایران در اجرای برجام، جای هیچ حرف و حدیثی را باقی نمی‌گذارد.
آژانس و معمای ترامپ!
در آژانس با وجود گذشت دو ماه از به قدرت رسیدن ترامپ نیز بی‌اطلاعی درباره تصمیم دولت جدید آمریکا حاکم است. یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس که هفته گذشته با رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در واشنگتن دیدار کرد، می‌گوید: « کارمندان ترامپ تازه بررسی این موضوع (جزییات برجام) را آغاز کرده‌اند. تهیه و ارائه یک ارزیابی جامع از سوی آن‌ها، هنوز خیلی زود است».
اشپیگل آلمان خبر داده که هیات مدیره ٣٥ نفره شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی اکنون سرگرم برگزاری نشست سه ماهه خود در وین هستند. یک مقام ژاپنی شاغل در آژانس می‌گوید:«این توافق از نظر قابل بازرسی و کنترل بودن، یک پیروزی بزرگ به شمار می‌رود. ایران تابع و مطیع دقیق‌ترین ساز و کار نظارتی ممکن است».
دست خالی تیلرسون و ترامپ
در وین، مقام‌های ارشد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر گزارش اخیر بازرسان در مورد ایران بحث می‌کنند. بازرسان تا کنون هیچ نشانه‌ای از تخطی تهران از این توافق نیافته اند؛ این خبر خوبی برای رکس تیلرسون و رییس او محسوب نمی‌شود. به طور قطع، آمانو نیز در دیدارش با تیلرسون به او این نکته را گوشزد کرده که دل به «آتو» در آوردن از نحوه اجرای برجام توسط ایران نبندند.
بازرسان ، همچنین ذخایر اورانیوم با غنای پایین ایران را حدود ١٠١,٧ کیلوگرم تخمین می زنند. بر اساس توافق هسته‌ای، تهران اجازه دارد تا حدود ٣٠٠ کیلوگرم اورانیوم با سطح غنی سازی ٣.٦٧ درصد را در داخل کشور ذخیره کند.
با این اوصاف، ترامپ و تیلرسون چه کاری از پیش می‌برند؟ رییس‌جمهور تازه‌کار آمریکا در اولین سخنرانی خود در کنگره آمریکا تنها با یک جمله به ایران اشاره کرد:«من تحریم‌های جدیدی را علیه سازمان‌ها و افرادی که از برنامه موشکی ایران حمایت می‌کنند تصویب کرده و اتحاد ناگسستنی کشورمان [آمریکا] را با اسراییل بار دیگر تحکیم کرده‌ام».
رییس‌جمهور آمریکا هیچ اشاره‌ای به توافق هسته‌ای نکرد؛ شاید این به دلیل این است که حرفی برای گفتن ندارد!
ایران به واشنگتن پاسخ می‌دهد؛ ظریف تماس با تیلرسون را رد کرد
رسانه های غربی خبر داده اند که ظریف وزیر امورخارجه ایران گفته که آمریکا مسئول اجرای تعهداتش در تفاهم‌نامه هسته‌ای بوده و ایران تمایلی به لغو آن با دولت‌های شش‌گانه نداردواظهارات ترامپ در این خصوص مهم نیست و تنها نتیجه آن تاثیرمنفی بر سرمایه‌گذارانی است که تمایل دارند در ایران حضور پیدا کنند. ظریف، چند روز پیش خبرهای منتشر شده در مورد دیدار مخفیانه وی با تیلرسون در ترکیه درباره ادامه تفاهم‌نامه هسته‌ای را ردکرد. تمام این مسائل نشان می‌دهد که ایران دست بالا را دارد.
برجام می‌ماند
به هر حال ترامپ در نگرش منفی خود تنها و منزوی است. همه طرفین دیگر این توافق همواره تاکید می‌کنند که خود را در ارتباط با این توافق، متعهد و مسئول می‌دانند. در نتیجه اگر ترامپ توافق هسته‌ای را فسخ کند، تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به طور خودکار از سرگرفته نخواهند شد.
اما چنین وضعیتی می‌تواند برای شرکت‌های آمریکایی و به ویژه برای شرکت بویینگ زیان‌های قابل توجهی به بار آورد. در ماه دسامبر، مدت کوتاهی قبل از به قدرت رسیدن ترامپ، شرکت هواپیمایی ایران‌ایر به این شرکت سازنده هواپیما، ساخت ٨٠ هواپیمای مسافربری را سفارش داد. مبلغ کل این قرارداد حدود ١٦ میلیارد دلار است. اگر واشنگتن هم‌اکنون تصمیم بگیرد تحریم‌های جدید یک جانبه‌ای را علیه تهران اعمال کند، شرکت اروپایی ایرباس بلافاصله آماده پذیرفتن این سفارش خواهد بود و این یعنی یک ضرر تمام عیار برای اقتصاد آمریکا.
