بیمه آتش سوزی؛ سرمایه‌گذاری یا هزینه؟ ارائه ۱۴پوشش بیمه‌ای با یک نام!
بیمه آتش‌سوزی با وجود آنکه قیمت ارزانی دارد، اما به دلیل کمتر شناخته شدن مزیت‌های آن در جامعه، هنوز سهم بالایی در حق بیمه‌های تولیدی شرکت‌ها ندارد و خریداران به عنوان یک بیمه لوکس و غیر ضروری به این بیمه‌نامه جامع نگاه می‌کنند!
به گزارش اقتصاد آنلاین، هنوز تلخی واقعه ریزش ساختمان پلاسکو از ذهن جامعه پاک نشده است. وقوع چنین حوادثی و پیگیری رسانه ای این ماجراها اغلب با یک تاثیر افزایشی معنی دار در خصوص فروش بیمه آتش سوزی درشرکت های بیمه ای همراه است. این تاثیر به این شکل است که اعضای جامعه با مشاهده این دست اتفاقات و سرنوشت نامعلوم زیان دیدگان نسبت به خرید بیمه نامه های حوادث حساس تر می شوند، اما به تجربه ثابت شده است که تنها چند روز پس از وقوع بزرگترین حوادث مراجعه به شرکت های بیمه ای جهت خرید این بیمه نامه کاهش یافته است و پس از ان حتی در مراجعه کارشناسان فروش شرکت های بیمه ای به درب منازل یا محل کار افراد دیگرهیچ گونه تمایلی برای خرید این بیمه نامه وجود ندارد.
بعد از ماجرای پلاسکو مصاحبه های رسانه ای مدیران بیمه آتش سوزی نشان می داد که حجم فروش این بیمه نامه تا مرز 50 درصد هم در برخی شرکت ها افزایش یافته است. اما با فروکش کردن شعله های آتش در این ساختمان و کم رنگ شدن پوشش رسانه ای این اتفاق نشان داد که قصه غریبه شدن جامعه با بیمه آتش سوزی ادامه دارد.
معاون مدیر بیمه آتش سوزی دانا در خصوص جایگاه بیمه آتش سوزی در میان اعضای جامعه به خبرنگار اقتصاد آنلاین می گوید: بیمه آتش سوزی در تصور افکار عمومی به عنوان یک کالای لوکس است، که خرید آن کار هر کسی نیست. این موضوع با مورد مقایسه شدن این بیمه با هزینه های خرید بیمه شخص ثالث وضعیت پیچیده تری هم به خود می گیرد. به طوری که افراد تصور می کنند بیمه نامه آتش سوزی خیلی گران است و حاضر نمی شوند اموال خود را تحت پوشش چنین بیمه ای قرار دهند.
14 پوشش بیمه ای با یک نام
چندین موضوع در خصوص اینکه چرا بیمه نامه آتش سوزی با وجود گستره خدماتی آن هنوز در جامعه جایگاه خود را پیدا نکرده است وجود دارد، در نگاه برخی از صاحبنظران یکی از دلایل جانیفتادن بیمه آتش سوزی نوع اسم گذاری آن است. این دسته از کارشناسان معتقدند با وجود گستره خدمات بیمه آتش سوزی اکثر افراد فقط به پوشش آتش سوزی آن می اندیشند و به همین علت چون تصوری پیشامد وقوع حادثه آتش سوزی در زندگی خود ندارند، کمتر تمایلی به خرید این بیمه نامه نشان می دهند.
باید توجه داشت که بیمه آتش سوزی شامل سه پوشش خدماتی گسترده برای آتش سوزی، صاعقه و انفجار است که به اختصار " آ.ص. ا" نام دارد و بعد از آن مشتری می تواند خدمات اضافی هم از محل خرید این بیمه نامه دریافت کند. به عبارتی در خرید این بیمه نامه حتی پوشش های اضافی هم در نظرگرفته شده است.
