پس‌لرزه انتخابات در حاکمیت آمریکا
یک قاضی دستور مرد نارنجی را هوا کرد. فرمانی اجرایی که می‌گفت ورود اتباع 7 کشور به ایالات‌متحده ممنوع است.
این پرسش حالا مطرح است که آیا بین قوه مجریه و قوه قضائیه این کشور درگیری پیش آمده یا آن‌گونه که باب فرگوسن، دادستان آمریکایی گفته است دستور لغو فرمان ترامپ توسط دستگاه قضایی آمریکا روز پیروزی قانون اساسی بوده است. بنابر گزارش‌ها، قاضی یک دادگاه فدرال در ایالت واشنگتن آمریکا موقتا دستور اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا دایر برمنع موقت شهروندان هفت کشور از جمله ایران را در سراسر آمریکا متوقف کرده است.
به گزارش رویترز، حکم این قاضی فدرال مهم‌ترین چالشی است که تاکنون در برابر دستور اجرایی رئیس‌جمهوری آمریکا مطرح شده است. این در حالی است که دولت دونالد ترامپ با شکایت به دادگاه تجدیدنظر می‌تواند باعث اجرای مجدد این دستور اجرایی شود. قاضی فدرال جیمز روبارت، یک قاضی که در دولت جورج بوش منصوب شده، حکم داده است که دستور اجرایی رئیس‌جمهوری برای منع ورود شهروندان هفت کشور موقتا متوقف شود. باب فرگوسن، دادستان کل ایالت واشنگتن، گفته است: این حکم هم اینک دستور اجرایی رئیس‌جمهوری را متوقف می‌کند. فرگوسن تاکید کرده است، امروز، روز غلبه قانون اساسی است. هیچ‌کس بالاتر از قانون اساسی نیست، حتی رئیس‌جمهور. این در حالی است کاخ سفید در بیانیه‌ای از حکم قاضی فدرال در ایالت واشنگتن انتقاد کرده است. شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده است: در اسرع وقت، وزارت دادگستری خواستار توقف اضطراری این حکم (دادگاه فدرال) خواهد شد و از دستور اجرایی قانونی و مناسب رئیس‌جمهور دفاع خواهد کرد.
وی اضافه کرده است: هدف دستور رئیس‌جمهور حفاظت از کشور است و براساس قانون اساسی او مسوولیت حفاظت از مردم آمریکا را به عهده دارد. به گزارش دنیای اقتصاد، «سی‌ان‌ان» می‌گوید وزارت دادگستری احتمالا از دادگاه تجدیدنظر منطقه‌ای که ایالت واشنگتن در آن قرار دارد درخواست تجدیدنظر خواهد کرد.
گزارش‌ها حاکی است که چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات سنا، از حکم این قاضی فدرال در ایالت واشنگتن به‌عنوان پیروزی قانون اساسی یاد کرده است. در حالی قاضی فدرال در ایالت واشنگتن حکم به توقف دستور اجرایی رئیس‌جمهوری آمریکا داده است که روز شنبه یک قاضی فدرال دیگر درایالت ماساچوست از تمدید یک حکم مشابه برای توقف اجرای منع سفر خودداری کرده است. یک کارشناس حقوقی به رویترز گفته است، اختلاف آرا و احکام دو دادگاه فدرال در ماساچوست و واشنگتن احتمالا باعث تسریع روند بررسی دستور اجرایی منع سفر در دادگاه تجدیدنظر و مطرح شدن این مساله در دیوان‌عالی آمریکا خواهد شد. در شرایطی که پیش‌تر اختلافات در خصوص ترامپ در سطح مردم بود حالا این شکاف به سطح حاکمیت رسیده است و عده ای موافق فرمان ترامپ و برخی مخالف آن هستند. در همین حال گزارش رسانه‌های آمریکا حاکی است، اداره حفاظت از گمرکات و مرزها به خطوط هوایی آمریکا گفته است، از ساعت ۹ شب جمعه پرواز مسافران به داخل آمریکا را براساس قوانین قبل اعلام دستور اجرایی در جمعه گذشته انجام داده‌اند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز 26 ژانویه با صدور یک فرمان اجرایی، صدور روادید و ورود اتباع ایران، یمن، عراق، سودان، سومالی، سوریه و لیبی به خاک آمریکا را به مدت ۹۰ روز ممنوع کرد. همچنین برنامه پذیرش پناهندگان تا ۱۲۰ روز معلق شده و پناهندگان سوریه نیز «به‌صورت نامحدود» از ورود به خاک آمریکا منع شده‌اند. دونالد ترامپ می‌گوید این تصمیم را در راستای حفاظت از مردم آمریکا و امنیت ملی اتخاذ کرده است. این در حالی است که با دستور دستگاه قضایی حتی ورود پناهجویان به این کشور براساس روال گذشته آزاد شده است. ترامپ اما از دستگاه قضایی این کشور انتقاد کرد تا نشان دهد شکاف بزرگی در حکومت آمریکا به‌وجود آمده است. وی در این‌باره در توییتی نوشت: زمانی که در یک کشور قدر نباشیم تعیین کنیم که چه کسی مسوول است بگوید چه اتباعی حق ورود دارند و چه اتباعی نه، باید بگوییم که امنیت و سلامت آن کشور با خطر بزرگی روبه‌رو است. ترامپ در این زمینه سه توییت پشت‌سر هم دارد و در نهاتی در توییت آخری که می‌نویسد وعده می‌دهد که این حکم به اصطلاح قاضی لغو خواهد شد. چنانچه دادگاه عالی آمریکا فردا رای نهایی را صادر کند تا مدتی آمریکا شاهد دعواهای حقوقی نخواهد بود؛ زیرا این قانون موقت است و پس از 120 روز (که مدتی از آن گذشته)، ترامپ و جمهوری‌خواهان قصد دارند تا قانون مهاجرتی را اصلاح کنند.
