شرکتهای آمریکایی باید دربرابر ترامپ بایستند
جفری ایملت، رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل اجرایی شرکت صنعتی جنرال الکتریک، بیانیهای را علیه طرح ضدمهاجرتی ترامپ که میان این شرکت و برخی کارکنانش فاصله انداخته، منتشر کرد.
او در این بیانیه اعلام کرد: «ما کارکنان بسیاری از هفت کشور مذکور داریم و با سراسر منطقه نیز روابط تجاری برقرار کردهایم.» رئیس شرکت جنرال الکتریک در ادامه این بیانیه افزود: «شرکت جنرال الکتریک از کارکنان و مشتریان خود در این هفت کشور عمدتا مسلمان که از سیاستهای تبعیضآمیز ترامپ متأثر شدهاند، حمایت کرده و در کنار آنان خواهد ایستاد.» بیانیه مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک، بسیار قابلستایش بود و او باید بهخاطر این اظهارات مورد تمجید و ستایش قرار گیرد. بااینحال، در روز انتشار این بیانیه، انجمن ملی تولیدکنندگان آمریکا که به نوعی نماینده شرکت جنرال الکتریک و بسیاری از شرکتهای بزرگ تولیدی و صنعتی آمریکا به شمار میآید، موضع بسیار متفاوتی را درقبال دولت ترامپ در پیش گرفت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از وقایع اتفاقیه ، این انجمن با پخش تبلیغاتی در یک گفتوگوی تلویزیونی از کنگره آمریکا خواست تا با انتصاب اسکات پریوت، دادستان کل ایالت اوکلاهما و گزینه انتخابی ترامپ برای مدیرکلی سازمان حفاظت از محیطزیست آمریکا موافقت کنند. پریوت، ارتباطات نزدیکی با صنعت نفت و گاز دارد. او یکی از مخالفان اصلی قوانین و مقررات فدرال برای مقابله با گرمایش جهانی و دیگر تهدیدات زیستمحیطی است. حتی در یکی از تبلیغاتهای این انجمن صنفی از این قوانین و مقررات بهعنوان «قوانین نابودکننده مشاغل» نام برده شده که به تولیدکنندگان حوزه صنعت، انرژی و حتی کشاورزان ضربه شدیدی وارد کرده است. اگر پریوت بهعنوان مدیرکل سازمان حفاطت از محیطزیست انتخاب شود، بدونشک از بسیاری از قوانین فدرالی که به کاهش هزینههای مالی شرکتهای بزرگی همچون جنرالالکتریک میانجامد، عقبنشینی خواهد کرد.
همزمانی بیانیه مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک با اعلام حمایت انجمن ملی تولیدکنندگان آمریکا از پریوت، نشاندهنده دو رویکرد متضاد شرکتهای آمریکایی به دولت ترامپ است. بسیاری از مدیران ارشد شرکتهای آمریکایی از وعدههای دولت جدید مبنیبر کاهش مالیات شرکتها و پایاندادن به قوانین فدرالی استقبال کردهاند. براساس گزارش اندرو راس، ستوننویس نشریه تایمز در جلسه روز شنبه مدیرعاملان شرکتهای آمریکایی در واشنگتن، یکی از آنها این سؤال را مطرح کرد که چگونه میتوان بدون آنکه از سوی دولت ترامپ با مشکل یا دردسر خاصی روبهرو شد، به دستور اجرایی اخیر ترامپ انتقاد وارد کرد؟ پاسخ به سؤال این مدیرعامل ناشناس، این بود که به احتمال زیاد نمیتوان چنین اقدامی را صورت داد زیرا ترامپ، شخصی کینهتوز و انتقامجو است که موضوعات و مسائل بسیار ریز را به دقت به خاطر میسپارد و گاهی ماهها یا سالها بعد آنها را دوباره پیش میکشد. او بهعنوان رئیسجمهوری، این قدرت را دارد که افراد و شرکتهایی را که از خواستههای او عبور میکنند، مجازات کند.
