چگونه «میهماننوازی» برند قرقیزستان شد؟
در حال حاضر 18 ابتکار عمل گردشگری اجتماعمحور در قرقیزستان در حال کار هستند.
نخستین آنها در روستای کوچکور در سال 2000 آغاز شد. در سال 2003 گروههای گردشگری اجتماعمحور محلی در قرقیزستان یک سازمان فراگیر به نام «انجمن گردشگری اجتماعمحور قرقیز (KCBTA)» را تشکیل دادند که یک سازمان با عضویت غیرانتفاعی برای توسعه و هماهنگی بیشتر فعالیتهای گردشگری درون کشور قرقیزستان است. KCBTA بهعنوان «میهماننوازی قرقیزستان» برندسازی شد. به گزارش دنیای اقتصاد ، اهداف اصلی KCBTA عبارت بودند از: ترویج خدمات بومگردی اجتماعمحور پایدار که تجربیات منحصربهفردی به گردشگران ارائه میدهد؛ ایجاد درآمد برای خانوادههای روستایی؛ حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی کشور. همانطور که KCBTA تلاش کرد به اهداف اصلی پیشگفته دست یابد، این انجمن با چندین چالش حیاتی مواجه شد. راهکار ماتریس نقاط ضعف بالقوه منطقه، راهحلهای بالقوه و دستاندرکارانی که مسوول اجرای راهحل خواهند بود را به شرح زیر شناسایی میکند:
1- اطلاعات محدود درباره محصولات، خدمات و ارائهکنندگان گردشگری اجتماعمحور که منجر به نبود اعتماد به گردشگری اجتماعمحور میشود؛ امری که راهکارش ایجاد آگاهی و عملیات بازاریابی عنوان میشود.
2- نبود دانش و مهارت برای توسعه و اداره خدمات گردشگری کافی/ پایدار؛ موضوعی که راهکار آن، سازماندهی گفتوگوهای مربوط به سیاستگذاری و تقاضای تامین مالی برای کمککنندگان است.
3- نبود دسترسی به منابع مالی از قبیل اعتبار و سایر خدمات و نهادهای مالی که راهکارش، ظرفیتسازی جوامع محلی با محصولات پشتیبان گردشگری اجتماعمحور و KCBTA ارزیابی شد.
4- زیرساخت توسعهنیافته برای پشتیبانی از گردشگری اجتماعمحور نیز از دیگر چالشها به حساب میآید که راهکار عنوانَشده برای حل آن، تاسیس صندوق گردشی برای اعضای گردشگری اجتماعمحور با CBTSP است.
برای راهکارهای شناساییشده در منطقه که برای غلبه بر نقاط ضعف ایجاد شده بودند، لازم بود KCBTA دستاندرکاران کلیدی را به شرح زیر منصوب کند:
انجمن گردشگری اجتماعمحور قرقیز (KCBTA): این سازمان مسوول گنجاندن گردشگری اجتماعمحور درون صنعت گردشگری اصلی در قرقیزستان بود. KCBTA از توسعه گروههای گردشگری اجتماعمحور موجود یا جدید در سراسر کشور حمایت میکند و تلاش دارد زیرساخت گردشگری روستایی و سطح زندگی افراد محلی را از طریق ایجاد درآمد و ایجاد شغل ارتقا دهد.
ساکنان روستایی: این گروه بهعنوان عاملانی برای ارائه خدمات مستقیم گردشگری منصوب شدند و سایر کالاها و خدمات موردنیاز برای جذب گردشگران از قبیل بهرهبرداری از تاسیسات غذا و نوشیدنی را تامین کنند.
محصولات پشتیبان گردشگری اجتماعمحور: این بخش، توسط یک سازمان بین همکاری سوئیسی به نام هلوتاس ایجاد و بهرهبرداری شد. این سازمان تلاشها برای ارائه کارآموزی مناسب و پشتیبانی بازاریابی به کارآفرینان گردشگری روستایی را طی مراحل شروع و رشد کسبوکارهای گردشگری رهبری میکند.
سازمان امنیت و همکاری اروپا: مرکز این سازمان در بیشکک از توسعه بیشتر ابتکارعملهای گردشگری اجتماعمحور در قرقیزستان همچنین از کپی مدل گردشگری اجتماعمحور در کشورهای همسایه قرقیزستان از قبیل قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان پشتیبانی میکند.
اما نتایج برنامه KCBTA به این شرح هستند:
تاثیر اقتصادی: تعداد کل گردشگرانی که از خدمات گردشگری اجتماعمحور در سال 2008 استفاده کردند 9هزار و 260 بود که نسبت به سال 2000 حدود 13 برابر شد. گردش مالی کل از 7983 دلار در سال 2000، به 250هزار و554 دلار در سال 2008 رسید. این تعداد حکایت از محبوبیت روزافزون گردشگری اجتماعمحور در قرقیزستان دارد.
تاثیر اجتماعی: تقاضای روزافزون برای محصولات و خدمات گردشگری اجتماعمحور از سوی گردشگران با ایجاد 412 شغل مستقیم در سال 2008 و میانگین حقوق ماهانه حدود 40 دلار، فرصتهای اشتغال برای افراد محلی ایجاد کرد. کل جامعه محلی از منافع غیرمستقیم گردشگری از قبیل بهبود زیرساخت، آگاهییافتن محیطزیستی و حفاظت فرهنگی بهرهمند شدند.
تاثیر محیطزیستی: قانون اکولوژیکی بهعنوان رهنمودهایی برای اعضای گردشگری اجتماعمحور و کل جامعه محلی توسعه یافت. اینها شامل اصول حفاظت بومشناسی و فرهنگی و همچنین اصول مربوط به توسعه جامعه محلی و ترویج بوم گردشگری بود. تصمیم گرفته شد قانون بومشناسی بهعنوان یک بخش جداییناپذیر از هر توافق همکاری که KCBTA با سایر شرکا امضا میکند باشد تا تضمینی برای پایداری زیستمحیطی مدل گردشگری اجتماعمحور به شمار آید.
شبکه گردشگری اجتماعمحور آسیای میانه
موفقیت ابتکارعملهای شبکهسازی گردشگری اجتماعمحور در قرقیزستان راهاندازی یک شبکه منطقهای گردشگری اجتماعمحور به نام شبکه گردشگری اجتماعمحور آسیای میانه را تشویق کرد. تاجیکستان، قزاقستان و ترکمنستان یک بخش از این شبکه هستند. هدف شبکه تقویت تشریکمساعی در منطقه در ارتباط با بازاریابی گردشگری اجتماعمحور و بهبود زیرساخت اجتماعمحور و ابرساختار گردشگری است. برخی از اصول گردشگری اجتماعمحور را میتوان در توسعه محصول گردشگری و توزیع درآمدهای به دست آمده از خدمات گردشگری مشاهده کرد. این محصولات شامل اقامتگاه محلی، غذا، موسیقی، هنر، صنایعدستی، راهپیمایی و کوهنوردی در نقاط طبیعی محلی، اسبسواری، مشارکت در ورزشهای سنتی و غیر آن است. درآمدهای تحقق یافته از این فعالیتها مستقیما به اعضای جوامع محلی میرسد.