دانیال اسمیت، یک وکیل دادگستری می‌گوید شاید به‌خاطر اینکه هنوز اطمینانی از رای دادگاه وجود ندارد و هر آن ممکن است رای دادگاه توسط رای دادگاه عالی عوض شود و دوباره فرمان اجرایی ترامپ در دستور کار قرار گیرد، ممکن است شاهد سیل حضور مهاجران و پناهجویان باشیم که قصد دارند خود را وارد آمریکا کنند. به گفته وی، این منفذ قانونی موجب شده است تا مردمی که پشت درهای آمریکا مانده بودند سریع‌تر خود را به این کشور برسانند.
چک سفید امضای آمریکا به متحدان شرقی‌اش
همزمان با درگیری‌های داخلی در آمریکا، جیمز متیس، وزیر دفاع این کشور در سفری که به ژاپن داشت، تاکید کرد که کشورش به تعهداتی که در قبال دفاع از ژاپن دارد، وفادار است. به گزارش سی‌ان‌ان وزیر دفاع آمریکا تصریح کرد که درباره اختلافات ژاپن با چین بر سر جزایر سنکاکو پشت‌سر توکیو قرار دارد. او در این خصوص می‌گوید: به‌طور واضح بیان می‌کنم که ما درخصوص جزایر مورد بحث در کنار ژاپن قرار داریم. واشنگتن اداره این جزایر را حق ژاپنی‌ها می‌داند و آمریکا براساس ماده 5 قرارداد امنیتی آمریکا و ژاپن عمل خواهد کرد. ماده 5 این قرارداد می‌گوید که آمریکا از اراضی تحت اداره ژاپن دفاع خواهد کرد و جزایر سنکاکو نیز شامل این ماده خواهد شد. چینی‌ها به‌شدت بر سر این جزیره حساس هستند و این احتمال وجود دارد که با اظهارنظر متیس تنش‌ها در این منطقه افزایش یابد.
چین می‌گوید که این جزایر از آنِ پکن است و هرگز در این‌باره کوتاه نخواهد آمد. در واقع چین به این جزایر دیائوس می‌گوید. در چند سال اخیر هم با احتمال کشف ذخایر نفتی در این جزایر درگیری‌ها بین دو کشور به‌شدت افزایش یافته است. بارها در این منطقه ژاپن و چین پروازهای شناسایی داشته و هر بار نیز دو کشور همدیگر را متهم به نقض حریم هوایی کرده‌اند. چین روز گذشته در واکنش به سخنان متیس گفت که این‌گونه اظهارنظر کردن تنها به بی‌ثباتی بیشتر منطقه می‌انجامد. لو کانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین تصریح کرد: «دیائوس از زمان‌های بسیار دور از آنِ چین بوده است. در این‌باره اسناد تاریخی موجود است که به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را تغییر داد. قرارداد امنیتی چین و ژاپن محصول دوران جنگ سرد است و این قرارداد نباید اراضی چین را تهدید کند یا حقوق مشروع ما را نادیده بگیرد.»
لو اضافه کرد: ما از ایالات‌متحده می‌خواهیم که ایالات‌متحده نگرش خود را درباره جزایر دیائوس تغییر دهد. این در شرایطی است که سفر متیس به شرق آسیا با واکنش پیونگ‌یانگ نیز روبه‌رو بوده است. در حالی که متیس به مسوولان سئول اطمینان خاطر داده است تا از این کشور در برابر هرگونه جاه‌طلبی هسته‌ای کره‌شمالی دفاع خواهد کرد؛ مقامات پیونگ‌یانگ می‌گویند که آمریکا شبه‌جزیره کره را در آستانه یک جنگ هسته‌ای قرار داده است. به‌نظر می‌رسد ترامپ از یکی دیگر از سیاست‌هایی که در دوران انتخابات وعده داده بود عقب‌نشینی کرده است زیرا ترامپ گفته بود، دیگر از متحدان خود در شرق آسیا دفاع نخواهد کرد؛ مگر اینکه هزینه حضور نیروهای آمریکایی را در شرق آسیا تقبل کنند. برخی می‌گویند چک سفید امضای متیس به کره‌جنوبی و ژاپن در حکم عدول از شعارهای ترامپ است.
