ذخایر میعانات گازی ایران در چین صفر شد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، میعانات گازی، محصول جانبی گاز طبیعی است که هنگام بهره‌برداری از مخازن گاز طبیعی، به‌ناچار تولید می‌شود. در دوران تحریم چون کشور به گاز نیاز داشت و به مرور فازهای جدید میدان گازی پارس جنوبی به تولید رسیدند حجم تولید این محصول جانبی نیز بیشتر شد، اما تحریم‌ها اجازه نمی‌داد که ایران آزادانه این محصول را صادر کند و به همین خاطر وزارت نفت مجبور به ذخیره‌سازی این سوخت در مخازن ثابت و شناور شده بود.

به این ترتیب تولید میعانات گازی به توسعه میدان‌های گازی و افزایش تولید گاز وابسته است. در این باره علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت اظهار کرد: از هر فاز پارس جنوبی به طور میانگین روزانه ٤٠هزار بشکه میعانات گازی تولید می‌شود  که در نبود بازار امکان سوزاندن آن نیز وجود ندارد. وی ادامه داد: در زمان تحریم‌ها ما به خاطر نیازی که به گاز داشتیم، مجبور به تولید میعانات گازی از پارس جنوبی نیز بودیم.

کاردر با اشاره به اینکه تا زمان اجرای برجام ،حجم ذخایر میعانات گازی کشور روی آب به حدود 75میلیون بشکه رسیده بود، اظهار کرد: اگر برجام نبود امروز این حجم از 200 میلیون بشکه هم رد می‌شد. این موضوع به تنهایی هزینه بسیار سنگینی برای کشور داشت چراکه باید کشتی و مخازن ذخیره‌سازی اجاره می‌کردیم تا محصولات در جای مناسب ذخیره شود.

ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد میعانات گازی سبب شد با اعمال تحریم ضد ایران، بیش از هر چیزی از ناحیه میعانات گازی به کشور آسیب وارد شود. کاهش صادرات نفت خام و تعیین سهمیه واردات نفت خام برای کشورهایی نظیر ژاپن و کره‌جنوبی سبب شد این دسته از کشورها از خرید میعانات گازی از ایران صرفنظر کنند زیرا در طبقه‌بندی‌های بین‌المللی، میعانات گازی در رده نفت خام تعریف می‌شود. با کاهش خرید نفت خام از ایران، به طور طبیعی تولید نفت خام کاهش می‌یابد چنان‌که در زمان تحریم کاهش یافت اما نیاز روز‌افزون به گاز طبیعی و ضرورت توسعه میدان مشترک پارس جنوبی موجب شد که خواه‌ناخواه تولید میعانات گازی از این میدان به بیش از ٥٠٠ ‌هزار بشکه در روز افزایش یابد. این در حالی است که بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان میعانات گازی از جمله کره‌جنوبی و ژاپن، در عمل امکان خرید میعانات گازی از کشور را نداشته‌اند.

در دوران تحریم که صادرات نفت خام ایران کم شده بود یکی از گزینه‌های اصلی برای ذخیره‌سازی میعانات گازی، نفتکش‌های کشور بودند اما الان «سیروس کیان ارثی» مدیرعامل شرکت ملی نفتکش به بیان تأثیر برجام در کاهش این ذخایر اشاره می‌کند. او چندی پیش در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران اشاره کرد: در حال حاضر حدود 10فروند که هر کدام تقریباً 2 میلیون بشکه گنجایش دارند به‌عنوان مخازن شناور استفاده می شود، اما هر لحظه ممکن است به خواست شرکت ملی نفت به آنها دستور حرکت داده شود چراکه ایران هم‌اکنون حدود ٦٠٠ هزار بشکه در روز میعانات گازی تولید می‌کند اما برای فروش بیش از 700 هزار بشکه در روز تعهد داده است.

ذکر یک نکته در این بخش خالی از لطف نیست. آن هم نامطمئن بودن ماهیت بازار میعانات گازی است. بازار این محصول هم از سمت عرضه و هم از سوی تقاضا، سامان مشخصی ندارد به طوری که عرضه میعانات گازی تابعی از تحولات صنعت گاز است و با افزایش عرضه میعانات گازی قیمت آن کم می‌شود. از این‌رو بهتر است  پالایشگاه‌هایی با خوراک میعانات گازی طراحی  شود تا به جای فروش میعانات گازی، فرآورده‌های جانبی حاصل از آن را بفروشیم. راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و همین‌طور پالایشگاه سیراف، گره از این مشکل باز می‌کند به طوری که روزانه 360 هزار بشکه میعانات گازی پارس جنوبی در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و 480 هزار بشکه در روز در پالایشگاه سیراف مصرف خواهد شد. با تحقق این هدف در سال های آینده، ایران می‌تواند میعانات گازی را در داخل کشور مصرف کند و از تغییرات قیمت آن در بازار جهانی ضرر نکند.

در حال حاضر با اجرای برجام، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به کشورهای آسیایی و اروپایی از رقم یک میلیون و 200 هزار بشکه در ابتدای دولت یازدهم به دو میلیون و 900 هزار بشکه رسید. لذا اکنون جای نگرانی از بابت فروش میعانات گازی نیست اما با به سرانجام رسیدن این دو پالایشگاه‌ می‌توانیم آینده بهتری را برای این محصول ترسیم کنیم. آن هم در شرایطی که پس از پایان تمام فازهای پارس جنوبی به یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.