انفجار جمعیت به دستور احمدی‌نژاد
ماجرای مسکن مهر نه تازه است و نه تکراری! باری است که دولتی بر دوش دولت‌های پس از خود گذاشته و گویی هیچ رهایی هم از آن نیست؛ حالا اما چندی است که دولتمردان فعلی و قدیمی در رسانه‌ها درباره چنین طرحی سخن می‌گویند و از دور پاسخ یکدیگر را می‌دهند.
پلان اول: جمعه، ١٧ دی‌ماه ١٣٩٥
عباس آخوندی؛ وزیر راه‌وشهرسازی:
به گزارش اقتصادآنلاین ، شرق نوشت : «در دولت پیش سایت پردیس را با یک پرواز هلیکوپتری انتخاب کرده‌اند. هزینه تصمیم دولت گذشته درباره مسکن مهر برای مردم ایران صد هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بود؛ اما نتیجه آن ۱۱۷ هزار واحد مسکونی فاقد متقاضی است که با چنین راندمان نازلی یعنی پول ملت را عملا به چاه ریخته‌اند».
به نقل از پایگاه خبری وزارت راه‌وشهرسازی.
پلان دوم: شنبه، ١٨ دی‌ماه ١٣٩٥
علی نیکزاد؛ وزیر راه‌وشهرسازی دولت پیشین:
«صحبت‌های رئیس‌جمهوری به‌ویژه در حوزه مسکن مهر شگفتی مسئولان سابق، کارشناسان و ساکنان در پروژه‌های مختلف مسکن مهر در سراسر کشور را برانگیخته است. اتمام مسکن مهر تا پایان دولت یازدهم مدیریت اعتقاد‌محور و انقلابی می‌خواهد که در سه‌سال‌ونیم گذشته چنین چیزی مشاهده نمی‌شود».
به نقل از خبرگزاری تسنیم.
پلان سوم: دوشنبه، ٢٠ دی‌ماه ١٣٩٥
یک مقام مسئول دولت قبل که خواسته نامش گفته نشود:
«زمین ۷۰۰هکتاری دره‌بهشت از همان ابتدای دولت دهم در دستور کار ساخت مسکن مهر قرار داشته است و انتخاب پروازی آن دروغ است. اتفاقا یکی از معاونان فعلی وزیر راه‌وشهرسازی، در دولت دهم مدیرعامل شهر جدید پردیس بوده که موضوع ساخت مسکن مهر در فاز هشت دره‌بهشت را پیگیری کرده و مصوبات این موضوع در سوابق شهر جدید پردیس بایگانی شده است. در این راستا امضای تأیید رئیس سازمان محیط زیست به همراه معاونان و کارشناسان سازمان مبنی بر بلامانع‌بودن ساخت مسکن مهر در این زمینه در وزارت راه‌وشهرسازی و سازمان محیط زیست موجود است».
به نقل از خبرگزاری تسنیم.
پلان چهارم: جمعه، اول بهمن‌ماه ١٣٩٥
علی نیکزاد؛ وزیر راه‌وشهرسازی دولت پیشین:
«سال ١٣٧٨ من رئیس سازمان مسکن و شهرسازی استان اردبیل بودم. شهر جدید هشتگرد، پرند، پردیس، بهارستان، مجلسی، علوی، بینالود و... همه اینها بین ٧٢ تا ٧٥ جانمایی شد. شورای عالی معماری تصویب کرده است که یک شهر جدیدی در سهند تبریز در دولت دهم جانمایی شود و مردم شریف آذربایجان و تبریز هم صدای من را می‌شنوند. پس جانمایی‌های انجام‌شده در زمان دوستانی تصویب شد که خودشان ایراد می‌گیرند؟ این هم راهی دارد که گفتند این زمان این را تصویب کردیم که فرض کنید تعدادی خانه بسازیم ییلاق و قشلاق شود؛ این معنی ندارد. قانون می‌گوید شهر جدید سرریز جمعیت شهری که کلان‌شهر است، سرریز جمعیت شهری که در آن الان سکونت می‌کنند؛ پس الان هم عرض می‌کنم که سوابق این در آرشیو شورای‌عالی معماری و شهرسازی مشخص است. مکان‌یابی در همان زمان که دوستان ما دست‌اندرکار بودند، تصویب شده است. ما تکمیل این شهرهای جدید را تسریع کردیم».
بخشی از گفت‌وگوی تفصیلی نیکزاد با ایسنا
پلان پنجم: یکشنبه، ١٠ بهمن‌ماه ١٣٩٥
محسن نریمان؛ معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید:
«با یک مصوبه جمعیت پردیس را بدون ایجاد زیرساخت به ٤٠٠ هزار نفر رساندند. در دولت قبل هم اصلا درباره استفاده از برگشت اقساط فکری نشده بود. شهر پردیس از ربع قرن پیش شکل گرفته است و واگذاری جمعیت در این منطقه به‌تدریج در این مدت انجام شده است. در بیش از ٢٥ سال جمعیت شهر پردیس به ٦٠ هزار نفر رسیده بود؛ اما در دولت گذشته با تصمیم ناگهانی و با یک مصوبه در دو سال بارگذاری جمعیت در این منطقه به ٤٠٠ هزار نفر رسید».