نمایندگان نزدیک به 500 شرکت آمریکایی؛ ازجمله پیمانکاران دفاعی، همچون جنرال الکتریک، بوئینگ و نیز شرکتهای بزرگ داروسازی، روز سهشنبه در کاخ سفید با ترامپ دیدار و ملاقات کردند. دولت فدرال مشتری بزرگی است و قراردادهای بزرگی در خطر هستند. بانکها و سایر مؤسسات مالی بهدنبال روابط خوب با سازمانهای فدرالی هستند زیرا این سازمانها بر آنها نظارت و کنترل دارند. همچنین ادغام شرکتها ازجمله ادغام مورد انتظار دو شرکت AT&T و تیم وانر، نیازمند تأیید آنهاست. در یک دولت عادی، اگر رئیسجمهوری در کار و امور سازمانهای فدرال تخصصی، مانند اداره ضدتراست (مقابله با انحصار) وزارت دادگستری دخالت کند، بسیار عجیب و غیرعادی به نظر میرسد؛ البته دولت ترامپ پر است از چیزهای غیرعادی و عجیبوغریب. ترامپ کمی پیش از ورود به کاخ سفید با راندل استفنسون، مدیر اجرایی شرکت AT&T دیدار و گفتوگو کرد.
پس از این دیدار، مقامات AT&T ادعا کردند که در دیدار با ترامپ، صحبت خاصی درمورد ادغام مورد نظر این دو شرکت انجام نشد اما گروههای حامی منافع عمومی اشاره کردند که این جلسه، ناقض سنت بلندمدتی است که براساسآن، مقام ریاستجمهوری از تماس مستقیم با طرفهایی که در انتظار تصمیم نظارتی بسیار مهم هستند، خودداری و اجتناب میکند. در چنین فضایی، قابل درک است که مدیرعاملان شرکتهای بزرگ آمریکایی که همواره نگران سهامداران و ارزش سهامشان هستند، تمایلی به انتقاد از سیاستهای دولت جدید نداشته باشند؛ چه برسد به خود ترامپ اما باید این موضوع را هم در نظر داشت که در بسیاری از موارد، منافع بلندمدت شرکتهای بزرگ آمریکایی با سیاستهای مورد نظر ترامپ فاصله بسیاری داشته و گاهی نیز در تضاد کامل با این سیاستها قرار میگیرند. شرکتهایی مانند جنرالموتورز، کاترپیلار، اپل، گوگل و فیسبوک از منظر مسائلی همچون چشماندازها، سازمانها و درآمدها، بینشی جهانی دارند اما دولت ترامپ، انزواطلب بوده و همینطور که از شعارهای تبلیغاتی او نیز مشخص بود، رویکرد دولت جدید آمریکا این است که کشور باید در اولویت نخست قرار بگیرد. شرکتهای چندملیتی بهواسطه عواملی همچون تجارت آزاد، بازارهای باز و برونسپاری رونق میگیرند اما دولت ترامپ حامی تولیدات داخلی و بهدنبال آن است تا مشاغل تولیدی ایالاتمتحده را حفظ کند. این مسئله تا حدی است که استفان بنن، استراتژیست ارشد ترامپ، خود را یک ناسیونالیست اقتصادی توصیف میکند.
