با بحران آب در اصفهان مقابله می‌شود

جلوگیری از استفاده غیر قانونی از منابع آب و نصب کنتور برای چاه های مجاز، تعمیر و بهسازی تاسیسات سد زاینده از جمله فعالیت های صورت گرفته در استان برای مقابله با بحران آب در کوتاه مدت و طرح انتقال آب بهشت آباد، طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود و امضای تفاهم نامه بین شیوه نامه اجرایی کمیته ساماندهی، نظارت و کنترل بر توزیع آب بخش کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود از جمله طرح های مقابله با مشکلات آبی به عنوان جدی ترین معضل استان اصفهان به شمار می رود.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، اصفهان پس از استان های یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان یکی از استان هایی است که امسال با پدیده خشکسالی روبروست، شدت این پدیده در مرکز، شرق و جنوب شرقی اصفهان بیشتر از دیگر نقاط این استان است، به گونه ای که 64 درصد ازمساحت استان دچار خشکسالی و 22.5 درصد گرفتار خشکسالی شدید و بسیار شدید است.

امسال میزان بارندگی در شهرهای این استان از جمله نایین 80 درصد، اصفهان 55 درصد و در سرشاخه های زاینده رود 20 درصد کاهش یافته است؛ براساس آمارهای اعلام شده بطور کلی بارش ها در استان اصفهان در سال آبی جاری نسبت به میزان بلندمدت (40 ساله ) 33 درصد کاهش یافته و در وضعیت قرمز قرار دارد.

*** مسدود کردن چاه های غیرمجاز

به گفته استاندار اصفهان حدود 12 هزارحلقه چاه غیر مجاز در استان اصفهان وجود دارد و تا پایان امسال قرار است که دو هزار حلقه از این چاه ها مسدود شود.

رسول زرگرپورهمچنین گفت : مسدود کردن این چاه ها برای صیانت از آب و احیای حوضه آبریز زاینده رود انجام می شود، اگرچه این اقدام ممکن است محدودیت هایی نیز ایجاد کند اما آنچه نکته با اهمیت این است که باید برداشت آب از منابع زیرزمینی بر اساس قانون انجام شود.

به گفته وی بخشی از این چاه ها در اختیار شهرداری ها یا برخی دستگاه های دولتی و بخشی نیز در اختیار بخش خصوصی است.

همچنین به گفته استاندار اصفهان، طرح کاهش و ساماندهی مصرف آب از جمله برنامه هایی که از دوسال قبل دردستور کار مدیریت استان قرار گرفته و دراجرای این طرح قراراست میزان مصرف آب با استفاده از روش ها و فناوری های نو تا 50 درصد کاهش یابد.

همچنین مدیرعامل شرکت آب منطقه ای اصفهان، ساخت و سازهای غیر مجاز درحریم و بستر زاینده رود را از جمله مسائلی دانست که مشکلات آبی را افزایش می دهد.

وی گفت: برخی از ویلاها بطور کلی غیر قانونی ساخته شده و برای برخی دیگر نیز بدون استعلام از آب منطقه ای استان مجوز ساخت صادر شده و مشکلاتی را برای این حوضه ایجاد کرده است.

مسعود میرمحمدصادقی اضافه کرد: مدیریت چاه های غیر مجاز داخل بسترو حریم رودخانه و نصب کنتور در چاه های مجاز از جمله اقداماتی است که بهره برداری از منابع آبی را قانونمند می کند.

*** سد زاینده رود بطور دوره ای ترمیم می شود

به گفته معاون بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان تعمیرات اساسی سد زاینده رود به عنوان اصلی ترین منبع ذخیره آب استان اصفهان از جمله برنامه های ماهانه برای کاهش هدررفت آب به شمارمی رود.

علی بصیرپور در این باره اضافه کرد: اصلاح کف بند خروجی سد وحوضچه های نگهداری ازجمله بخش های اصلی تعمیر و نگهداری سد به شمار می رود، همچنین نگهداری و تعمیرات مربوط به ژنراتورها نیز بر عهده آب منطقه ای است و به طور دوره ای انجام می شود.

سد زاینده رود به عنوان یکی از اصلی ترین سدهای مرکز کشورمان در سال 1349 بهره برداری شد، این سد قوسی شکل در 110 کیلومتری غرب اصفهان بر روی رودخانه زاینده رود احداث شده است، سد قوسی زاینده رود، سد تنظیمی، نیروگاه، ایستگاه، پمپاژ اصلی، ایستگاه پمپاژ تکمیلی و حوضه آبریز از جمله تاسیسات این مجموعه به شمار می رود.

گنجایش پشت این سد حدود یک میلیارد و 250 میلیون متر مکعب ارزیابی می شود که البته هم اکنون آب ذخیره شده در پشت این سد حدود 160 میلیون متر مکعب است.

حجم کنونی ذخیره پشت سد زاینده رود نسبت مدت مشابه سال قبل 30 درصد کمتر است و نشان می دهد که شرایط بحران آبی همچنان در استان اصفهان و استان های همجوار وجود دارد.