به نقل از خبرگزاری ایلنا
برداشت پایانی:کنش و واکنش دولتیون
پلان‌های پیشین، نمایشی از کنش‌و‌واکنش‌های رسانه‌ای دولتمردان حاضر و سابق است. حالا در جدید‌ترین واکنش نریمان، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید، در واکنش به سخنان نیکزاد، وزیر سابق راه‌وشهرسازی در دولت دهم مبنی بر اینکه جانمایی مسکن مهر پردیس در دولت اصلاحات انجام شده بود و دولت نهم و دهم نقشی در جانمایی مسکن مهر پردیس نداشت، گفته است شهر پردیس از ربع‌قرن پیش شکل گرفته و واگذاری جمعیت در این منطقه به‌تدریج در این مدت انجام شده است. او گفته با یک مصوبه جمعیت پردیس را بدون ایجاد زیرساخت به ٤٠٠ هزار نفر رساندند. در دولت قبل هم اصلا درباره استفاده از برگشت اقساط فکری نشده بود.
نریمان با بیان اینکه دولت قبل با طرح مسکن مهر پردیس و ساخت بیش از صد هزار واحد مسکونی جمعیت این منطقه را به چند برابر خود رساند، گفته قرار بر این بود که جمعیت این شهر جدید به‌تدریج بارگذاری شود اما در دولت گذشته بدون درنظرگرفتن زیرساخت‌های این منطقه جمعیت را به ٤٠٠ هزار نفر رساندند. او تأکید کرده است: مسئله پردیس تنها به مسکن مهر محدود نمی‌شود. دولت گذشته ایجاد یک کلان‌شهر را در کنار شهر تهران بدون برنامه‌ریزی و مطالعه و بدون ایجاد زیرساخت‌های آن مانند آب، برق و گاز شروع کرد. حال اینکه دولت یازدهم باید هم‌زمان با تحویل واحدهای مسکن مهر پردیس زیرساخت‌های آن را هم تأمین کند که این کار بسیار دشواری است. نریمان همچنین در واکنش به دیگر اظهارات نیکزاد مبنی بر اینکه دولت یازدهم می‌توانست از برگشت اقساط مسکن مهر، زیرساخت‌های سایت‌های مسکن مهر را بسازد و مسکن اجتماعی را شروع کند، می‌گوید: باید از آقای نیکزاد بپرسیم در کدام مصوبه دولت قبل آمده است که از بازگشت اقساط مسکن مهر می‌توان استفاده کرد؟
او ادامه می‌دهد: در مصوبه‌های دولت پیش اصلا درباره برگشت اقساط مسکن مهر فکری نشده بود و درحال‌حاضر هم سیاست وزارت راه‌وشهرسازی این است که افزایش وام مسکن مهر از ٣٠ به ٤٠ میلیون تومان را از محل بازگشت اقساط انجام دهد.
معاون وزیر راه‌وشهرسازی می‌گوید: مصوبه افزایش وام مسکن مهر به ٤٠ میلیون تومان را شورای پول و اعتبار تصویب کرده است و شیوه‌نامه آن به بانک مسکن ابلاغ شده و به‌زودی عملیاتی خواهد شد. نریمان همچنین درباره زمان افتتاح واحدهای مسکن مهر پردیس گفت: در دو هفته آینده در فازهای مختلف مسکن مهر پردیس ٢٦ هزار واحد افتتاح می‌شوند، اگر زیرساخت‌ها تأمین شود.
مسکن مهر زاینده تله فضایی فقر
کارشناسان البته فارغ از بحث‌های سیاسی و از منظر اقتصادی و اجتماعی به «مسکن مهر» می‌نگرند؛ آنها می‌گویند: بخش‌هایی از مسکن مهر که در شهرهای جدید ساخته شد، محلی برای آسیب‌های اجتماعی شد؛ آسیب‌هایی به‌مراتب شدیدتر از دیگر مساکن غیررسمی؛ چراکه در این مسکن‌های غیررسمی، حداقل نوعی سرمایه اجتماعی پیشینی وجود دارد، اما در مسکن‌های مهر به‌نوعی کلونی‌های جدیدی شکل گرفته است که آثاری بسیار مخرب برای جامعه دارد. اینها بسیار شتاب‌زده دور هم جمع شدند. مسکن مهر، خودش به‌تنهایی به حاشیه‌نشینی کمک کرد و شهرهایی بدون مراکز مناسب آموزشی و بهداشتی را شکل داد. در این مسکن‌های مهر، تله‌های فضایی فقر شکل گرفته و شکستن این تله‌ها غیرممکن به نظر می‌رسد. تله فضایی فقر، محیط مسمومی برای بشر می‌سازد و آسیب‌های اجتماعی در آن بازتولید می‌شود. دولت و مجلس پیش، این طرح را طراحی و اجرا کرد و همه اصرارش برای اتمام این طرح ثروتی بود که قرار بود به پیمانکاران این طرح‌ها برسد.
طرح مسکن مهر به تشدید حاشیه‌نشینی انجامیده که آن هم حاشیه‌نشینی سازمان‌یافته است. آنچه حاشیه‌نشینی نامیده می‌شود، در واقع شهروندزدایی کم‌درآمدهاست که به اصطلاح برنامه‌هایی مثل مسکن مهر هم هیچ دردی از آنها دوا نکرد. حتی در محیطی که مسکن مهر ساخته شده چون سرمایه اجتماعی وجود ندارد و به صورت اتفاقی دور هم جمع شده‌اند، بدتر هم هست. سرمایه‌های اجتماعی که در این سکونتگاه‌های غیررسمی پیرامونی یا به قول رایج حاشیه‌نشینی است، از خیلی آسیب‌های اجتماعی پیشگیری می‌کند. آنجا هیچ سرمایه اجتماعی وجود ندارد؛ چراکه مردم به شکل اتفاقی دور هم جمع شده‌اند.