شرکتهای چندملیتی بزرگ برای دسترسی به بازارها و استعدادهای خارجی، بر قدرت نرم آمریکا تکیه میکنند (توانایی وادارکردن کشورهای دیگر برای عمل در راستای منافع و اهداف ایالاتمتحده آمریکا و شهروندان این کشور بدون استفاده از زور و قدرت نظامی) اما ترامپ قدرت نرم آمریکا را روزبهروز بیشتر تضعیف میکند. در این مدت، تظاهرات و اعتراضات بسیاری در سراسر جهان علیه او برگزار شده و دولتهای خارجی به طرز فزایندهای، آمریکای تحت رهبری ترامپ را کشوری سرکش قلمداد میکنند. باید اشاره کرد که در گذشته نیز ما با چنین مسائلی روبهرو بودهایم اما همکاری و مشارکت شرکتهای بزرگ با دولتهای خودکامه و مستند نیز نتوانست مشکل تضاد منافع میان دولت و شرکتها را برطرف کند. اقتصاد آمریکا مانند اقتصاد خودکفای آلمانِ دهه 1930 میلادی نیست که اتحادیههای تجاری مستقل و قراردادهای بزرگ دولتی را غیرقانونی اعلام کند و شرکتهایی همچون فولکس واگن، بایر، زیمنس و دیگر شرکتهای بزرگ آلمانی بهواسطه سیاستهای دولت در حمایت از تولیدات داخلی متنفع شوند.
در اقتصاد امروز، شرکتهای بزرگی همچون جنرالالکتریک، اینتل و اپل بخش اعظمی از درآمدهای خود را از کشورهای دیگر کسب میکنند و عاملان فروش و نمایندگیهای آنان در سراسر جهان پخش شدهاند. آنچه برای شرکتهایی از این دست اهمیت بسیار بالایی دارد، حفظ نظام تجارت جهانی بوده که ایجاد آن دههها زمان برده است. ترامپ با شعارهای افراطی و نگاه تحقیرآمیزش به سازمانهای بینالمللی، مانند اتحادیه اروپا و ناتو، مخالفت خود را با این نهادها و معاملات تجاری چندجانبه نشان داده است؛ بنابراین شکی نیست که رئیسجمهوری جدید آمریکا، تهدیدی بزرگ برای این سیستمها به شمار میآید. اگرچه ایملت در بیانیه اخیر خود، اشارههایی به این مسئله داشته اما هیچ مدیرعاملی تاکنون بهصراحت درباره این موضوع صحبت نکرده است. او در بخشی از بیانیه اخیر خود میگوید: «بدون همکاران فداکار و هوشمند ما از سراسر جهان، اکنون جنرالالکتریکی وجود نداشت.» در پیشرفت قابلتوجه دیگری، رید هستینگز از شرکت نتفلیکس، وجهه اخلاقی موضوع ممنوعیت را به اندازه وجهه اقتصادی آن مورد عتاب قرار میدهد: ما تیمی جهانی هستیم و همچنانکه وضعیت سیاسی جهانی به تحول خود ادامه میدهد، ما نیز در کنار یکدیگر خواهیم ایستاد.» هستینگز همچنین در صفحه فیسبوک خود نوشت: «اقدامات تبعیضآمیز ترامپ به کارمندان نتفلیکس در سراسر دنیا ضربه میزند و این مسئله برای همه ما همانقدر دردآور بوده که برای غیرآمریکاییهاست.»
وایوهینی وارا، یکی دیگر از ستوننویسان نیویورکر نیز درباره واکنش شرکتهای بزرگ دره سیلیکون به طرح ضدمهاجرتی ترامپ نوشت: «زمان آن فرا رسیده تا دست به دست یکدیگر بدهیم و از ارزشهای آمریکایی، همچون آزادیها و فرصتها دفاع کنیم.»باید منتظر بمانیم و ببینیم که کدامیک از رهبران شرکتهای بزرگ این جرأت و شجاعت را دارد تا از هستینگز پیروی کند. بدونشک، اتفاقات جالبی در هفتهها و ماههای آینده رخ خواهد داد. کاهش مالیات و نظارتهای کنترلشده مسئله مهمی است اما برای برخی از بزرگترین و موفقترین شرکتهای آمریکایی، مسائل بزرگتری نیز وجود دارد. با وجود ترامپ و بنن در کاخ سفید، کل اکوسیستم این شرکتها اکنون در معرض خطر است.