زاینده رود به عنوان تنها منبع تامین کننده آب تالاب گاوخونی ، آب مورد نیاز کشاورزان این منطقه را نیز تامین می کرده، اما اکنون به یک رودخانه فصلی تبدیل شده است.

زاینده رود مهمترین رودخانه در مرکز فلات مرکزی ایران به طول حدود 350 کیلومتر از سراب در زاگرس مرکزی تا پایاب در گاوخونی است، حوضه زاینده رود ازدواستان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده که 93 درصد از مساحت و 98 درصد از جمعیت زیرپوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت درصد از مساحت و 2 درصد از جمعیت زیرپوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.

بدون شک باید این موضوع را پذیرفت که عوامل متعدد مانند مصارف صنعتی، افزایش جمعیت شهرها، سوء مدیریت و بی تدبیری و البته کاهش نزولات آسمانی سبب کم آبی و خشکی تدریجی این رود بزرگ در فلات مرکزی ایران شده است، همین امر باعث شده که متولیان امر در چند سال اخیر دو طرح اساسی را در دستور کار قرار دهند.

*** جدیت در اجرای طرح انتقال آب ' بهشت آباد ' به فلات مرکزی ایران

طرح انتقال آب ' بهشت آباد ' به فلات مرکزی ایران را می توان به عنوان یکی از راهکارهای حل مشکل آب منطقه نام برد که به گفته استاندار اصفهان طبق وعده دولت با جدیت در حال انجام است.

هدف این طرح تأمین آب شرب بر اساس پیش بینی جمعیتی برای استان های اصفهان، کرمان و یزد و متشکل از سه بخش مجزا شامل احداث سد 1.5 میلیارد متر مکعبی به ارتفاع 178 متر، سامانه انتقال آب تا منطقه ' شلمزار' در چهار محال و بختیاری و خطوط انتقال از سامانه انتقال آب از شلمزار به اصفهان، یزد و کرمان است.

حجم آب انتقالی این طرح، در مجموع 580 میلیون مترمکعب خواهد بود که 250 میلیون مترمکعب آن برای اصفهان، 180 میلیون متر مکعب برای کرمان و 150 میلیون متر مکعب برای یزد اختصاص خواهد یافت و این ارقام به صورت مصوبه قانونی ابلاغ شده است.

*** طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود

طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود که در سال 93 با هدف هماهنگی و اعمال مدیریت واحد بر این حوضه آبریز در موضوعات منابع، مصارف و حقابه ها به تصویب شورای آب کشور رسید نیز می تواند گامی مؤثر دربهبود اوضاع باشد.

بندهای «طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود» به شرح زیر است:

بند نخست: وزارت نیرو مکلف است نسبت به تاسیس واحد مدیریت یکپارچه حوضه آبریز زاینده رود اقدام کند.

بند دوم: تشکیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود با حضوراستانداران اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد و معاونان وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت معدن و تجارت و نمایندگان اصناف کشاورزی؛ وزارت نیرو مکلف شده است تا درمدت سه ماه نسبت به تشکیل این شورا اقدام کند.

بند سوم: تعیین میزان حقابه ها، سهم آبه ها و صاحبان حق اشتراک و حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو.

بند چهارم: ممنوعیت بارگذاری جدید بر منابع آب زاینده رود تا پیش از تعیین تکلیف در این حوضه.

بند پنجم: ساماندهی برداشت آب در استان های اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری و جلوگیری از برداشت های غیرمجاز.

بند ششم: فراهم کردن تسهیلات لازم برای تغییر شیوه های آبیاری توسط وزارت جهاد کشاورزی در منطقه .

بند هفتم: تأسیس صندوق تأمین خسارت خشکسالی در حوضه آبریز زاینده رود بر اساس این بند مصرف کنندگان بخش صنعت که در زمان خشکسالی بدون کاهش سهم خود آب دریافت می کنند باید خسارات کمبود آب سایر مصرف کنندگان حوضه را پرداخت کنند.

بند هشتم: انجام مطالعات تونل آبرسانی به اصفهان با عنوان طرح گلاب(انتقال آب) توسط وزارت نیرو.

بند نهم: وزارت نیرو باید در باره طرح انتقال آب بهشت آباد که تنها به منظور تأمین آب شرب طراحی شده است، بررسی دقیق انجام داده و ضمن ارزیابی زیست محیطی ، طرح را به اجرا در آورد.

*** اجرای نظارت بر توزیع آب کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود با محوریت تفاهم نامه

در پی امضای تفاهمنامه بین استانداران اصفهان و چهارمحال بختیاری، شیوه نامه اجرایی کمیته ساماندهی، نظارت و کنترل بر توزیع آب بخش کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود مشخص شد و به تصویب نهایی رسید.

بر این اساس، نمایندگان صنف کشاورزان دو استان باید در راستای نظارت و پیگیری بر نصب ابزارهای هوشمند برای اندازه گیری در نقاط مجاز برداشت آب، جلوگیری از برداشت های مازاد بر مجوز، جلوگیری از تخصیص برداشت های غیرمجاز، رصد مداوم کیفیت آب و ساماندهی رودخانه زاینده رود اقدام های لازم را انجام دهند.