خدمات اضافی بیمه نامه آتش سوزی را مشتری می تواند به کارشناس فروش سفارش دهد، یعنی بعد از اینکه از سوی کارشناس فروش راهنمایی های لازم را دریافت کرد. چنانچه خریدار بیمه نامه هنوز احساس کند خطراتی بالقوه وجود دارد که ممکن است اموالش را تهدید کند و این خطرات در پوشش بیمه ای اش لحاظ نشده است می تواند به طور مجزا این خطرات را مشمول تعهدات بیمه نامه خریداری شده خود کند. 11 پوشش خدمت بیمه ای اضافی در خصوص بیمه آتش سوزی پیش بینی شده است که شامل ترکیدگی لوله آب، زلزله، طوفان، سیل، برخورد اجسام خارجی با ساختمان، سقوط هواپیما، شورش و بلوا، سقوط بهمن، ضایعات ناشی از آب باران و ذوب برف، شکست شیشه، سرقت اموال و اثاثیه منزل است. البته در تعریف قوانین بیمه نامه آتش سوزی بازهم پیش بینی خدمات اضافی صورت گرفته است و موارد خاص تر می تواند تحت پوشش بیمه آتش سوزی قرار گیرد. این در حالی است که دریافت بسیاری از خدمات بیمه ای فوق بدون خرید بیمه نامه آتش سوزی امکان ندارد و در قانون بیمه تعریف بیمه نامه مجزایی برای این ریسک ها نشده است.
شاید بسیاری از افراد تصور می کنند که خرید بیمه نامه آتش سوزی گزافی دارد. این موضوع بیشتر از آنکه ناشی از تصور افراد باشد به دلیل اشاعه نیافتن فرهنگ خرید این بیمه نامه در جامعه است. اما موضوع هزینه های بالای خرید این بیمه نامه صحت ندارد، علت ارزان بودن خدمات این بیمه نامه هم خیلی سخت نیست. در بیمه نامه های اجباری شخص ثالث به دلیل وقوع مکرر حوادث شرکت های بیمه ای ملزم هستند هر روز مبالغ زیادی را صرف پرداخت خسارت خودروها و دیه افراد حادثه دیده کنند و برای همین خرید این بیمه نامه از قیمت قابل توجهی برخوردار است. در مقابل بیمه نامه آتش سوزی از چنین موقعیتی برخوردار نیست و به راحتی می توان برای یک ساختمان بیمه نامه آتش سوزی تهیه کرد. همچنین در محاسبه نرخ این بیمه نامه هزینه زمینی که ساختمان در آن بنا شده محاسبه نمی شود. به همین دلیل اگر یک ساختمان در شمال شهر با اموال مشخص بیمه شود و یک ساختمان با همان مقدار از اموال مشابه ساختمان قبلی به لحاظ ارزش ریسک هایی که این اموال را در معرض خطر قرار می دهد، تحت پوشش بیمه نامه آتش سوزی قرار گیرد مالک هر دو این ساختمان ها می بایست به یک میزان هزینه بیمه نامه پرداخت کند.
در قانون خرید بیمه نامه آتش سوزی اجباری نیست، اما متن قانون در خصوص آپارتمان ها تصریح کرده است که مدیر ساختمان می بایست نسبت به خرید بیمه آتش سوزی اقدام کند. این موضوع حتی در خصوص حادثه ساختمان پلاسکو هم به عنوان یکی از فرضیه های کوتاهی مدیران ساختمان یاد شده، مطرح بود. مدیران ساختمان هم اغلب به دلیل تعدد واحدهای ساختمانی و این گمان غلط که بیمه نامه آتش سوزی یک مجتمع چند واحدی خیلی گران است، تمایلی به ترغیب مالکان واحدهای مجتمع ها برای خرید این بیمه نامه ندارند. اما باید در نظر داشت هزینه خرید بیمه نامه میان اعضای ساختمان تقسیم می شود و سهم بیمه نامه آتش سوزی یکساله یک واحد مسکونی گاهی حتی از مبلغ یارانه نقدی یک نفر در یک ماه هم کمتر است!
