اولین حضور نظامی ترامپ درسوریه

چنین به نظر می‌رسد که عملیات آزاد سازی رقه وارد فاز جدی تری شده و در کنار آن نیروهای درگیر نیز دچار تنش‌ها و اصطکاک‌هایی شده‌اند که دولت آمریکا مجبور به ورود و اعزام نیروها به سوریه شد. با تنش‌هایی که میان کردهای سوری و دولت ترکیه به وجود آمد، دولت ترامپ مبادرت به اعزام نیرو به سوریه کرد تا آنها در نقش «حائل» میان نیروهای درگیر عمل کنند. نیویورک تایمز معتقد است اعزام این تعداد نیرو به این دلیل صورت می‌گیرد که آمریکا مایل به تشدید اوضاع نیست بلکه به دنبال مدیریت اوضاع در سوریه است. به گزارش دنیای اقتصاد ، این روزنامه آمریکایی بر این باور است که افزایش تعداد نیروهای نظامی و تکاوران دریایی به سوریه باعث شده نیروهای آمریکایی تقریبا دوبرابر شوند. تاکنون ایالات‌متحده اعلام نکرده که چه تعداد نیرو در سوریه مستقر کرده است. گفته شده 503 نیروی نظامی آمریکایی در سوریه استقرار دارند اما فرماندهان این اختیار را دارند تا به‌طور موقت آن تعداد محدود را افزایش دهند.

نیویورک تایمز می‌نویسد حضور این رنجرهای آمریکایی هفته گذشته علنی شد زمانی که با خودروهای زرهی در شمال سوریه در شهر منبج دیده شدند. واشنگتن پست هم خبر حضور تکاوران دریایی همراه با تجهیزات رزمی را اعلام کرد. سرهنگ جان.ال. دوریان، سخنگوی نیروهای آمریکایی که در عراق و سوریه در حال نبرد با داعش هستند، گفت:«ما در حال تدارک لجستیک و تهاجمی برای نبردی موفقیت آمیز در رقه هستیم.» او افزود:«تعداد دقیق و مکان نیروها به‌دلیل حساس بودن موضوع و حفاظت از نیروهایمان اعلام نمی‌شود اما تقریبا 400 نفر هستند تا این ظرفیت را به شرکای سوری‌مان بدهند تا داعش را در رقه شکست دهند.»

حضور آمریکا در سوریه از سه منظر حائز اهمیت است:

الف) از منظر شکست داعش: با توجه به اینکه در سوریه نیروهای متعدد داخلی و خارجی با شبکه‌ای از پشتیبانان خارجی درگیر جنگ (خواه با اسد، خواه با داعش و خواه با یکدیگر) هستند، حضور نظامی آمریکا از دو جنبه اهمیت دارد: یکی از جهت هماهنگی نظامی میان نیروهای متضاد در جهت زمین گیر کردن داعش در رقه و دوم، عملیاتی موازی با موصل. نیویورک تایمز می‌نویسد این رویکرد همان نگاهی است که اوباما داشت: یعنی عملیات هماهنگ در موصل و رقه و شکست داعش در پایتخت خودخوانده‌اش در این دو شهر. در موصل، آمریکا و متحدانش در قالب حملات هوایی، موشکی، راکتی، ارائه تجهیزات زرهی و مشاوره نیروهای عراقی و دولت عراق را مورد حمایت قرار می‌دهند تا برای پیشبرد عملیات آزاد سازی در موصل گام بردارند. در واقع، عملیات دولت آمریکا با هماهنگی بغداد انجام می‌شود. رقه هم اگرچه شباهت‌هایی با موصل دارد، اما تفاوت در این است که آمریکا فقط کمک‌های مشاوره‌ای و تجهیزات زرهی به نیروهای مورد وثوق خود می‌دهد تا آنها وارد جنگ با داعش شوند. با این حال، آمریکا با توجه به اینکه هیچ ارتباطی با دولت سوریه ندارد، به‌طور مستقیم برخی مواضع داعش را با موشک یا جنگنده‌های خود به‌طور مستقیم هدف قرار می‌دهد. به عبارت دیگر، عملیات‌های آمریکا مستقیم است و کمک‌های این کشور شامل گروه‌های وفادار به آمریکا می‌شود.

ب) از منظر هماهنگی میان نیروهای درگیر: ترکیه مدتی است سر پر سودایی برای تسخیر منبج، الباب و شهرهای سوری نزدیک مرز خود دارد تا به این وسیله منطقه امن مدنظر خود را تشکیل دهد. با این حال، ترکیه معتقد است که در این کار نیازمند کسب رضایت روس‌ها و آمریکایی‌ها است. نکته‌ای که در این میان حائز اهمیت است اینکه آمریکا، کردهای سوری را متحدی جدی در نبرد با داعش می‌بیند؛ اقدامی که خشم ترکیه را برانگیخته است. در همین راستا، نخست‏وزیر ترکیه گفت اگر آمریکا نیروهای کرد را برای بازپس‌گیری رقه به‌کار گیرد خطر تخریب جدی روابط با ترکیه را پیش رو خواهد داشت. به گزارش آسوشیتدپرس، بینالی ییلدیریم، نخست‏وزیر ترکیه گفت: «اگر آمریکا سازمان‏های تروریستی را در جنگ با داعش به ترکیه ترجیح دهد تصمیم خودشان است اما این کارمورد رضایت ما نیست.» گفته می‌شود دلیل دیگر ورود نیروهای آمریکایی تهدید ترکیه دال بر عدم همکاری در سوریه با غرب بود. همچنین ممانعت از درگیری مستقیم میان دو متحد آمریکا (کردهای سوری و ترکیه) دلیل دیگر حضور نیروهای آمریکایی بود تا به‌عنوان حائلی میان آنها عمل کنند.

ج) هماهنگی سیاسی: در این زمینه، حضور نیروهای آمریکا یک مزیت دیگر هم دارد و آن هماهنگی سیاسی در تحولات مربوط به آینده سوریه است. دولت جدید آمریکا مایل نیست در برابر سیل تحولاتی که در سوریه به سرعت رخ می‌دهد موضع انفعالی داشته باشد. ژنرال ووتل، رئیس فرماندهی مرکزی آمریکا، می‌گوید پرزیدنت ترامپ معتقد است در صورت لزوم می‌توانیم نیروهای متعارف به سوریه بیاوریم. او می‌گوید رئیس‌جمهوری ارزش نبرد را می‌داند و آن را ارج می‌نهد اما آن را بر عهده فرماندهان گذاشته است. بنابراین، به نظر می‌رسد آمریکا تحولات سوریه را در «یک بسته» می‌بیند به این معنا که ورود نظامیان آمریکا به سوریه اگرچه از منظر شکست داعش و هماهنگی میان نیروهای درگیر مهم است و اجازه نمی‌دهد ترکیه اقدام به یکه تازی در شام کند و قدرت مانور نظامی روسیه هم تا حدی محدود می‌شود، اما هماهنگی سیاسی میان نیروهای داخلی و خارجی نیز مساله دیگری است که در کنار اهرم نظامی مد نظر سیاست‌سازان آمریکایی است.