در بیمه‌نامه آتش‌سوزی، نه تنها خطرات مستقیم ناشی از آتش‌سوزی تحت پوشش قرار دارد، بلکه‌خسارات غیرمستقیم ناشی از نشت حرارت، دود، خاکستر، آب، مواد شیمیایی آتش‌نشانی و خراب‌شدن مورد بیمه هم دارای پوشش بیمه‌ای است. شرکتهای بیمه، بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی را به چندین‌صورت صادر می‌کنند که هریک از آنها به منظوری و با هدف ارائه خدمت مناسب خواست و میل‌بیمه‌گذاران طرح‌ریزی شده است تا بخشی از مشکلات آنها را حل کند. انواع شناخته شده این بیمه‌نامه در ایران عبارتند از :
بیمه‌نامه آتش‌سوزی با سرمایه ثابت
با این نوع پوشش بیمه‌ای، بیمه‌گر خسارات ناشی از آتش‌سوزی به اموال مورد بیمه را تا حداکثرسرمایه مندرج در بیمه‌نامه و به میزان زیان وارد شده جبران می‌کند. اصولا خسارات پرداختنی‌نمی‌توانداز مابه‌التفاوت ارزش هریک‌از اقلام‌بیمه‌شده بلافاصله‌قبل و بعداز بروز خسارت و یا در صورت‌وقوع حادثه منجر به خسارت کلی، از مبلغ بیمه شده هریک از اقلام خسارت دیده بیشتر باشد. بیمه‌گذاردر زمان اخذ پوشش بیمه‌ای باید دقت کند که اموال خود را به قیمت واقعی آن بیمه کند، در غیر این‌صورت براساس ماده ۱۰ قانون بیمه در صورتی که مالی به کمتر از ارزش واقعی خود بیمه شده باشد،بیمه‌گرفقط به‌تناسب مبلغی‌که بیمه‌کرده به‌قیمت‌واقعی مال‌مسئول جبران‌خسارت بیمه‌گذار خواهد بود.
بیمه‌نامه عمومی یا اظهارنامه‌ای
همانطور که قبلا ذکر شد، معمولا شرکت های بیمه، در زمان صدور بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی، سرمایه‌معینی را برای ماشین‌آلات و یا مواد اولیه و یا در جریان ساخت به عنوان حداکثر سرمایه برای پرداخت‌خسارت در بیمه‌نامه قید می‌کنند. این حداکثر سرمایه معمولا از طرف بیمه‌گذار تعیین می‌شود. امروزه‌باتوجه به پیچیدگی واحدهای تولیدی، صنعتی و حجم مبادلات و کالایی که هر روز به انبارها وارد و یا ازآن خارج می‌شود و درنظر گرفتن تورم و افزایش قیمت ها در مدت کوتاه باعث شده که صاحبان صنعت و تولید کنندگان پوشش بیمه‌ای مورد نیاز خود را به نحوی دریافت کنند که در صورت بروز حادثه حریق، سرمایه‌های تحت پوشش بیمه‌ای به ارزش روز بوده و در زمان وجود نوسانات شدید در قیمت و یا درمیزان موجودی، نیاز به افزایش و یا کاهش آن از طریق صدورالحاقیه نباشد.
به هر حال در زمان صدور بیمه‌نامه‌های اظهارنامه‌ای باید دقت کرد که اظهارنامه‌های ارسالی بدقت مورد رسیدگی قرار گیرد و ارسال آنها هم بموقع صورت پذیرفته و مبلغ اظهارنامه نیز از حداکثر سقف بیمه‌نامه بیشتر نباشد، زیرا حداکثر تعهد بیمه‌گر همان سقف بیمه‌نامه است و چنانچه بیمه‌گذار موجودی بیشتری در انبار دارد حتماًً باید طی الحاقیه‌ای سقف بیمه‌نامه را افزایش دهد.
بیمه‌نامه آتش‌سوزی با شرایط جایگزینی و بازسازی
کاربرد این نوع بیمه‌نامه در زمانی توصیه می‌شود که ارزش واحدهای صنعتی و تجاری و یا صنفی به دلیل اعمال ضریب استهلاک یا مستهلک شده و یا به ۵۰ درصد و یا بیشتر کاهش یافته است در صورتی که جایگزینی و یا بازسازی همین واحدهای مستهلک شده به‌دلیل شرایط خاص اقتصادی جامعه به چندین‌برابر افزایش یافته است. درصورت وجود چنین شرایطی، بیمه‌گر توافق می‌کند که بیمه‌گذار کلیه تأسیسات و دارایی‌های خود را مجدد و به ارزش روز ارزیابی کند و آنها را با قیمت های جدید تحت‌پوشش درآورد. دراین‌حالت چنانچه اموال مورد بیمه به علت بروز یکی از خطرات مشمول بیمه تلف شده و یا خسارت ببیند، بیمه‌گر نسبت به تعمیر و بازسازی ساختمان آسیب‌دیده و چنانچه ماشین‌آلات واحدصنعتی باشد، نسبت به جایگزینی آن اقدام لازم را انجام خواهد داد. یکی از جنبه‌های مهم و حیاتی‌بیمه‌نامه که نمونه بارز ارائه خدمات قابل قبول شرکت بیمه است، در انجام عمل بازسازی و جایگزینی در اسرع وقت و در واقع در مدت زمان متعارف و قابل قبول است.
